Dijitalleşen dünyada fiziksel mekanlar: Meet Dijital Kültür Merkezi

CRA - Carlo Ratti Associati ve Italo Rota’nın tasarımını yaptığı proje; 1500 metrekare kullanım alanına sahip. Sergi bölümünden toplantı alanına kadar farklı fonksiyonel alanlar barındıran ve üç katta çözülen yapı, 15 metrelik dikey bir kamusal alanda işliyor. Yanı sıra merkez, Cineteca İtalya ile beraber işletilen tiyatro ve oditoryuma da ev sahipliği yapıyor.

Proje, Milano-Porta Venezia’da, şehirdeki kültürel yaşamın bir parçası haline gelmiş tarihi bir yapıda yer alıyor. 20. yüzyılın başlarında inşa edilen yapı, 1990’ların sonuna doğru ünlü İtalyan mimar Gae Aulenti tarafından büyütülüyor. Yapı, Fondazione Cariplo hayır kurumunun desteği ile iki yılda restore ediliyor.

Giderek dijitalleşen dünya akışında, iletişimin farklı bir boyut aldığı gerçeği ile karşı karşıyayız. Mekanların sanal ortamlara taşınması ile çalışma, öğrenme ve yaşama alanlarımız farklı bir varlık inşası sürecinde. Özellikle 2020 yılında gerçekleşen Covid-19 salgınının mekanlara farklı kimlikler atfetmesi ile hepimiz kendimizi bir anda bilgisayar ortamında yaşarken bulduk. Haliyle farklı ihtiyaçlara farklı çözümler üreten mimar ve tasarımcılar da ‘mekan’ kavramının karşılığını bir kez daha sorguladı.

Carlo Ratti ve ekibi de, giderek dijitalleşen dünyada fiziksel mekanın anlamını, MEET projesi ile araştırmayı hedefliyor. Mimarinin dijital dünyada eksik olan, beklenmedik karşılaşmaları teşvik etmesi gerektiğini savunan MEET ekibi; mekanların fonksiyonlarının birbiri içerisinde akışkan olarak değişmesine yönelik bir tasarım sunuyor. Dikey merkezi sirkülasyon olarak ifade edilen bu yaklaşımda; merkez aksı boyunca işleve göre farklılaşan birimler, aynı ana sirkülasyona bağlanıyor.

Carlo Ratti merkezin açılışında görüşlerini şöyle dile getiriyor:

"Bu hedefe ulaşmanın tek yolu kapalı mekan algısının üstesinden gelmektir. Mekanlar birden fazla amaca hizmet ettiğinde, farklı toplulukları bir araya getirerek, yeni fikirlerin üretimini kolaylaştırır."

MEET, binanın dört bir yanına yerleştirilen geliştirilmiş projeksiyon sistemi sayesinde, dijital teknolojiyi fiziksel alana dönüştürüyor. Kullanıcıların, merkezin farklı boyut ve türlerden oluşan dijital arşivi ile karşılaşmasını sağlıyor. Teknolojinin yaygın hale gelerek, hayatımızın arka planını oluşturacağını savunan bilim adamı Mark Weiser’ın fikrinden yola çıkılan proje; mimariyi, bilgi paylaşımı için bir araca dönüştürüyor.

Tüm bunların yanı sıra, dijital sanat alanındaki üretimlerin sergileneceği yapı; Covid-19 salgını sebebi ile kısıtlamalar dahilinde açıldı. Mekan güncel olarak, yeni medya sanatında dünyada ismini duyurmuş Refik Anadol’un ‘Rönesans Düşleri’ isimli sergisine ev sahipliği yapıyor.

Dört bölümden oluşan sergi; resim, heykel, edebi metin ve 1300-1600 arasında oluşturulan mimari eserin veri kümelerinden oluşuyor. Bu veri kümeleri, yapının mimarisi ile eşleşmesi amacıyla, özel olarak geliştirilmiş GAN algoritması aracılığı ile işleniyor.

İletişimin farklı bir anlam kazanması ile iletişim biçimleri de şekilleniyor. Bu sayede sanat ve sanatın sergilendiği mekanlar, artık farklı bir bağlam kazanıyor. Bunlardan birinin örneği olan MEET Dijital Kültür Merkezi’nin; bundan sonra oluşacak ‘müze’ kavramını da şekillendireceği düşünülüyor.