90 yıllık ikonik tasarımda yenileme: Helsinki Olimpiyat Stadyumu

Helsinki Olimpiyat Stadyumu.
Helsinki Olimpiyat Stadyumu.

Architects NRT ve K2S Architects, Finlandiya’nın ulusal anıtlarından biri olan tarihi Helsinki Olimpiyat Stadyumu’nun yenileme ve genişletme projesini tamamladı. Proje, yapının kültürel değerlerini gelecek nesillere taşımayı ve uluslararası spor etkinliklerinin gereksinimlerini karşılamayı amaçlıyor.

Stadyum eski ihtişamlı günlerine dönüyor.
Stadyum eski ihtişamlı günlerine dönüyor.
Stadyum çatısı genişletilerek tribünlerin büyük bölümünü kapatması sağlanıyor.
Stadyum çatısı genişletilerek tribünlerin büyük bölümünü kapatması sağlanıyor.

Helsinki Olimpiyat Stadyumu için 1930'larda açık bir yarışma düzenleniyor, Yrjö Lindegren ve Toivo Jäntti yarışmayı kazanıyor. Stadyum, 1940’taki olimpiyatlar için 1938 yılında tamamlanıyor ancak savaşın araya girmesiyle 1952’deki olimpiyatlara ev sahipliği yapıyor. 1930'ların net işlevselci mimarisi ile 1952 Helsinki Olimpiyatları için yapılan yenilemeler stadyumun günümüzdeki görünümünü oluşturuyor. Stadyum çağdaş tasarımı ile Finlandiya için yeni bir çağın şafağını sembolize ediyor.

Stadyum şehir ile çam ormanı arasındaki eşikte konumlanıyor.
Stadyum şehir ile çam ormanı arasındaki eşikte konumlanıyor.

Stadyum, 1938 yılında kullanıma açıldıktan sonra 1952 Helsinki Olimpiyatları için geniş çaplı güncellemeler geçiriyor. Aradan geçen 70 yıl içerisinde birçok yeni kullanıma uyum sağlamak adına küçük değişiklikler yapılıyor. Tüm bu değişikliklerin sonucunda stadyumun özgün mimarisi zedeleniyor.

Beyaz yüzeyler yapının orijinal görünümünü tazeliyor.
Beyaz yüzeyler yapının orijinal görünümünü tazeliyor.
Koruma projesi ile iç mekanlar temiz bir görünüme kavuşuyor.
Koruma projesi ile iç mekanlar temiz bir görünüme kavuşuyor.

Koruma projesi sayesinde, stadyumun 2020 yılında sonuna geldiği hesaplanan kullanım ömrü uzatılıyor. Proje bunu yaparken stadyum işlevi kadar mimari değerlere odaklanıyor ve gelecek nesillere ikonik tasarımı iletiyor. Stadyumun gelecekteki olası ihtiyaçlarını tespit etmek için çeşitli atölyeler düzenleniyor ve yapının geleceğe nasıl ayak uyduracağı kapsamlı şekilde tartışılıyor.

Özellikle yeraltına yapılan eklentilerde brüt beton ve ahşap yüzeyler yoğunlukla kullanılıyor.
Özellikle yeraltına yapılan eklentilerde brüt beton ve ahşap yüzeyler yoğunlukla kullanılıyor.

Çeşitli görüşmelerde stadyumun mimari mirasını korumanın en iyi yolu olarak yapıyı özgün işlevinde kullanmak olduğuna karar veriliyor. Architects NRT ve K2S Architects ortaklığındaki koruma ve yenileme projesi, 1930'ların ve 1950'lerin orijinal mimarisine odaklanıyor. Bu doğrultuda dört mimari müdahale türü oluşturuluyor: olduğu gibi koruma, yeni müdahalelerle koruma, eski haline getirme ve güncel eklentiler.

Havadan görünüş.
Havadan görünüş.
İç mekanlarda kullanılan açık renkli ahşap yüzeyler genel sade görünümü destekliyor.
İç mekanlarda kullanılan açık renkli ahşap yüzeyler genel sade görünümü destekliyor.

Koruma kapsamında orijinal malzemeler ve inşaat yöntemleri kullanılıyor ve mümkün olan kısımlar özgün haliyle kurtarılıyor. Sıvalı cepheler, tuğla ve betonarme yapılar aslına uygun şekilde restore ediliyor. Yeni müdahalelerde yerinde dökme brüt beton, kalın kauçuk hasır, çelik ve ham ahşap gibi stadyumun tarihine bağlı olan zamansız ve dayanıklı malzemeler tercih ediliyor.

Yeraltında yapılan genişletmede iki büyük spor salonu yer alıyor.
Yeraltında yapılan genişletmede iki büyük spor salonu yer alıyor.

İkonik formu ve tarihi mimariyi korumak için özgün yapıya uymayan işlevler yer altında projelendiriliyor. Yeraltı uzantısında yeni çok amaçlı alanlar, spor tesisleri, lojistik alanlar, teknik alanlar ve kapalı bir koşu parkur bulunuyor. Yeraltında yapılan genişletme 20,000 m² alan içeriyor. Böylece stadyumun altyapısı ve geleceğe dönük ihtiyaçları gideriliyor.

Aydınlık yüzeyler sayesinde gün ışığı almayan yeraltı kısımların dezavantajı kırılıyor.
Aydınlık yüzeyler sayesinde gün ışığı almayan yeraltı kısımların dezavantajı kırılıyor.
Yeni kısımlarda yapının ikonik mimarisi örnek alınıyor.
Yeni kısımlarda yapının ikonik mimarisi örnek alınıyor.

Yeraltı işlevlerine ek olarak, stadyumun kamu güvenliğini ve konforunu artırmak için çeşitli değişiklikler yapılıyor. Tribünlere yeni girişler veriliyor ve tribünlerin altındaki boş alanlarda oluşturulan halka açık galeriler ile etkinlikler sırasında halkın serbest akışı sağlanıyor. Genişletilen çatı, tribünlerin neredeyse tamamını koruyor. Eski tribün düzeni, UEFA standartlarına uygun yeni bireysel koltuklarla değiştiriliyor.

Özgün yüzeyler korunuyor.
Özgün yüzeyler korunuyor.
Yeraltındaki koridorlarda görülen kolonların ritmik yapısı özgün yapıdakileri andırıyor.
Yeraltındaki koridorlarda görülen kolonların ritmik yapısı özgün yapıdakileri andırıyor.
Yeraltı eklemeleri stadyumun mevcut hatlarını takip ediyor.
Yeraltı eklemeleri stadyumun mevcut hatlarını takip ediyor.
Vaziyet planı.
Vaziyet planı.
Üçüncü kat planı.
Üçüncü kat planı.
İkinci kat planı.
İkinci kat planı.
Zemin kat planı.
Zemin kat planı.
Birinci bodrum kat planı.
Birinci bodrum kat planı.
İkinci bodrum kat planı.
İkinci bodrum kat planı.
A-A kesiti.
A-A kesiti.
B-B kesiti.
B-B kesiti.
C-C kesiti.
C-C kesiti.
Proje

Helsinki Olympic Stadium Refurbishment and Extension

Mimar

Architects NRT, K2S Architects

Alan

42000 m²

Yıl2020
Fotoğraf

Tuomas Uusheimo, Wellu Hämäläinen

Baş mimar

Kimmo Lintula (K2SArchitects), Kari Raimoranta (Architects NRT)

Yüklenici

Urban Environment Division, City of Helsinki

Strüktür tasarımı

Sweco Finland Oy, Jaakko Yli-Säntti

Geoteknik mühendisliği

Urban Environment Division, Asko Aalto & Mirva Koskinen, City of Helsinki, Geotechnical department, Asko Aalto, Mirva Koskinen

Peyzaj tasarımı

Maisema-arkkitehtitoimisto Näkymä Oy, Yrjö Ala-Heikkilä

Danışman

Finnish Heritage Agency, Pekka Lehtinen

Elektrik mühendisliği

Ramboll, Ramboll TalotekniikkaOy