2022 Aga Khan Mimarlık Ödülü’nün 20 seçki projesi

45 yıl önce başlatılan Aga Khan Mimarlık Ödülü, şimdiye kadar 10.000’e yakın proje katılımına ulaşırken 121 projeyi seçkisine ekledi. 1977 yılında Aga Khan tarafından başlatılan ödül, “Müslümanların önemli bir mevcudiyetine sahip olduğu toplulukların ihtiyaç ve isteklerini başarıyla karşılayan bina konseptlerini belirlemeyi ve mimariye teşvik etmeyi” amaçlıyor. Ödül, Khan'ın başkanlık ettiği ve mimarları arasında David Chipperfield, Marina Tabassum, Emre Arolat ve Meisa Batayneh'in yer aldığı bir yönlendirme komitesi tarafından denetleniyor.

Mimarlığın en büyük ödüllerinden biri olan 1 milyon ABD Doları değerindeki ödül için yarışan 16 farklı ülkede bulunan 20 mimari proje, 15. ödül seçkisine (2020-2022) aday gösterilen 463 projelik havuzdan master jüri tarafından seçildi. Aralarında Anne Lacaton, Francis Kéré, Nader Tehrani ve Amale Andraos'un da bulunduğu jüri, projeleri yerlerinde incelemek ve ödülün sahiplerini belirlemek için bu yaz tekrar bir araya gelecek.

2022 Ödül döngüsü için, değerlendirmeye uygun projelerin 1 Ocak 2017 ile 31 Aralık 2021 arasında tamamlanması ve en az bir yıl kullanımda olması gerekiyordu. 2 Haziran - 30 Haziran tarihleri arasında seçilen 20 projenin fotoğrafları, Londra Mimarlık Festivali zamanında Londra'daki King's Cross Outdoor Art Project'in bir sergi bölümünde sergilenecek.

Doğu Mimarlık Stüdyosu'nun Lübnan'daki Niemeyer Konuk Evi'ni bir üretim tesisine dönüştürmesi ve Bahreyn'deki Manama Postanesi'nin Studio Anne Holtrop tarafından yenilenmesi gibi projelerle 2022 seçkisinin öne çıkan teması, uyarlanabilir yeniden kullanım oluyor.

ASA North tarafından İran'da dönüştürülmüş bir fabrika, Sayka İnşaat Mimarlık Mühendislik Danışmanlığı tarafından Türkiye'de 19. yüzyıldan kalma terk edilmiş bir çırçır fabrikasının yeniden değerlendirilmesi ve SpaceContinuum Design Studio tarafından BAE'deki Flying Saucer restorasyonu ise seçilen diğer projeler arasında gösteriliyor.

Bahreyn

1937 yılında inşa edilen Manama Postanesi, eski formuna ve işlevine uygun bir postane olarak rehabilite ediliyor ve mevcut binaya bir kanat ekleniyor.

Bangladeş

Dünyanın en büyük mülteci kamplarına sahip Rohingya’da, çizim veya model olmadan iş birliği içinde sahada oluşturulan, sürdürülebilir yapılar inşa ediliyor.

Nehir kıyısındaki 250.000 nüfuslu bir şehirde kamusal alanlar sağlayan; yürüyüş yolları, bahçeler ve kültürel tesislerin yanı sıra nehir boyunca biyolojik çeşitliliği artırmak için çevresel girişimlerde bulunan projenin odak noktası kamuya fayda sağlamak oluyor.

Cape Verde

Bu kentsel rehabilitasyon ve kamusal alanların yeniden tasarlanması projesi, sakinlerin kendi mahallelerinde iş yapmalarına ve aidiyet duygularını geliştirmelerine olanak sağlıyor.

Hindistan

Pasif iklim riski önleme stratejilerinin bir örneği olan Lilavati Lalbhai Kütüphanesi, kendi farklı kimliğini oluştururken mevcut kampüse sorunsuz bir şekilde entegre oluyor.

Endonezya

Günde 1.100'den fazla iç hat yolcusuna hizmet veren havalimanının çatıları, gidiş ve geliş bölümleri arasındaki ayrımı net bir şekilde ayırt etmeyi sağlıyor.

Bu yeni sürdürülebilir konut prototipi, sakinlerinin zaman içinde alan etrafında esnek bir biçimde yerleşebilmesi üzerine tasarlanıyor.

İran

İsfahan'ın tarihi merkezindeki dar bir dikdörtgen alanda üç katlı bir ev, üç açık avlu etrafında konumlandırılıyor.

Terk edilmiş 100 yıllık bir bira fabrikasından dönüşen bu çağdaş sanat müzesinde kullanılan özgün malzemeler, yapıyı salt tuğladan yapılmış tarihi bir dokudan ayrıştırarak farklılık katıyor.

Köylüler ve öğretmenler tarafından yönetilen, yerel kadınların elişi dikiş nakışları ve turizmle finanse edilen bu ilkokul, çevredeki bölgeler içinsürdürülebilir bir kalkınma merkezi olarak işlev görüyor.

Lübnan

Oscar Niemeyer tarafından tasarlanan ancak 1975'te iç savaş patlak verdiğinde terk edilen konukevi, yerel ahşap endüstrisi için bir tasarım platformuna ve üretim tesisine dönüştürülüyor.

Kuveyt

Rüzgar kulesi olarak tasarlanan 13 katlı bina, her daire birimine doğal havalandırma sağlayan merkezi, dikey bir avluya sahip.

Fas

Issy Vadisi’nde yapılacak olan büyük ölçekli bir projenin ilk aşamasında palmiye bahçeleri ve su rezervuarları iyileştirilirken ziyaretçiler için yollar ve tesisler de ekleniyor.

Nijer

Hızlı kentsel genişlemenin ortasındaki konut sıkıntısına bir yanıt olarak, altı aile biriminden oluşan prototip konut Niamey 2000, alandaki nüfus yoğunluğunu kültürel mimariye bağlı kalarak artırmayı amaçlıyor.

Filistin

Tulkarm Adliye Sarayı, biri 10 mahkeme salonu içeren, diğeri yönetimi içinde bulunduran iki binaya sahip olan kente bir kamusal alan ile geçiş sağlıyor.

Senegal

CEM Kamanar Ortaokulu inşası için gönüllüler yerel teknikleri kullanarak kilden “buharlaşan soğutucu” görevi gören tonoz modüller üretiyor.

Sri Lanka

Yerel halkın zanaatkarlığı öğrendiği çok işlevli bir kültür merkezi ve yetişkin okulu olan Lanka Öğrenme Merkezi, birçok etnik gruptan insanı bir araya getiren bir buluşma noktası oluşturuyor.

Tunus

Ekümenik bir mezarlık olan Le Jardin d'Afrique, Akdeniz’i geçerken kıyıya vuran yüzlerce gömülmemiş ceset için yapılan anıtlar ile onurlu bir son dinlenme yeri sağlamayı hedefliyor.

Türkiye

19. yüzyıldan kalma terk edilmiş Tarsus Eski Çırçır Fabrikası’nın rehabilitasyonu, arkeolojik araştırmalara alan sağlarken halkın katılımı için çağdaş bir merkezin işletilmesine olanak tanıyor.

Birleşik Arap Emirlikleri

Bir topluluk sanat alanı olarak tamamen restore edilmiş 1978 Brutalist tarzı bir bina olan Flying Saucer, Sharjah'ın kolektif kültürel belleğine katkıda bulunuyor.