İnsanlık tarihinin en önemli buluşu: Kağıt
Hayatımızın vazgeçilmezleri arasında yer alan kâğıdın öyküsü bundan binlerce yıl öncesine dayanmaktadır. İlk olarak M.Ö.4000’lü yıllarda, Mısırlıların papirüs olarak adlandırdığı bir bitkiyi dövüp güneşte kurutmalarıyla bir tür kâğıt elde edilmiştir. Ancak söz konusu ürün yeterli bulunamamış olmalı ki buna alternatif olarak parşömen, tablet, taş, kemik veya yapraklardan da yararlanılmıştır.
İlk kâğıt ustası: Ts’ai Lun
M.S. 105 yılına gelindiğinde Çinli Ts’ai Lun’un buluşu herkesi etkilemeyi başarmıştır. Zira Lun çeşitli ağaç kabukları, bez parçaları ve lifli malzemeleri karıştırarak bir tür hamur elde etmiştir. Ardından bu hamuru kireçli bir suda bekletmiş ve kalıplara aldığı tortuyu güneşte kurutmuştur. Böylece hem pratik hem de kullanımı kolay olan günümüz kâğıtlarını üretmeye başlamıştır.
Bu kâğıdı sonsuza dek koru
Osmanlılarda oldukça önemsenen kâğıt, bilhassa hat sanatıyla birlikte değer kazanmış; minyatür, tezhip, ciltleme başta olmak üzere pek çok ilmin ortaya çıkmasına veya gelişmesine katkı sağlamıştır. Zamanla Abadî, Buhara, İstanbulî adı verilen kâğıt türleri de üretilmiş, kaliteli bir çalışma için sayfalara nişasta ve yumurta akı sürülmüştür. Ayrıca harflerin düz bir çizgide muntazam olarak yazılabilmesi için kâğıda tel kalıplarla satır izleri de konulmuştur. Böylece yüzeye, hem güzel hem de düzgün yazı örnekleri nakşedilmiştir.
Bu geleneğe fazlasıyla önem veren Osmanlılar, kitap başlarına “Ya Kebikeç” ile başlayan tılsımlı bir söz de söyleyerek sayfaların uzun süre korunmasını dilemiştir. Buna göre her şeyi, özellikle de kâğıtlara zarar veren hamam böceklerinin kralına seslenilerek şöyle denilir: “Ey hamam böceği! Kâğıdı kıyamete dek koru! Senin gibiler yemesin bunu ebediyete dek”
Kâğıdın öyküsü bundan binlerce yıl öncesine dayanmaktadır.
Kâğıdın süsü bizde
Batı’da kâğıdın yaygınlaşmasının ardından pek çok yenilik dikkati çekmektedir. Mesela İspanya‘da Valencia adı verilen kâğıtlar kalite açısından oldukça makbuldür. İtalyanlarda ise filigranlı kâğıdın üretimiyle beraber ince pirinç ve bakır tellerden yapılan süsler sayfalara işlenmiştir.
Günümüzde ise yalnızca yazmak maksadıyla kullanılmayan bu malzeme; duvar kaplamasından, süslemeye, sanayiden teknolojiye kadar pek çok alanda tercih edilmektedir. Tabii tüm dünyadaki toplam atıkların dörtte birinin kâğıt olduğu düşünülürse bu malzemenin ne denli önemli olduğu da daha somut bir şekilde anlaşılmaktadır.