Doğu'nun serhat şehri: Kars

Şehir adını nereden alıyor?

Kars’ı İskitlerin “Karasak” boyları kurmuş ve kendi isimlerini bu şehre vermişlerdir. Zamanla, “Karsak” ismi halk diline “Kars” olarak yerleşmiştir. Diğer bir rivâyete göre ise Gürcü dilinde “kapı” mânâsına gelen “karis, kari, kalaki” kelimelerinden “Kapı Şehir”den gelmektedir.

Tarihçe

Kars adının kaynağı Karsaklardan gelmektedir. Kars, “Türkiye’deki en eski Türkçe il adı” olma ünvanına sahiptir. Sırasıyla Huriler, Urartular, İskitler, Partlar bölgede egemen olmuşlar ve Karsaklı Beyliği’ni kurmuşlardır. Karsaklar M.Ö. 2. yüzyıldan M.S. 5. yüzyıl ortalarına kadar Kars’ta hüküm sürmüştür. 430 yılında ise Sasaniler’e geçen bölge; uzun süre Sasani, Bizans ve Araplar arasında çekişme sahası olmuştur. Daha sonra ise önce 1064 yılında Selçuklular, 1200 yılında Gürcüler, 1239’da Moğollar, 1406’da Karakoyunlular, 1467’de de Akkoyunlular bölgede egemen olmuştur. Son olarak 1535 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun topraklarına katılan şehir, 1853 – 1856 Osmanlı Rus Savaşında, Rus ordularına karşı kahramanca bir savunma ortaya koyması sonucunda kazanılan 1855 Kars Zaferi nedeniyle, “Kars Zafer Madalyası” almıştır.

Kars nerededir?

Kars, Doğu Anadolu Bölgesi'nin, Erzurum - Kars Bölümü'nde yer alır. Şehrin kuzeyi ve doğusu Ermenistan'la, batısı Erzurum ve güneyi Ağrı sınırlarıyla çevrilidir.

Kars’a ne zaman gidilmeli?

Kışın kar kalitesi yüksek ve dünyanın en geniş kayak pistleriyle yazın ise dağlarının bin bir tonuyla yaz kış ziyarete uygun bir iklim ve bitki örtüsüne sahiptir Kars.

Kars'ı gezerken çalma listesi

• - Kars’a Giderim Kars’a - Çığrışım
• - Başına Döndüğüm - Özlem Taner
• - Amman Avcı Vurma Meni - Barış Manço
• - Can Dedim ki Can Diyesen - Ahuzar
• - Ceyranım Gel Gel - Sinafi Trio

Kars 6'lısı

Sarıkamış Katerina Av Köşkü:Sarıkamış Katerina Av Köşkü 19. yüzyıl sonunda, dönemin Rus Çarı II.Nikola tarafından, Baltık mimari tarzında inşa edilmiştir. Bina dikdörtgen planlı olup üç bölümden oluşmaktadır. Kışlık Av Köşkü, Sarıkamış ormanları içerisinde bulunan ve günümüze kadar özgün mimarisini koruyarak ulaşabilmiş en özel mimari yapılardan birisidir. Köşk 1994 yılına kadar askeri amaçlı olarak Sarıkamış Tugay Komutanlığı denetiminde kalmış, daha sonra mülkiyet sahibi hazineye devredilmiştir.

Menuçehr Camii:Ani Ören Yeri'nde iç kaleye çıkan yolun güneyinde bulunan plato üzerine inşa edilen Menuçehr (Menuçihr) Camii, günümüze sağlam bir şekilde ulaşan en eski Selçuklu Dönemi eserlerinden biridir. Ani şehrinin Selçuklular tarafından fethedilmesinden sonra 11. yüzyılda Ebû'l Menuçehr Bey tarafından inşa ettirilmiştir.

Kümbet Camii:Kars Kalesi'nin güney eteğinde Kale İçi Mahallesi'nde yer alan Havariler Kilisesi şehirdeki Ermeni kiliselerinden birisi olup Bagratlı Krallığı döneminde Kral Abbas tarafından M.S. 932-937 yılları arasında inşa ettirilmiştir.

Kilise merkezi planlı olup dört yonca yaprağını andıran, dört nişle genişleyen dik açılı bir mekâna sahiptir. Daha sonra 1064 yılında Müslüman egemenliğine geçen yöredeki bu kilise camiye dönüştürülerek Kümbet Camii adını almıştır. Bölge Rus hâkimiyetine girdiğinde camii Rus Ortodoks Kilisesi'ne çevrilmiş, 1918 yılında Türk hâkimiyetine girince yeniden camiye dönüştürülmüştür. 1964 yılında ise müzeye dönüştürülerek, Kars´ta yapılan kazılardan elde edilen tarihi eserler burada sergilenmeye başlanmıştır. Kars Müzesi adıyla da bilinen bu eski ibadethane, bu işlevini 1981 yılına kadar sürdürmüştür. 1993 yılından bu yana yine cami olarak kullanılmaktadır.

Ebü'l Hasan Harakani Türbesi:Ebû'l Hasan Harakâni Türbesi, Ebû'l Hasan Harakâni’nin şehit olduğu 1033 yılından 31 yıl sonra Kars’ın Alpaslan tarafından fethedilmesi sırasında yapılmıştır. Yüzyıllar içerisinde türbe bazı değişikliklerle günümüze kadar ulaşmıştır. 1998 yılına kadar Evliya Camii bahçesinde tüf taşından basit örgü sistemi ile yapılan dörtgen bir yapı içerisinde bulunan türbe, bu tarihte Evliya Camii'nin restorasyonu sırasında basit yapılı duvarlar kaldırılarak evliyanın sandukası ahşap çerçeve içerisine alınmış ve kabrinin bulunduğu alana kubbeli bir şadırvan yapılmıştır.

Taş Köprü:M.S. 1579 yılında Osmanlı Padişahı III. Murat’ın emri ile Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılan üç tonoz kemerli olarak yaptırılan köprünün tamamı düzgün kesme bazalt taşından yapılmış olup daha sonra bir kısmı yıkılan köprüyü Karahanoğlu Hacı Ebübekir 1725 yılında yeniden yaptırmıştır. Bu tarihi yapı Kars Çayı’nın üzerinde olanca ihtişamıyla yüzyıllara meydan okurcasına sürdürüyor varlığını ve şehrin sembol değerlerinden biri olmaya devam ediyor.

Ani Arkeolojik Alanı:Ani, Dörtgen ve daire planlı çok sayıda burçla güçlendirilmiş surlarının uzunluğu 4 bin 500 metre, yüksekliği ise 8 metre kadardır. Üzerinde kükreyen bir aslan kabartması ve Menuçehr tarafından koydurulan kitabenin bulunduğu Orta Kapı (Aslanlı Kapı) yedi girişi bulunan kentin görkemli kapılarından biri. Şimdi bir harabe sessizliğinde olan, öncesinde ise bir din şehri olan Ani; Kordoba, Bagrat, Byzantion gibi krallılara asırlarca beşiklik etmiş kozmopolit bir metropol aslında. Ortaçağın en büyük ticaret merkezi olduğu düşünüldüğünde metropol tanımlamasının ne kadar yerinde olduğunu görüyoruz. Ani Arkeolojik Alanı 2016 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne kaydedilmiştir.

Kars'ta ne yenir?

• - Hengel
• - Kars Ketesi
• - Kars Kazı Ve Pilavı
• - Kars Katmeri
• - Haşıl
• - Hörre Çorbası
• - Kars Gravyeri
• - Kars Böreği

Kars'ın meşhuru

1940 Kars Arpaçay doğumlu Âşık Murat Çobanoğlu 21. yüzyılda yaşamış en büyük âşıklardandır. Âşıklık geçmişi Kars’ın efsaneleşmiş ozanı Âşık Şenlik’ e kadar dayanan usta âşık, atalarından aldığı bayrağı günümüze kadar taşımış bir söz ustasıdır. 2005 yılında kaybettiğimiz Çobanoğlu, özellikle “Kiziroğlu Mustafa Bey” isimli türküsüyle Türkiye çapında bilinmiştir.