Çöl ortasında sessiz medeniyet: Ürdün

Dili: Arapça

Başkenti: Amman

Konumu: Orta Doğu

Yerel Saat: GMT+3

Para Birimi: Ürdün Dinarı

Priz Tipi: B, C, D, F

Yıllık Ortalama Sıcaklık: 18,6°C

İklimi: Kurak Tropikal

Yüz Ölçümü: 89.342 km2

Telefon Kodu: +962

Ürdün tarihine 12 maddede kısa bir giriş:

600

İslamiyet'in doğuşuyla birlikte Hilafet ordusu, Ürdün’ün tamamını Bizans İmparatorluğu’ndan almıştır.

1517

Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi sırasında Ürdün ve Suriye fethedilmiştir.

1921

I. Dünya Savaşı sonrası İngiltere, Osmanlı Devleti’ne ait olan Ürdün’ü işgal etmiş ve Abdullah ibn el-Hüseyni’yi emir olarak atamıştır. Başkent Amman olarak belirlenmiştir.

1922

Milletler Cemiyeti, Ürdün’ü İngiltere’nin gözetiminde bir devlet olarak tanımıştır.

1923

Ürdün, bağımsızlığını kazanmıştır.

1929

Ürdün’de ilk demokratik seçimler yapılmıştır.

1946

BM, Ürdün’ü bağımsız bir krallık olarak tanımlamıştır.

1948

İsrail kurulmuş ve bunun sonucunda yüzbinlerce Filistinli Ürdün’e göç etmiştir.

1950

Ürdün, Batı Şeria’yı topraklarına katmıştır.

1967

İsrail ve Arap Ülkeleri arasındaki 6 Gün Savaşı sonucunda, İsrail topraklarını daha da büyütmüş ve Batı Şeria ile Kudüs’ün önemli kısımlarını kontrol altına almıştır.

1990

Körfez Savaşı sırasında ülke tarafsızlığını ilan etmiştir.

2011

Arap Baharı etkisiyle başlayan sokak gösterileri sonucunda, Kral Abdullah yeni reformların altına imza atıp, yeni başbakan atamıştır.

Ürdün nerede?

Ürdün Haşimi Krallığı, konum olarak Orta Doğu'da bulunmakta olan bir Arap ülkesidir. Ülkenin kuzeyinde Suriye, batısında İsrail ve Batı Şeria, kuzeydoğusunda Irak, güneyinde ve doğusunda ise Suudi Arabistan bulunmaktadır.

Ürdün’e nasıl gidilir?

Türk vatandaşları için 90 gün boyunca vize istemeyen Ürdün’e İstanbul’dan ulaşmak ortalama 3 saat sürüyor. Zaman anlamında, İstanbul’un en yakınında bulunan herhangi bir ile gidiş geliş mesafesinde adeta. Havayolu firmalarıyla İstanbul’dan direkt, Ankara’dan aktarmalı veya direkt, diğer şehirlerden ise İstanbul aktarmalı uçuşlarla Amman’a ulaşım sağlayabilirsiniz.

Ne zaman gitmeli?

Ürdün, misafirlerini her mevsimde ağırlayabilecek bir ülke. Fakat göz önünde bulundurmamız gereken birtakım tedbirler de mevcut. Öncelikle Ürdün, Türkiye gibi dört mevsimi dolu dolu yaşayan bir ülke değil. Bu sebeple de sıcaklık veya soğukluk için ortalama bir derece vermek zor. Örneğin yaz aylarında gittiğiniz takdirde sıcaklardan fenalaşabilirsiniz, kış aylarında gittiğinizde ise çöl akşamlarında kuvvetli bir soğuk havaya maruz kalabilirsiniz. Gitmek için en ideal aylar nisan-mayıs ile eylül-ekim aylarıdır. Böylelikle çölün ve tarihi eserlerin keyfini rahatlıkla çıkarabilirsiniz.

Nerede kalınır?

Ürdün’de kalınabilecek birçok lokasyon mevcut. Öncelikle Ürdün’e gelme sebebinizle, Ürdün’de kalacağınız yer arasında bir tür paralellik olursa, keyifli bir seyahat geçireceğinizden emin olabilirsiniz. Örneğin tarihi eserlerin havasını solumak istiyorsanız Petra Antik kentine yakın bir bölgede konaklayabilirsiniz. Wadi Rum bölgesinde kalabilir çöl hayatını yakından hissedebilir ve deneyimleyebilirsiniz. Özellikle çok sayıdaki kamp alanı bunun için harika bir fırsat. Bir başka tercih olarak da Amman’ın merkezinde kalıp, Ürdün’ün şehir hayatını yakından gözlemleyebilirsiniz.

Şehir içi ulaşım

Ürdün’de ulaşım açısından fazla bir çeşitlilikten bahsedemeyiz. Feyruz ve çöl esintisiyle birlikte, adeta bir filmde gibi kendine özgü dokusuyla şehri, otobüslerle, taksilerle veya kiralık araçlarla gezebilirsiniz.

• Ürdün’ün Resmî Tatilleri
• • Ramazan Bayramı
• • Kurban Bayramı
• • İslam Peygamberi Hz. Muhammed’in doğumu (Hicri takvime göre)
• • Milli Gün (18 Kasım)
• • Hicri Yılın Başlangıcı

• Ürdün’deki Festivaller
• • Çeraş Kültür ve Sanat Festivali (Temmuz)
• • Ürdün Çağdaş Dans Festivali (Nisan)
• • Ölü Deniz Festivali (Mayıs)

• Ürdün Çalma Listesi
• El Far3i- Tghayarti
• Sakher Hattar- Ala Jnah El Tayr
• Ilham Al-Madfai- Khuttar
• David Lindley & Hani Naser- Lick the Tears
• Aziz Maraka • Mafi Mennik

Bir kitap: Karanlığın İçinde Filistin'in Siyah Güneşi

İbrahim Nasrallah 1954 yılında Filistin’den Ürdün’e göçen bir ailenin çocuğu olarak, Ürdün’de çok sayıda şiir ve roman yazdı. Ürdün’de mülteci kamplarında geçen çocukluğunu, geride bıraktığı vatanını ve yaşanılan trajediyi anlattığı “Karanlığın İçinde Filistin’in Siyah Güneşi” kitabı, Ürdün denilince akla gelen ilk kitaplardan.

Amman

Amman nereden başlar? Özellikle Türkiye’de yaşayan bizler için denilebilir ki Amman, Antakya’dan başlar! Evet, tam da okuduğunuz gibi. Klasik dönemlerimizde Antakya’dan başlayan ve içine Suriye, Ürdün ve Kudüs’ü içine alan bölgeye Bilad'üş-Şam denir. Bu bölgenin yemek, örf ve mimarileri de birbiriyle benzeşir. Antakya’da yediğiniz humus, karşınıza Amman şehrinde de çıkabilir.

Amman sıcak bir şehir, halkı da bir o kadar sıcak. Yaklaşık olarak 4 milyon nüfusu var. Kültürel ortaklıklarımızla birlikte elbette farklılıklarımız da var. Amman da zaten kendi içerisinde birkaç farklı yapıya bürünmüş bir görüntü arz ediyor. Yeni şehir / eski şehir gibi bölgeler tarihsel kimliklerine göre ayrılmış. Şehrin klasik planlaması İstanbul gibi 7 tepeye ayrılan bir düzen üzerinden geliyor fakat daha sonra şehirleşmeyle birlikte, şehir tepelerin altına inmeye başlıyor ve tarihi eserler de tepelerin üzerinde kimliğini korumaya başlıyor.

Amman çok eski bir şehir. Şehrin merkezindeki Roma Antik tiyatrosu, 169-177 yıllarında yapıldığını tahmin ediliyor. Eski şehir olarak belirttiğimiz bölge de aslında burası. Orta Doğu’nun tipik kahve veya kum rengi tonlarından oluşan mimarisiyle şehrin merkezi görücüye çıkıyor. Mecca Mall isimli alışveriş merkezi ise şehrin modern yüzünü temsil ediyor, kadim tarihinin büyüsü içinde sizi kaçınılmaz olan bugüne getiriyor. Bunun yanında, şehrin içerisinde çok sayıda konaklama yerleri, kafe ve restoranlar da bulunuyor. Yemek kültürünün Hatay ile birlikte kesiştiğini söylesek de kendine ait levant mutfağı özellikleri gösteren çok sayıda yemeğe sahip Ürdün. Naneli çayıyla kendini ayırırken, zahterli pideler ve felafeliyle turistlere harika lezzetler sunuyor. Ayrıca tüm Arap dünyasına yayılan lezzeti, Mansaf (kuzu ve pilavdan oluşuyor) tadılması gereken yemeklerin başında geliyor.

Amman 4’lüsü

• Amman Kalesi’ne git, yaratılışı, Roma’yı, Persleri ve birçok kadim medeniyeti hisset.

• Roma Amfi Tiyatrosu’nda müzik festivaline katıl.

• Kral Abdullah’ın yaptırdığı “Kraliyet Araba Müzesi” ne git, arabalar üzerinden Ürdün tarihini oku.

• Ülkemizde de olduğu söylenilen “Yedi Uyurlar” mağarasına git ve Türkiye’dekilerle kıyasla.

• Qasr Al-kharanah isimli çölün ortasında adeta yalnızlığı simgeleyen ve bulunduğu çöl koşullarını her cephesiyle hissettiren kaleyi ziyaret et. Yapının yalnızlığına dahil ol.

• Medeniyetler öncesi dönemden bu yana içerisinden hareket ve ses eksik olmayan, Al- Balad’ı ziyaret et ve şehrin tatlı kaosuna karışarak alışveriş yap.

• Petra Antik Kenti’ni unutma, Wadi Rum’u unutma, Lut Gölü’nü ve dünyayı unutma!

• Nerede ne yenir?
• • Felafel ve Humus: Hashem Restaurant
• • Mansaf (Ürdün Milli Yemeği): Reem Al Bawadi
• • Şavurma: Al Karam
• • Künefe: Habibah

Ne alınır?

Ürdün’ün tarihi çarşılarından, deri işlemeli eşyalar, Lut Gölü’nün tuz minerallerinden oluşan kozmetik ürünleri, hurma çeşitleri, geleneksel kıyafetler, tespihler ve özellikle kadınlar için küpe, altın ve çeşitli takı eşyası Ürdün’den alınabilecek gözde ürünlerden.