Türkiye'den ve dünyadan kitaplar

Türkiye’den Kitaplar

• Tasavvuf Tarihi
• Mehmed Ali Aynî, Osmanlı-Cumhuriyet sarkacında mühim bir sima. Tekkelerin kapatılması sonrasında yazı ve kitaplarında takip ettiği usul, siyaset takip etmeye değer. Daha önce yalnızca “İslam Tasavvufu” kısmı neşredilen Aynî’nin ders notları, bu defa Büyüyen Ay’ın himmetiyle derli toplu bir şekilde yayımlanıyor. Hint’ten Yahudiliğe, Hıristiyanlıktan Antik Yunan’a kadar tasavvufun kökenlerine dair bir arkeoloji, savunu, sorgulama.
• Mehmed Ali Aynî, haz. Hüseyin Rahmi Yananlı, Büyüyenay Yayınları

• Sigaranın Kültürel Tarihi
• Başlığı “tüttürme” ile değiştirir değiştirmez bu kitabın ruhuna daha da yakınlaşırız sanki. Tömbekiden çubuğa, enfiyeye kadar tiryakiliğin tarihi bir adım geriye gitmiş olur. Meseleyi kahve müptelalığıyla birlikte düşündüğümüzde bizim “mükeyyefiyat”a düşkünlüğümüz su götürmez. Hadi bir de sigaraya kültürel tarih tarafından yakınlaşalım - tabii
• yanmayan ucundan...
• Didier Nourrisson, çev. Alev Er, Sel Yayıncılık

• Kültür ve Toplum
• Toplumsal iktidarda belirgin el değiştirmenin yaşandığı her dönemde karşımızda duran en zor görev, miras alınan geleneğin yeniden değerlendirilmesi yönündeki karmaşık süreçtir. Ortak dil, bu meselede son derece hayati bir yer işgal eder. Geçiş evresindeki bir toplumda; kültür fikri de sıklıkla bu geçişin içerdiği kuvvetlerden biriyle ya da diğeriyle özdeşleşir. Kültür onu kâh yeni ve yıkıcı güçlere karşı savunmak isteyen eski sefa sınıfının ürünü görür; kâh geleceğin insanlığını barındıran yeni yükselen sınıfın mirası. Bu sınıfın şimdi bu mirası kısıtlamalarından kurtarmak istediği de öne sürülür. Birbirine benzer şeyler söyleyip dik dik bakışanlar gibi bütün taraflar kültür ile özdeşleşmek ister. Kültür ve Toplum, kimsenin hakem olmadığı; herkesin şu ya da bu takımın oyuncusu gibi işin içinde olduğu İngiliz yazarların ortak dil ile sınıflar üzerinden dönüşümünü okuma adına yol gösterici bir kitap.
• Raymond Williams, çev. Uygur Kocabaşoğlu, İletişim Yayınları

• Öykü Menzilleri I-II
• Türkiye’de öykü konusunda kuşatıcı ilk eleştirilerden sayılabilecek 4 ciltlik Yeni Türk Edebiyatında Öykü yıllar önce yayımlandığında herkes devamı için heyecanlanmış olmalı. Şükür ki Lekesiz sahalardan çekilmediğini, yıllar evvel bıraktığı yerden devam ettiğini Öykü Menzilleri ile gösteriyor bize. Şule Yayınları’na küçük bir teşekkürü de buraya sıkıştırmış olalım.
Ömer Lekesiz, Şule Yayınları

• Proust ve Mürekkep Balığı
• Okumanın zenginleştirdiğini kabul ederiz de onun dönüştürücü yönüne daha az temas ederiz - biyolojik gelişmeden söz ediyorum bu defa, kişilikten değil. “Okuma” eylemi sonrasında insan beyninin nasıl değiştiğini görmek hakikaten ilginç -buna bir de sembol, piktogram, hece ve harf esaslı alfabelerin beynin farklı lobları üzerinde etki yaptığını ekleyince hikâye kelimenin tam karşılığıyla “keşfedilmeyi” bekliyor.
• Maryanne Wolf, çev. Ferit Burak Aydar, Koç Üniversitesi Yayınları

• Osmanlı İmparatorluğunda Miskinler
• Özlem Dikeçligil’in yüksek lisans çalışması olan bu eser, tarih boyunca “öteki” olan cüzzamlılar özelinde Osmanlı’da ötekiye bakışın tarihine bir kaynak teşkil etmekte. Osmanlı imparatorluğunda, dinî referanslardan hareketle miskin olarak adlandırılan cüzzamlılar, halk sağlığını tehdit ettikleri gerekçesiyle Miskinhane denilen yerlerde tecrit edilmişlerdir. Dikeçligil, arşiv belgeleri ışığında Üsküdar Miskinler Tekkesi’nin kuruluş aşamalarını, yönetim biçimlerini ve iktisadi ilişkilerini inceleyerek Osmanlı’da cüzzamlının portresini çıkarmaktadır.
• Özlem Dikeçligil, Kitabevi Yayınları

Dünyadan Kitaplar

• Global Tarih Nedir?
• Yakın bir zamana kadar tarihçiler, geçmişe 19. yüzyılın araçlarıyla bakmaktaydı. Fakat küreselleşme bilgiye ulaşma yollarımızı kökünden değiştirdiği için, artık ulusları izole etmek, tutmak veya “dünya tarihinin” Batı’dan kaynaklandığını düşünmek mümkün olmaktan çıktı. Global tarihin, tarih disiplinindeki en dinamik ve yenilikçi alan olduğunu ortaya koyan bu kitapta, tarihçi Sebastian Conrad, “Global tarih nedir?” diye soruyor ve tarih disiplinindeki bu yeni ve heyecan verici yaklaşımı kapsamlı bir şekilde inceliyor. Kitap, 21. yüzyılda tarih disiplininin karşılaşacağı en büyük sorunlardan bazılarını ele alıyor. Global tarih, dünya tarihinin diğer yorumlarından hangi açılardan farklıdır? Avrupa merkezci olmayan, yeni bir merkezcilik de yaratmayan bir global tarihi nasıl yazabiliriz? Tarihçiler farklı toplumları nasıl karşılaştırabilirler? Bu gibi soruların cevabını arayan bu çalışma, yeni paradigmanın sınırlarını ve tehditlerini, global tarihin kime yazılması gerektiği sorusunu ve çok daha fazlasını araştırıyor.
• (Beyza Karakaya)
• Sebastian Conrad, What is Global History, Princeton University Press, 2016, 298s.

• Akra: Bir Filistin Şehrinin Yükselişi ve Düşüşü
• Thomas Philipp’in Akra hakkındaki çalışması, yerel Arap kaynaklarının bugüne kadarki kullanımını Avrupa’daki ticari kayıtlarla birleştirerek, bir bölgeye ışık tutuyor ve modern Filistin tarihinin başlangıcını tanımlıyor. Akra 18. yüzyılda Suriye’nin üçüncü büyük şehri ve bugün Akdeniz’in kuzeyindeki İsrail ve Güney Lübnan’ın bulunduğu siyasi ve ekonomik bakımdan eşsiz bir bölgenin başkentiydi. 18. yüzyılda, Akra, küçük bir balıkçı köyünden, yaklaşık 25.000 nüfuslu zenginleştirilmiş bir şehre doğru çarpıcı bir biçimde büyüdü.
• Thomas Philipp, Osmanlı İmparatorluğu’nda merkezî iktidarın çürümesinin arka planına karşın 18. ve 19. yüzyılda Akra’nın yükseliş ve düşüşüne dikkat çektiğini ileri sürüyor.
• Yüzyıllar boyunca Haçlıların öfkesinin nesnesi hâline gelen ve tüccarın imrendiği şehir olan Akra, Ortadoğu tarihinde önemli bir anda, tam da gerçek değerini bulduğu bir anda nasıl düşüşe geçmişti?
• (İslâm Dalp)
• Thomas Philipp, Acre: The Rise and Fall of a Palestinian City, 1730-1831, Columbia University Press, 2002, 208s.

• İran İslam Felsefesi
• Derinlikli bir düşünce sistemi olan; Louis Gardet, Georges Anawati gibi önemli, İslâm felsefesi üzerinde emek harcamış bir Fransız tasavvuf bilgini, filozof olan Corbin’in bu çalışması İran coğrafyasında neşvünema bulan felsefi cereyanın izlerini sürüyor. Özellikle Sühreverdi ve İşrakiliğin izlerini süren Corbin’in İran üzerine yaptığı çalışmalar göz önünde bulundurulduğunda, İran sahasındaki araştırmalarda, bu bölgedeki geçmişin satır başlarını aralamakta hiç şüphesiz iyi bir kaynak olacaktır. Corbin’in İslam Felsefesi Tarihi, daha önce 2 cilt olarak Türkçede yayınlanmıştı.
• (Ali Hasar)
• Henry Corbin, La Philosophie iranienne islamique aux XVIIe et XVIIIe siècles, Buchet Castel, 1990, 416s.

• Sosyal Medya Çağında Devrim
• Vail Guneym’in anonim olarak, Arapça “Hepimiz Halid Sid’iz” ismiyle açtığı Facebook hesabının tetiklediği 25 Ocak tarihli Mısır devrimi, hem sanal mekânlarda, yani sosyal medyada hem de sokaklarda oynandı. Her ne kadar sosyal medya bir “özgürlük” platformu olarak hizmet etse de, rekabet eden güçlerin gençlerin zihnine karşı savaştığı bir arena olarak da işlev görür. Bu kitap, Mısır devrimi üzerinden, dijital çağda, insanlarla iktidar arasındaki devam eden sanal mücadelelere farklı bir bakış açısı getiriyor.
• (Beyza Karakaya)
• Linda Herrera, Revolution in the Age of Social Media: The Egyptian Popular Insurrection and the Internet, Verso, 2014, 171s.