İmkânsız dostluk

19 Kasım 1977’de aniden Kudüs’ü ziyaret ederek Arap dünyasına gerçek bir şok yaşatan Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat, iki yıl sonra İsrail’le barış anlaşması imzalayarak “İsrail’i tanıyan ilk Arap devlet başkanı” ünvanını elde etti.

• ABD’nin Demokrat başkanı Jimmy Carter’ın himayesinde müzakere edilen Camp David Anlaşması’nın imza töreni, 17 Eylül 1978’de Beyaz Saray’da gerçekleştirildi.

Anlaşmaya Mısır adına Sedat, İsrail adına da Başbakan Menachem Begin imza koydu. Mısır açısından Camp David’in en önemli maddesi, 1967’de İsrail tarafından işgal edilen Sina Yarımadası’nın geri alınacak olmasıydı. İsrail de, Mısır’ın güçlü ordusunun Arap-İsrail çatışmasından bundan böyle çekilecek olmasının avantajını yaşayacaktı.

Camp David Anlaşması belli başlı iki anlaşmadan oluşuyordu. Birincisi; bir Mısır-İsrail barış anlaşmasının koşullarını içeriyordu. Buna göre İsrail, askerî birliklerini Sina Yarımadası’ndan çekecek ve Mısır ile diplomatik ilişkilerini normalleştirecekti. Diplomatik ilişkiler 1980'de normale döndü.

Bu sözleşme ile, İsrail tarafından Altı Gün Savaşı'nda ele geçirilen Sina Yarımadası, Mısır'a geri verilmişti. Bir bakıma bu Mısır adına bir kazançtı. Ancak "Ortadoğu'da Barış İçin Bir Çerçeve" adını taşıyan diğeri, Gazze Şeridi ile Batı Şeria'nın gelecekteki durumunu ele alınırken, Filistin'in özerkliğine beş yıllık bir plan önerilmekteydi. Ancak önerinin ucu açıktı ve hiç gerçekleşmeyen varsayımlara dayanıyordu. Ayrıca, çeşitli yorumlar getirilebilecek şekilde kaleme alınmıştı ve bu da Begin'in arzuladığı durumdu.

Barış çerçevesi; İsrail Başbakanı adına zafer, bir Filistin devleti fikri için ise yenilgiydi. İsrail, Camp David'de her ne kadar o anda Sedat’ın umurunda olmasa da işgal edilmiş topraklarda istediğini yapma hakkını elde etmişti. Sedat ile Begin 26 Mart 1979'da Washington'da resmî Mısır-İsrail anlaşmasını imzaladılar. Ertesi yıl iki ülke birbirlerine büyükelçi gönderdi ve İsrail Sina'dan çekilme hazırlıklarına başladı.