Bosna Savaşı'ndan günümüze sadece kalıntıları ulaşan 1600 kişinin kimlikleri hala meçhul
Neredeyse 30 yıl önce Bosna Hersek'te patlak veren Bosna Savaşı, etkilerini günümüzde hala hissettiriyor. Savaşta kaybolan ve sadece vücut kalıntılarına ulaşılan 1600'den fazla kişinin kimlikleri belirlenmiş değil. Zamanla aile bireylerinin ölmesi ve ülke dışına taşınması gibi faktörler sebebiyle kimlik tespitinde bulunmak giderek zorlaşıyor.
1 Mart 1992'de başlayan ve 14 Aralık 1995'e kadar süren Bosna Savaşı'nda kaybolduktan sonra sadece kalıntılarına ulaşılan 1600'den fazla kişinin kimlikleri hala tespit edilemedi.
Bosnalı yetkililer, Bosna Savaşı sırasında kaybolan, toplu mezarlardan kalıntıları çıkarılan ve hala kayıp olan kişilerle ilgili bilgi verdi.
Visoko Mezarlıklar Müdürü Kenan Karavdiç, Bosna Hersek genelinde toplam 12 konumda 1600'den fazla kimliği belirlenmemiş kişiye ait kalıntıların bulunduğunu, bunlardan 732'sinin Visoko'daki morgda tutulduğuna parmak basarak şöyle konuştu:
Kimliği belirlenmeyen kişiler arasında vücut bütünlüğü bozulmuş kişiler de var. Bu kalıntılar 1992-1995 Bosna Savaşı sırasında, Rogatitsa, Vişegrad, Zenitsa, Tuzla, Foça, Mostar ve Sokolats şehirlerinde bulundu.
“1660 kalıntının DNA’sı kimseyle uyuşmuyor”
Karavdiç, Bosna Hersek'te hala 7 binden fazla kişinin kayıp olarak arandığını, eski Yugoslavya ülkelerinin genelinde de 40 bine yakın kişinin kaybolduğunu ve 11 bininin hala kayıp olarak arandığını hatırlatarak tüm bölgedeki morglarda sahipsiz ceset sayısının 4 bin civarında olduğunu bildirdi.
Bosna Hersek Kayıp Kişiler Enstitüsü Sözcüsü Emza Fazliç, bugüne kadar kayıp kişiler merkezine yapılan başvuru sayısının 35 bine ulaştığını söyledi: "Kanımızca kayıp sayısı 32 bin civarı. Şimdiye kadar 24 bin 300 kişiye ait kalıntılar bulundu. Çoğunlukla toplu mezarlardan çıkarılan cesetlerin kimlikleri tespit edildi ve ailelerine teslim edildi."
- "Bosna Hersek’teki morglarda toplam 1660 kimliği tespit edilmemiş kişinin kalıntıları bulunuyor. Tamamı savaş dönemine ait. Ancak DNA karşılaştırmaları kimseyle uyuşmuyor."
“Kimlik tespiti yapmak gittikçe zorlaşıyor”
Srebrenitsa'daki "Podrinje Kimlik Tespiti Projesi" (PIP) dahilinde de 80'den fazla kalıntının kimlere ait olduğunun hala tespit edilemediğini bildiren Fazliç:
Bu kalıntıların bazıları, PIP bünyesinde yaklaşık 20 yıldır kimlik tespitini bekliyor. Bazı durumlarda, aile üyelerinin tamamı öldürüldüğü için DNA testi yapacak kimse bulunamıyor.
Uluslararası Kayıp Kişiler Batı Balkan Programı Şef Yardımcısı Samira Krehiç eski Yugoslavya topraklarında 30 bini Bosna Hersek'te olmak üzere toplam 40 bin kayıp başvurusu yapıldığını söyledi.
Krehiç, zaman geçtikte aile fertlerinin vefat etmesi veya ülke dışına taşınması gibi nedenlerden kimlik tespiti yapmanın zorlaştığını vurguladı.