Bağımsız Azerbaycan 106 yaşında!

HABER MASASI
Abone Ol

Azerbaycan'da, 28 Mayıs 1918'de ilân edilen cumhuriyetin 106. yıl dönümü kutlanıyor.

"Müslüman doğunun ilk demokratik cumhuriyeti" olarak kabul edilen Azerbaycan'ın bağımsızlığı, 28 Mayıs 1918'de Azerbaycan Millî Şurası tarafından ilân edildi.

  • Mehmed Emin Resulzade başkanlığındaki Millî Şura'nın kabul ettiği "İstiklal Bildirisi"nde ülkenin cumhuriyet sistemiyle yönetileceği belirtildi.

Bağımsız Azerbaycan'da kısa sürede ekonomi, eğitim, din ve vicdan özgürlüğü alanında reformlar yapıldı, tüm yurttaşlara eşit haklar, kadınlara seçme hakkı tanındı.

Azerbaycan hükümeti, Bakü Ermeni ve Bolşevik çetelerinin işgali altında olduğu için bir süre ülkenin ikinci büyük kenti Gence'de faaliyet gösterdi.

Nazi Almanyası'nın Müslüman Lejyonları
Mecra

Azerbaycan'ın bağımsızlığını ilk tanıyan Osmanlı Devleti oldu.

(Soldan sağasola) Enver Paşa, babası Ahmet Bey ve Nuri Paşa. Azerbaycan ve Osmanlı Devleti arasında 4 Haziran 1918'de imzalanan anlaşma kapsamında, dönemin Harbiye Nazırı Enver Paşa, kardeşi Nuri Paşa (Killigil) komutasında bir ordu kurarak Azerbaycan'a yardım gönderdi.

İki devlet arasında 4 Haziran 1918'de anlaşma imzalandı. Bu kapsamda dönemin Harbiye Nazırı Enver Paşa, kardeşi Nuri Paşa (Killigil) komutasında bir ordu kurarak Azerbaycan'a yardım gönderdi.

"Kafkas İslâm Ordusu" ismi verilen ordu, 15 Eylül 1918'de Bakü'yü kurtardı ve hükümet buraya taşındı. Kafkas İslâm Ordusu, Bakü'nün kurtuluşu için yaptığı savaşlarda 1130 şehit verdi.

Bakü’yü Ermeni ve Bolşevik zulmünden kurtaran Nuri Paşa, 74 yıl önce bugün vefat etti
Mecra

Kafkas İslâm Ordusu, Azerbaycan'da sadece 2 ay kalmasına rağmen ülkenin toprak bütünlüğünün sağlanması ve Bakü'nün başkent olmasında önemli rol oynadı.

Azerbaycan'da kısa sürede ekonomi, eğitim, din ve vicdan özgürlüğü alanında reformlar yapılarak ülke tarihinde ilklere imza atıldı. Irk, din, mezhep ve cinsiyet farkı gözetmeksizin tüm yurttaşlara eşit haklar tanındı.

  • Azerbaycan, Müslüman doğuda kadınlara seçme hakkı tanıyan ilk ülke oldu. Ülkenin kendi para birimi ve posta pulları tedavüle girdi, Devlet Bankası ve Bakü Devlet Üniversitesi kuruldu.

Dış tehditlere karşı 26 Haziran'da Azerbaycan kendi ordusunu kurdu ve bu ordunun oluşumunda Osmanlı subayları önemli rol oynadı.

Hükümetin 27 Haziran 1918'de aldığı kararla, Türk dili, devlet dili olarak ilân edildi.

Daha önce çoğunda Rusça eğitim yapılan ortaokullarda, Türkçe eğitim yapılması zorunlu kılındı.

7 Aralık 1918'de 120 sandalyelik parlamento faaliyete başladı. Ülkedeki tüm siyasî parti ve etnik grupların temsil edildiği parlamento, faaliyet gösterdiği 17 ay süresince 230 yasa tasarısını kabul etti.

Bir kere yükselen bayrak bir daha inmez

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurucularından Mehmed Emin Resulzade.

Bağımsızlığını 23 ay sürdürebilen Azerbaycan Cumhuriyeti, 28 Nisan 1920'de Sovyet ordusunun ülkeyi işgaliyle son buldu.

“Bir kere yükselen bayrak bir daha inmez” şiarıyla tarihe geçen Azerbaycan, Sovyetlerin dağılmasının ardından tekrar bağımsızlığını ilân etti.

Hükümet yöneticileri ve aydınların çoğu ülkeyi terk etti fakat hepsi Azerbaycan davasını hayatlarının sonuna kadar yaşattı.

Azerbaycan'ın kurucusu olarak kabul edilen Mehmed Emin Resulzade'nin, "Bir kere yükselen bayrak bir daha inmez" sözleri, yıllar sonra tüm Azerbaycanlılar için slogan haline geldi.

Azerbaycan, Sovyetlerin dağılmasının ardından tekrar bağımsızlığını ilân etti. Bağımsızlık bildirgesinde, ülkenin, 1918-1920 döneminde faaliyet gösteren Azerbaycan Cumhuriyeti'nin varisi kabul edildiği belirtildi.