Bir bebek uçakta doğarsa uyruğu ne olur?
Aslında bu hiç de hayali bir durum değil. Faslı bir yolcu Eylül 2021'de, Türk Hava Yolları'nın İstanbul-Chicago arasındaki uçuşunun ortasında doğum yaptı.
Temmuz 2019'da, Doha-Beyrut uçuşunda da bir bebek dünyaya geldi.
Ve 2021'de, Afganistan'dan ABD'ye yapılan tahliye sırasında, bir Afgan sığınmacı, C-17 tipi askeri nakliye uçağında bir bebek dünyaya getirdi. Peki, bu bebekler hangi ülkenin vatandaşı oldu?
Havada doğan bebeklerin vatandaşlığı, birkaç faktöre bağlı olarak değişebilir. Birçok ülke, Amerika Birleşik Devletleri de dahil olmak üzere, kendi hava sahası veya sularında doğan herkese otomatik olarak vatandaşlık verir. Bu, hukuk dünyasında Latince "jus soli", yani "toprağın hakkı" olarak bilinir. Diğer ülkeler, bu tür durumlar için "jus sanguinis", yani "kanın hakkı" ilkesine başvurur. Bu, bebeğin vatandaşlığının ebeveynlerinin vatandaşlığına bağlı olduğu anlamına gelir.
Peki uçak uluslararası sular üzerindeyken ne olur? Eğer bebek başka türlü vatansız kalacaksa, uçağın kayıtlı olduğu ülkenin vatandaşlığı geçerli olabilir. Ancak, genellikle "jus soli" veya "jus sanguinis" bebek için bir vatandaşlık çözümü sağlar. Dolayısıyla, uçağın milliyeti nadiren devreye girer.
Kısacası, uçakta doğan bir bebeğin vatandaşlığı, doğumun gerçekleştiği hava sahası, anne-babanın uyruğu ve bazı durumlarda uçağın kayıtlı olduğu ülke gibi faktörlere göre belirlenebilir. Bu da birçok farklı senaryoyu mümkün kılar.