Türkiye BRICS’e katılacak mı?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bu yıl 16. kez düzenlenecek BRICS Zirvesi’ne katılmak üzere Kazan’da. Zirvenin yanı sıra Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladmir Putin ile görüşecek. Peki bu görüşmeler sonucunda Türkiye BRICS’e katılacak mı?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bu yıl 16.’sı düzenlenecek BRICS Zirvesi’ne katılmak üzere Kazan’a gitmesinin ardından Türkiye’nin BRICS’e katılıp katılmaması merak konusu.
Rusya Devlet Başkan Yardımcısı Yuri Uşakov, zirve öncesi düzenlenen basın toplantısında Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladmir Putin’in planlanan görüşmesine ilişkin Türkiye’de kurulması planlanan doğalgaz merkezinin ele alınacağını belirtmişti.
Uşakov, Zirve’ye 36 ülkeden temsilci ve 6 uluslararası örgütün liderlerinin katılımını beklediklerini, katılan ülkelerden 22 delegasyonun en üst düzeyde temsil edileceğini ifade etti.
BRICS zirvesi neden önemli?
Zirvenin ana gündem maddeleri arasında BRICS ülkelerinin kendi aralarında bir ödeme sistemi geliştirmesi söz konusu.
SWIFT adı verilen uluslararası finansal ağa alternatif geliştirmesi hedeflenen bu yöntem, tek bir kurumun kendi uluslararası ödeme sistemini geliştirmesi ve bu alanda tekel olmasını istemeyen Amerikan ve Avrupa Bankalarının ortak girişimiyle kurulan bir sistem.
Ne olmuştu?
Türkiye, BRICS üyeliğine yönelik ilgisini açıklamış ve resmi olmasa da gruba katılmak için başvuruda bulunmuş, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Çin ve Rusya ziyaretlerinde Türkiye’nin bu talebini net bir şekilde dile getirmişti.
BRICS dönem başkanlığını yürüten Rusya, Kazan zirvesinde genişleme adımı atılmayacağını, yeni üyelerin entegrasyonunun zaman alacağını ifade etti.
Zirvede, yeni üyelik yerine “ortaklık statüsü” adı altında bir mekanizma önerilmesi bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın zirvede, BRICS ile işbirliği konusundaki kararlılığı yinelemesi ve Türkiye’nin Doğu’nun yükselen güçleriyle ekonomik ilişkilerini çeşitlendirme arzusunu vurgulaması öngörülüyor.
Türkiye üye olacak mı?
Putin, BRICS grubuna üye olmak isteyen her ülkenin gruba katılmaları için davet edileceğini söylemişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 22 Ekim’de yaptığı bir konuşmada “Türkiye olarak BRICS ile işbirliğimizi samimi bir şekilde geliştirmek istiyoruz.” diyerek, “İnşallah Kazan zirvesinin buna vesile olacağına inanıyorum.” ifadelerini kullanmıştı. Şu an için Türkiye'nin BRICS'e katılıp katılmaması konusunda net bir bilgi olmamakla birlikte, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Eylül ayında katıldığı Editör Masası programında Türkiye’nin BRICS üyeliğine ilgisini onaylamıştı.
BRICS’e üye olan ülkeler arasında Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika Cumhuriyeti başta olmak üzere, Mısır, Etiyopya, İran, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan yer alıyor. Ayrıca BRICS, ismini adı geçen ilk beş ülkenin baş harflerinden alıyor.
Zirve, Putin’in yarın düzenleyeceği basın toplantısıyla son bulacak.
Rusya'da gerçekleşen zirveye 20'den fazla devlet başkanı katılırken, 36 ülkeden temsilciler de hazır bulundu.
Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov, NATO üyeliği Türkiye'nin BRICS üyeliğine engel değil açıklamasında bulunurken, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ise 'Türkiye'nin BRICS ülkeleriyle işbirliği yapması egemenlik hakkıdır.' dedi.
Görüşmelerde Gazze de gündeme geldi. Zirveden sonra kaleme alınan Kazan bildirisinde dikkat çeken diğer hususlar ise BM'nin reformu, tek taraflı uygulanan yaptırımlar ve yeni ödeme sistemi oldu
Çin BRICS'i dünya düzenini değiştirmek için bir araç olarak görüyor. Bu yılın BRICS Zirvesi Hindistan açısından da özellikle önemli çünkü ülke grubun iki etkin gücü olan Çin ve Rusya ile yakın ilişkiler tesis ediyor.
BRICS üye ülkelerinin ileri sürdüğü gibi örgüt belki günümüzde tek kutuplu dünya düzenine son veren ikinci bir kutbun henüz yeni bir merkezi olmasa da özellikle Kazan Zirvesi, BRICS'in birçok ülke için yeni bir arayış olduğunu ortaya çıkardı.
Zirveden hemen sonra önemli bir gelişme yaşandı. Çin Devlet Başkanı Jinping ile Hindistan Başbakanı Modi, Himalayalar bölgesinde uzun yıllardır devam eden anlaşmazlığa son verdi. Hindistan 25 Ekim'de bölgedeki birliklerini çekti.
Gelecekte BRICS, Batı merkezli dünyaya alternatif olur mu? Silahlı bir güce sahip olabilir mi? G-8 ve G-20 oluşumlarını geride bırakabilir mi? Önündeki fırsatlar ve engeller neler?
Tüm bunlar ve çok daha fazlası için içeriği izleyebilirsiniz.