Dahilerin hastalığı: Asperger sendromu
Avustralyalı pediatrist, tıp teorisyeni Hans Asperger'in tanımladığı ve kendi ismini verdiği Asperger sendromu, otizmin yüksek işlevli, dil ve konuşma becerileri oldukça gelişmiş bir formudur. Başlıca özelliği zekâ düzeyinin bir veya birden fazla alanda yüksek olması, buna karşın bazı alanlarda özellikle sosyal beceri gerektiren alanlarda başarısız olmasıdır. Hastalığa dahi sendromu denmesinin sebebiyse Einstein, Da Vinci ve Beethoven gibi farklı alanlarda başarıyı yakalamış fakat sosyal yanları oldukça zayıf olan ünlü isimlerde de Asperger sendromu görülmesidir.
Asperger sendromu otizm sprektrum bozukluğu olarak adlandırılan tanı kümesinin bir parçası olarak görülür ve çeşitli alanlarda güçlüklere neden olabilen bir durumdur. Asperger sendromu bir hastalık değildir ve bir tedavisi de yoktur. Yani asperger sendromu yaşam boyu devam eder. İnsanlar çoğu zaman asperger sendromunu kendi kimliklerinin bir parçası olarak görme eğilimindedirler.
Asperger sendromunun belirtileri nelerdir?
Asperger sendorumuna nelerin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir. Tek bir nedenden söz edilemiyor olsa da beyin gelişiminde değişikliklere neden olan genetik ve çevresel faktörlerin birleşiminin etkisi olduğu kabul edilmektedir.
Hem çocukluk hem de yetişkinlikte görülebilen Asperger Sendromu çok sayıda ve birbirinden ayrı alanda farklılaşmaya neden olan belirtilere sahiptir.
Belirtiler arasında en dikkat çeken sosyal ilişkilerde yaşanan zorluklardır. Asperger Sendromu olan kişilerin konuşmakla ilgili sıkıntıları olmasa da konuya girebilme ve sürdürebilme açısından zorluk çekerler..
İletişim esnasında karşısındaki kişinin imalarını, esprilerini ya da sarkastik ifadelerini anlamakta güçlük çekerler, benzer şekilde değişen ses tonunun konuşmaya kattığı anlam değişimlerini yakalamak da onlar için hayli güçtür. Konuşurken göz kontağı kurmaktan kaçınırlar.
Asperger sendromlu insanlar konuşurken uzun cümleler kurmazlar.
İçine kapanık ruh halleri ve bir rutin üzerinden giden hayatlarıyla diğer insanlardan farklılık gösterirler.
Asperger sendromu karşısında aileler nasıl bir yol izlemeli?
Özel eğitimin genel ilkeleri izlenmeli, ek olarak dilin semantik-pragmatik dediğimiz mecazi ve sosyal kullanımlarına yönelik eğitim, yaşam koçluğu, sosyal becerilerin kazandırılmasına yönelik ek eğitim, başarısızı olunan derslerde özel ders alınması, özgüveni geliştirmeye yönelik sportif etkinlikler önemli yer tutar. Güvenilir bir ekip oluşturmalı ve eşgüdüm içinde uzun süre çalışılmalıdır. Ailenin sosyoekonomik düzeyi, çocuğun mizacı ve daha birçok parametre önemli rol oynamaktadır.
Asperger sendromunun tedavisi var mı?
Asperger sendromu yaşam boyu sürse de uygun ve etkilitedaviler ile belirtileri büyük oranda azaltılır. Çocuğun diğer çocuklar ile etkileşimlerini artırma hedefinde yapılan eğitimler, çocukların kendilerine yetmesini sağlayarak toplumda etkin bir şekilde rol almasına yardımcı olur. Asperger sendromu için uygulanan tedavi, sosyal vasıfları ve iletişimi geliştirmek ile davranış yönetimlerinden oluşmaktadır. Çocuğun gelişimine paralel olarak sürekli ayarlanan eğitim programı okulda sürdüğü kadar evde de devam ettirilmelidir.
Asperger sendromunun otizmden farkı nedir?
Toplumsal etkileşimde nitel bozulma; davranış, ilgi ve etkinliklerde sınırlı, basmakalıp ve yineleyici örüntüler her iki bozukluğunda göstergesidir.
Asperger sendromu ve otizmin arasındaki en belirgin fark, Asperger sendromuda klinik olarak önemli dil veya bilişsel gelişmede gecikmenin olmamasıdır.
- New York Üniversitesi Çocuk Psikiyatristi Dr. Richard Perry, ''Asberger sendorumu otizmle çok büyük benzerlik taşıyor. Her iki durumda da çocuklar sosyal iletişim kurmakta güçlük çekiyor. İki rahatsızlıkta da kişilerin hayrete düşerecek bir hafıza güçleri oluyor. Ancak, otistiklerin hafızaları daha çok görüntülerle ilgiliyken, neden olduğunu anlamadığımız bir şekilde, asberger sendromunda, sözcüklere karşı olağanüstü bir yetenek görülüyor.
Asperger sendromlu ünlüler
Modern Fiziğin babalarından Einstein Otistik Spektrum Bozukluğuna sahipti.