Çıkış isimleri hazır: AB'de tabular yıkılıyor mu?
● 2016'da Avrupa Birliği'ndeki (AB) çatlağın ilk ayağı olarak görülen İngiltere'nin 'Brexit' oylamasının sancıları sürerken, AB'den ayrılmak isteyen ülkelerin olduğu fakat İngiltere'nin yaşadığı sıkıntıların ardından sürecin uzadığı biliniyor.
● İngiltere'de 2 başbakanın istifasına neden olan 'Brexit' AB'nin de onayıyla 31 Ekim'e ertelendi. Yeni Başbakan Boris Johnson'ın söylemleri ve sürecin sıkışması anlaşmasız ayrılık ihtimalini artırırken sancılı süreç diğer ülkeleri temkinli davranmaya itiyor.
● AB içinde önemli bir ekonominin birlikten ayrılmasıyla sıkıntılı bir sürecin yaşanması bekleniyor. Yeni sürecin ise yeni ayrılıkları getirmesi uzmanların ortak görüşü olarak öne çıkıyor. İngiltere'nin ayrılışının resmiyete dökülmesiyle ise oluşacak muhtemel ayrılık dalgasında ülkelerin çıkış için kullanacakları isimler hazır.
İngiltere'nin 31 Ekim'e ertelenen AB'den çıkışının (Brexit) diğer AB ülkelerine de sıçrama ihtimali kuvvetleniyor. Önemli bir ekonominin AB'den ayrılmasıyla birlik içindeki çatlağın derinleşmesi ve anlaşmasız ayrılık ile birlikte İngiltere ekonomisinin olumsuz etkilenmesi sürece ivme kazandırabilir.
2016'da halk oylamasına giden İngiltere'de yüzde 48'e karşı yüzde 52 oyla AB'den ayrılma kararı almıştı. Süreç içinde AB ve İngiltere parlamentosu arasında bir anlaşmanın sağlanamaması ise 2 başbakanın istifa etmesiyle çözümden uzak bir seyir çizdi.
Johnson'ın 'çıkışı' planı
'Anlaşmasız ayrılık' vaadiyle seçilen Muhafazakar Parti'nin yeni lideri ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson, 31 Ekim'de 'ne olursa olsun' ülkeyi AB'den ayıracağını sık sık dile getirmeye devam ediyor.
İngiltere'nin AB'den çıkışı için kullanılan Brexit kelimesi Britanya'nın ilk iki harfi ve çıkış anlamına gelen 'exit'ın birleşmesinden oluşuyor. İngiltere'nin çıkışıyla birlik içindeki bütünlüğün dağılmasının kuvvetlenme ihtimali diğer ülkelerin de benzer kısaltmalar üretmesine neden oldu.
AB ülkelerinin 'çıkış' için isimleri hazır
Fransa'da benzin fiyatlarına karşı başlatılan ve hükümet aleyhine şekillenen sarı yelekliler protestolarında AB'den ayrılık için 'Frexit' kısaltması kullanılmıştı.
Hollanda için 'Nexit', Yunanistan için 'Grexit', İtalya için 'Italeave', İsviçre için 'Splitzerland', Belçika için 'Byegium' ve Lüksemburg için ise 'Luxumbye' kelimeleri dikkati çekti.
Reddit'te yayımlanan bir harita sosyal medyanın gündemine oturdu. Bir kullanıcı 28 Avrupa ülkesinin muhtemel ayrılık anında kullanacağı isimleri haritada bir araya getirdi.
AB'den çıkış için ülkelerde konuşulan çıkış isimleri
- 1- Brexit İngiltere
- 2- Frexit Fransa
- 3- Deutschleave Almanya
- 4- Italeave İtalya
- 5- Byegium Belçika
- 6- Espanope İspanya
- 7- Portugo Portekiz
- 8- Nexit Hollanda
- 9- Grexit Yunanistan
- 10- Swedonone İsveç
- 11- Fin-land Finlandiya
- 12- Extonia Estonya
- 13- Leavia Letonya
- 14- Lithawaynia Litvanya
- 15- Noland Polonya
- 16- Slovacate Slovakya
- 17- Donegary Macaristan
- 18- Outstria Avusturya
- 19- Sleavenia Slovenya
- 20- Noatia Hırvatistan
- 21- Nullgaria Bulgaristan
- 22- Roamania Romanya
- 23- Byeprus Güney Kıbrıs Rum Yönetimi
- 24- Irexit İrlanda
- 25- Donemark Danimarka
- 26- Luxumbye Lüksemburg
- 27- Czech-out Çekya
- 28- Malternative Malta
AB ve İngiltere arasındaki 'soğuk savaş'
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, ülkeyi AB'den 31 Ekim'de anlaşma olsun veya olmasın ayırmaktaki kararlılığını sık sık yineliyor.
Theresa May'in AB ile vardığı Brexit anlaşması, parlamentoda üç kez reddedilmişti.
Reddedilen anlaşma, İngiltere ile AB arasında Brexit sonrasında iki yıllık geçiş süreci öngörüyordu. Bu sürede İngiltere'nin parçası Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasındaki sınıra ilişkin çözüm bulunamaması halinde "tedbir maddesi" yürürlüğe girecekti.
- Madde, İngiltere'nin soruna çözüm getiren yeni bir düzenleme üzerinde anlaşılana kadar Gümrük Birliği içinde kalmasını öngörüyordu. İngiltere'nin bu maddeyi, tek yanlı olarak terk etme kapısı da kapalı tutuluyordu.
Anlaşmanın parlamentoda reddedilmesinde en önemli unsuru "tedbir maddesi" oluşturmuştu. Aralarında Johnson'ın da yer aldığı anlaşmanın muhalifleri, bu maddenin İngiltere'yi süresiz biçimde AB'ye tabi bir ülke haline getireceğini iddia etmişti.
İngiliz parlamentosu, 29 Mart'ta gerçekleşmesi gereken anlaşmasız Brexit'i yasa çıkartarak engellemiş, hükümet, AB'nin de onayıyla Brexit'i 31 Ekim'e ertelemişti.
AB İngiltere'nin tutumuna ne diyor?
Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Donald Tusk, İngiltere Başbakanı Boris Johnson'ın, Brexit anlaşmasındaki "tedbir maddesinin" kaldırılmasına yönelik teklifine ilişkin, "Tedbir maddesine karşı çıkanlar ve gerçekçi bir alternatif sunmayanlar, kabul etmek istemeseler de (iki İrlanda arasında) tekrar sınır inşa etme taraftarı olanlardır." açıklamasında bulundu.
Tusk, Johnson'ın kendisine gönderdiği mektuba, Twitter'dan yaptığı paylaşımla cevap verdi.
İrlanda Adası'nda, Brexit'ten sonra fiziki sınır oluşturulmasını önlemeye dönük "tedbir maddesi"nin herhangi bir alternatif bulununcaya kadar "güvence" olduğuna dikkati çeken Tusk, "Tedbir maddesine karşı çıkanlar ve gerçekçi bir alternatif sunmayanlar, kabul etmek istemeseler de (iki İrlanda arasında) tekrar sınır inşa etme taraftarı olanlardır." ifadelerini kullandı.
Johnson, Tusk'a dün gönderdiği mektupta, İngiltere'nin AB ile vardığı Brexit anlaşmasının İngiliz parlamentosunda üç kez reddedilmesine yol açan Kuzey İrlanda sınırına ilişkin "tedbir maddesini" kaldırmayı önermişti.
Ayrıca İngiltere Başbakanı Johnson, mektupta, söz konusu maddeyi "antidemokratik" ve "İngiltere'nin egemenliğiyle bağdaşmaz" şeklinde nitelendirmişti.