Bir kandil gecesi başlayan boykot

Korona vak’aları ülkesinde kontrolden çıkan ve bu nedenle çok uzun süreli yeni bir karantina ilan eden; son seçimde hezimet yaşayarak seçmen gözünde bitmek üzere olduğunu gören Macron’un ‘zamanlaması manidar’ saldırılarına Cumhurbaşkanı Erdoğan manidar bir zamanda cevap verdi.

• Peygamber Efendimiz (s.a.v)’e yapılan hakaretler ve bunu devlet politikası hâline getiren Fransa hakkında Mevlid-i Nebî Haftası Açılış Programı'nda konuşan Erdoğan, boykot çağrısı yaptı. Sadece Fransa’yı değil, camilere saldırıları artıran Almanya’yı da eleştiren Erdoğan şöyle konuştu:

"Şimdi ben, buradan milletime sesleniyorum. Nasıl ki, Fransa 'Türk markalı mal satın almayın' diyorsa ben de şimdi buradan milletime sesleniyorum. Sakın Fransız markalara asla iltifat etmeyin, bunları sakın almayın. Düşünebiliyor musunuz? Müslüman kadınlar, kılık kıyafetlerinden dolayı sokakta, çarşıda, otobüste, vapurda ya hakarete ya da fiili tâcize uğruyor. Müslüman çocukların hiç olmadık bahanelerle eğitim, öğretim hakları ellerinden alınıyor. Gün geçmiyor ki, Müslümanlara ait bir ibadethaneye, mescide, derneğe yapılan saldırı haberini almayalım. Son olarak da Almanya ve Avustralya…

Daha önce Avustralya'da büyük bir felaketi görmüştük. Şimdi yine ibadethanelere, oralarda saldırı gördük. Aynı şeyi, Almanya'da gördük. Ben buradan, Şansölye Merkel'e de sesleniyorum, hani sizde dînî özgürlük vardı? Hani sizde, din veya dinini yaşayanlara karşı devletinizin güvencesi vardı. Peki, bir sabah namazında nasıl oluyor da 100'ü aşkın polis, camiye saldırıyor? Bunların tam tersini siz bugüne kadar Türkiye'den duydunuz mu? Hayır. Niye? Çünkü bizde gerçek din özgürlüğü var. Ama bunlarda bu yok."

Fransa’ya en büyük destek CHP’den

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Fransız mallarına boykot çağrısı, yabancı ajanslar tarafından son dakika olarak geçildi. Farklı ülkelerde uzmanlar bu çağrının sonuçlarını değerlendirdi. Ama Erdoğan’ın sert sözleri sonrası en ılımlı açıklama yine Fransa’dan geldi. Fransa Ticaret Bakanı Frank Riester, Fransa'nın boykot ile ilgili bir misilleme planlamadığını ve Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ilişkileri ve görüşmeleri sürdüreceklerini söyledi.

Fransa’ya Fransız bakanın bile veremediği destek, tabii ki Kemal Kılıçdaroğlu’ndan geldi. CHP lideri, Erdoğan’ın boykot çağrısına Erdoğan’ın ailesini ve devletin stratejik yatırımlarını hedef alarak cevap verdi. Kılıçdaroğlu, Fransız Charlie Hebdo dergisinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı hedef alan çirkin karikatüre ise suskun kaldı.

Başka ‘resmi boykot çağrısı’ gelmedi

Cumhurbaşkanı’nın boykot çağrısına pek çok ülkeden destek geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan gibi resmi ağızdan Fransa’ya boykot çağrısı yapan olmadı ancak Müslüman halklar ve STK’lar hükümetlerine baskı yapmaya başladı.

Nijerya:

Nijeryalı âlimler, Macron'un açıklamalarının kabul edilmez olduğunu belirterek, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Fransız mallarının boykot edilmesi çağrısını desteklediklerini belirtti. Türkiye’ye tam destek açıklayan Pakistan’da da Erdoğan’ın çağrısı sonrası Fransa’ya tepkiler arttı.

Kuveyt:

Hükümetler resmi olarak Fransa’ya yaptırımı içeren tepkiler göstermediği için, Fransa’ya fiili bir tokat atmak da Müslüman halklara kaldı. Kuveyt'te marketler Fransız ürünlerini raflardan indirdi. Ülkede boykot faaliyetlerini 70'ten fazla kurumu temsil eden Tüketici Kooperatifleri Toplulukları yürütüyor. Başkan Fahd Al-Kishti "Topluluğumuza üye olan tüm mağazalarda, tüm Fransız ürünleri satıştan kalktı" dedi.

• Ürdün:
• Katar ve Ürdün de boykotu geniş çağlı uygulayan devletler oldu. Ürdün'de de bazı süpermarketlerde Fransız ürünlerinin üstü kapatıldı, raflar boşaltıldı.

Katar:

Katar’da da pek çok market ve mağaza Fransız mallarını raflarından indirdi ve Fransız mallarını satmadıklarına dair afişler astılar.

Libya ve Gazze:

Libya, Suriye ve Gazze Şeridi'nde de boykot başladı. Suriye'nin kuzeyindeki bazı bölgelere Fransız mallarının girmesi yasaklandı. Türkiye'den Tel Abyad ve Bab al-Hava sınır kapılarından geçmesi için gönderilen ürünlerin sınırda durdurulduğu bildirildi.

• Afrika
• Fransa’nın eski sömürgesi Kuzey Afrika ülkelerinde ise öfke daha büyüktü. Yıllarca Fransız sömürgesi ve soykırımına uğrayan Afrikalı Araplar da yine halk düzeyinde boykota destek verdi.

İzzetliler diktatörlerine karşı

Fransa’ya karşı başlatılan büyük boykottan önce Türk mallarını boykot eden BAE ve Suudi Arabistan, bu konudaki tutumunu değiştirmedi.

Hatta iki ülkeden Fransa’ya doğrudan destek verildi. Suudi Arabistan merkezli Dünya İslam Birliği Genel Sekreteri ve Suudi Prens MbS’nin danışmanı Muhammed bin Abdulkerim "Müslümanları azınlıkta oldukları ülkelerin uygulamalarına ses çıkarmamaya, yasalarına uymaya" çağırdı. Buna rağmen Şerefli Arap halkı Suudi Arabistan'daki Fransız market zinciri Carrefour'un boykot edilmesi için bir sosyal medya kampanyası başlattı. Ve ülkede bir anda gündem oldu.

Suudilerin bölgedeki diğer ortağı Mısır ise Mısır'da da bazı siyasetçiler Fransız ürünlerine yönelik boykot kampanyası başlattı. Marketler Fransız ürünlerini raflardan indirdi. Buna karşılık Diktatör Sisi’nin vaiz ve propaganda ekipleri harekete geçerek boykotu önlemeye çalıştı.

Devlet televizyonlarında, Fransız mallarını boykot etmenin Fransızlara değil, yalnızca Mısır'a ve Mısırlılara zarar vereceğini söyleyen rejim yanlısı vaizler konuşmalar yaptı. Mısır'ın popüler vaizi Halid el-Gundi, halka boykot kampanyasına katılmamalarını tavsiye etti ve ‘bundan sadece biz zarar görürüz’ dedi.

Ne alıp ne satıyor?

Fransa, 2019’da İslam ülkelerine yaklaşık 45,8 milyar dolarlık ihracat yaparken bu ülkelerden 58 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirdi. İslam ülkeleri, bu dönemde Fransa'dan yoğunlukla makine, gaz tribünü, havacılık ürünleri, kazan, motorlu taşıt parçaları, araba, traktör, demir ve çelik ürünleri, elektrikli ve elektronik ekipman ile ilaç satın aldı.

Fransa da İslam ülkelerinden ham petrol, doğal gaz, mineral yağlar, motorlu taşıt, otomobil parçası, uydu alıcı, elektik ısıtıcı, kablo, giyim, meyve, sebze, kuru yemiş gibi ürünleri ithal etti.

• Bu dönemde Müslüman ülkeler arasında Fransa'nın en fazla ihracat yaptığı ülke 6,66 milyar dolarla Türkiye oldu. Türkiye, Fransa'dan makine, kazan, motorlu taşıt ve parçaları, traktör, demir ve çelik, elektrikli ve elektronik ekipman, ilaç ve havacılık ürünü aldı.