Vücut geliştirme sporu yapan gençlerin bilmesi gerekenler

Gençler ve Vücut Geliştirme

Bu yazıda bahsedilen vücut geliştirme sporu müsabaka düzeyinde olmamakla beraber dayanıklılık ve güç egzersizlerini kapsamaktadır. Yapılan ağır ve bilinçsiz vücut geliştirme egzersizleri büyük küçük her yaştan bütün bireylerde risk oluşturmaktadır. Halihazırda mevcut olan bu risk, çocuk ve gençlerde daha yüksektir.

Ergenlik öncesi, sırası ve sonrasında mutlaka önerilen fiziksel aktivite hakkında birçok spekülasyon bulunmakta. Bu sorular çoğu zaman ebeveynlerin gençleri spor salonlarından uzak tutması ile sonuçlanmakta. Bu soruları tek tek inceleyelim.

Vücut Geliştirme Boy Uzamasını Engeller mi?

Vücut geliştirmenin boy uzaması hususunda meydana getirdiği etkiyi daha doğru bir biçimde irdelemek için öncelikle boy uzamasının mekanizmasını incelememiz gerekir.

Büyüme çağında bulunan çocukların ve gençlerin kemiklerinin ucunda, epifiz tabakasında büyüme plakları bulunur . Bu plaklarda bulunan hücreler çoğalarak kemiklerin uzunlamasına büyümesini sağlar ve boy uzar. Birçok insan vücut geliştirmenin epifiz plaklarına zarar verdiğini, buna bağlı olarak büyümenin yavaşladığını ve durduğunu iddia etmektedir.

Gerçek ise bu inanıştan oldukça farklı!

Amerikan Pediatri Derneğinin son çalışmaları gösterdi ki ağırlık egzersizleri gençlerde boy uzaması ve kalp damar hastalığı riskini değiştirmemekte. Tabii ki bu konuda birkaç ayrım noktası karşımıza çıkıyor.

Egzersiz, vücut ağırlığı ya da düşük ağırlıklar ile yapılmalıdır. Vücut ağırlığı ile yapılan egzersizler epifiz plaklarına (büyüme plakları) normal hayatta vücudun yaptığı baskıdan daha fazla baskı yapmaz. Böylece büyüme plaklarınızı koruyarak gelişiminizi garanti altına alabilirsiniz. Bununla beraber büyüme plaklarında kırık meydana gelse bile büyüme durmayabilir. (Bu hususta araştırmalar devam etmektedir.)

Ayrıca yapılan egzersiz, hormon düzeylerini olumlu yönde etkiler. Bu sebeple genç yaşta yapılan doğru egzersiz de boy uzamasını olumlu yönde etkiler. Tekniğe özen gösterilmeli ve tekrar sayılarına dikkat edilmelidir.

Yapılan egzersizlerin kemik ve kaslarda meydana getirdiği baskı noktaları oldukça önemlidir. Bu baskı noktalarını doğru alanda tutmak için tekniğe özen gösterilmeli ve eğitmen gözetiminde egzersiz yapılmalı. Yapılan egzersizlerde tekrar sayıları 5’ten az 15’ten fazla olmamalıdır.

Gençlerin Vücut Geliştirme Sporunu Yapması Zararlı mı?

Dayanıklılık ve güç egzersizlerinin doğru miktarda ve doğru teknikle uygulanması çocuk ve gençlerde zararlı değildir. Yapılan araştırmalarda küçük yaşta egzersiz yapmaya başlayan bireylerde ileri yaşlarda meydana gelebilecek birçok hastalığın sıklığının azaldığı görülmüştür.

Vücut Geliştirmeye Kaç Yaşında Başlanmalıdır?

Amerikan Pediatri Derneği uzmanları dayanıklılık ve güç egzersizlerine başlama yaşının minimum 8-9 olması gerektiğini belirtiyor. Daha erken başlanan güç ve dayanıklılık sporları mental ve fiziksel olarak zararlı olabilir.

Gençler Supplement Kullanabilir mi?

Birçok supplement doğru zamanda ve dozda kullanıldığında özellikle 15- 18 yaş arası profesyonel sporcularda, performansa katkı sağlar. Ayrıca doğru kullanım gençlere zarar vermeyecektir. Tabii ki supplement kullanmadan önce doktorunuz ile görüşmeli, ihtiyaçları belirlemeli ve doğru yönde supplement kullanmalısınız.

Ağırlık Egzersizlerinin Gençler

İçin Faydaları Daha sağlıklı bir vücut için önerilen ağırlık egzersizlerinin birçok faydası bulunmaktadır. Bunlardan bazılarını inceledim.

Zihinsel Gelişim

Yapılan araştırmalarda ağırlık egzersizlerinin gençlerde nörolojik gelişimi desteklediği ve buna bağlı olarak koordinasyon yeteneğinin arttığı görülmüştür.

Psikolojik Gelişim

Küçük yaşta spor salonları, açık alan egzersizleri ve diğer tüm sosyal ortamlarda boy gösteren genç ve çocukların iletişim becerisi, paylaşma ve güvenme duygusunun gelişimi hızlanır. Bununla beraber kendine özen göstermeyi öğrenen genç ve çocuklar kendine güven duyar, toplumda başarılı olmaya bir adım daha yaklaşır. Bütün sporlarda görülen bu psikolojik etki çocuk ve gençlerin gelişimi için oldukça önemlidir.

Vücut Kitle İndeksi

Küçük yaşta başlanan ağırlık egzersizlerinin ileri yaşlarda meydana gelecek obeziteyi ve buna bağlı olarak oluşacak diyabet, kalp damar ve benzeri hastalıkları engellediği görülmektedir. Vücut kitle indeksinizi güvenilir internet siteleri üzerinden hesaplayabilirsiniz.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Çocuklarda ve gençlerde egzersiz yaparken dikkat edilmesi gereken birkaç nokta bulunmaktadır. Bunları gelin, beraber inceleyelim.

Ağırlıkları Dikkatli Kullanın

Daha çok ağırlık, daha hızlı gelişim anlamına gelmez. Ağırlıkları kas, eklem ve tendonlarınız hazır olmadan artırmaya çalışmanız sakatlık riskini artırır. Bu sebeple yaptığınız egzersizde kullandığınız ağırlığı artırmadan önce mevcut ağırlık ile nizami olarak 15 tekrar yapabilmelisiniz. Ayrıca ağırlığı, mevcut ağırlığın %10’u kadar artırmalısınız.

Patlayıcı Güç Egzersizlerinden Kaçının

Uzmanlar anlık güç gerektiren ve “patlayıcı güç egzersizleri” olarak tabir edilen bu egzersizleri kemik ve kas gelişimi tamamlanmadan önce yapmanızı tavsiye etmiyorlar. Bu tip egzersizler sık sık yaralanmanıza ve gelişiminizin sekteye uğramasına sebep olabilir.

Büyük Kas Gruplarını Güçlendirin

Bir ya da birkaç kas lifine odaklanan izole egzersizler yerine birden çok kas grubunu çalıştıran bileşik egzersizlere önem verin. Böylece yaralanma riskiniz azalır, kas ve kemik gelişiminiz olumlu yönde etkilenir.

Beslenmenize Dikkat Edin

Hücre büyümesinin ve çoğalmasının doruk noktasına ulaştığı gençlik ve çocukluk çağlarında beslenmeye daha fazla dikkat edilmesi gerekir. Antrenmanlar sonrasında artan besin ihtiyacı ile katlanan protein, karbonhidrat ve yağ açığını iyi hesaplamalı ve tam olarak karşılamalısınız. Bu dönemde diyet yapmaktan kaçının ve sağlıklı beslenmeye dikkat edin.

Aşırı Antrenman Yapmayın

Hızlı bir şekilde gelişimini sürdüren bedeniniz aşırı antrenman sonucunda meydana gelen hasarı karşılamakta zorlanabilir. Bu sebeple asla fazla egzersiz yapmayın. Bu hem gelişiminizi hem de mental performansınızı sekteye uğratır. Egzersizlerinizi 20 ile 60 dakika arasında tutun.

Dr. Can Çiftçi / Fitoterapi Uzmanı