Akıllı cihazların kullanımı yararlı mıdır, zararlı mı?
Artık kimsenin telefonunu ezberlememize gerek yok. Çünkü hepsi telefon rehberimizde. Ya da bir yolu aklımızda tutmamızda gerek yok. Çünkü navigasyon sayesinde bilmediğimiz bir yere giderken bile saati saatine bize söyleyen uygulamalarımız var. Böyle birçok uygulama sayesinde, hayatımızdaki işlerin bir kısmını akıllı cihazlara devredip rahatladığımızı hissediyoruz. Fakat beynimiz bu fonksiyonları gerçekleştirirken, aynı zaman da gelişiyor. Bu basit işleri devrettiğimiz süreç sonrasında, zihnimizde oluşan “dijital demans” kavramı yüzünden akıllı cihazların kullanımı yararlı mı, zararlı mı?
Hükümet
Dijital demansı yenebilmek adına akıllı cihazların kullanımını azaltmalıyız.
Beynimiz, vücudumuzun diğer kasları gibi çalışmaktadır. Ne kadar kullanılırsa o kadar kuvvetlenir, idmanlı olması durumunda daha iyi sonuçlar ortaya çıkartır. Fakat akıllı telefon ve cihazların kullanımıyla birlikte, beynimizin kullanım alanlarını daraltıp onu tembelliğe alıştırmaktayız. Her ne kadar telefon ezberlemek, yolu bulmaya çalışmak gibi şeyler gereksiz gözükse de beynimizin düzenli olarak idman yapmasına yardımcı olmaktadır. Bu yüzden de bu tarz basit görevlerin yapımında akıllı cihazlardan ziyade beynimizi kullanmalıyız.
Yapay zekâ ile insanların zihinleri daha da körelmeye gidecektir. Zamanla teknolojiye devrettiğimiz basit işler yüzünden başlayan tembelliğimizi, yapay zekânın teknolojileri daha da körükleyecektir. Özellikle geniş dil modelleri sayesinde direkt olarak bilginin işlenebildiği sistemlerde, insanların düşüncelerinin önemi de kaybolmaktadır. Bunun sonucunda ise düşünme sistemleri zayıflamakta; hızla gelişen teknoloji, insanın beyninin tamamını işlevsiz hale getirmektedir. Bu yüzden dijital demansı körükleyen, insanın düşünme fonksiyonunu azaltan akıllı cihazların kullanımı sınırlandırılmalıdır.
Dijital cihazların bu kadar yoğun kullanılması, insanı aynı zamanda bağımlı hale getirmektedir. Her uygulamada, kullanıcıları kendi bünyesinde daha çok tutmak için yoğun dopamin odaklı içerikler bulunmaktadır. Bu içerikler sayesinde insanların uygulama içerisinde kalması, bağımlı hale gelmesi hedeflenmektedir. Yoğun dopamin salgılanmasıyla cihaz kullanılmadığı dönemlerde insanlar, bunalıma girmeye daha yatkın olmaktadır. Bu yüzden hem dijital demansı destekleyen akıllı cihaz uygulamaları hem de bu ürünlerin kullanımı azaltılmalı, zihni daha çok zorlamaya izin verecek klasik çözümler kullanılmalıdır.
Muhalefet
Dijital demans konusunda akıllı cihazların suçu yoktur.
21. yüzyılda beynimize basit görevleri yüklemek sorumsuzluktur. Teknoloji, insanların ürettiği ve nimetlerinden faydalanılması gerekilen bir olgudur. Basit işler için beynimizi yormak ve beynimize bu basit görevleri yüklemek, beynimizin kapasitesini boşu boşuna kullanmak demektir. Bu yüzden beynimizi daha kompleks işler için yormalı, daha katma değerli üretimler için çalıştırmalıyız.
Akıllı cihazlar, beynimizin kompleks işleri yapması için kolaylıklar sağlamaktadır. Gün içerisinde verimliliği arttıran uygulamalar sayesinde insanlar, kendilerine âdeta kişisel bir asistan üretebilmektedirler. Günümüz dünyasında sürekli organize etmemiz gereken çok sayıda iş ve işlem bulunmaktadır. Öte yandan birçok küçük işlemi hızlı bir şekilde halleden akıllı cihazlar sayesinde beynimiz, kompleks işlemler için hazır hale gelmektedir. Ayak işi denilebilecek işleri halleden akıllı cihazlar sayesinde beynimiz, daha zor işlemlere odaklanabilmektedir.
Dijital demansı yenmek için de akıllı cihazlar kullanılabilmektedir. Cihazlara yüklenen uygulamalar sayesinde insanların beyin faaliyetleri gözlemlenebilmektedir. Hatta belli bir yaş üzerindeki insanlar için kullanılan beyin egzersizi uygulamaları ile akıllı cihazlar, demansı da geciktirebilmekte bu hastalığa çare olabilmektedir. Bu yüzden akıllı cihazları, demansa davetiye çıkaran bir ürün olarak görmek yerine demansın çaresi olarak görmek gerekmektedir. Önemli olan ürün değil, ürünün kullanım şeklidir. Bu yüzden akıllı cihazların kullanımında bilinçli davranmak gerekmektedir. Hemen her şeyde olduğu gibi…