Rubailer
Mevlânâ Celâleddîn-İ Rûmî
Gönül, o gizli güzelin aşkına düşmüşken
Nasıl olur da bu fani dünyanın peşinden gider?
Ben, ecel günü sevgilinin yüzünü bırakıp da
Kendi canının derdine düşen o gözlerden şikayetçiyim.
***
Azı ve çoğu düşünmeyen,
Zenginlik ve fakirlik kaydından âzâde olan kimse,
Dünyaya da dünya halkının gamına da aldırış etmez.
Kendisinde zerre kadar bir benlik duygusu kalmaz.
***
Benim bu sarhoşluğum kırmızı şaraptan değildir.
Bu şarap, sevda kadehinden başka bir yerde bulunmaz.
Sen, şarabımı dökmeye gelmişsin amma
Ben, görünmeyen bir şarabın sarhoşuyum.
***
Şundan-bundan utanmak, sıkılmak istemezsen eğer,
İnsanların ayıplarını örtmek, yer altına gömmek gerek.
Ayna gibi iyiyi kötüyü olduğu gibi göstereceksen eğer,
Sana, ayna gibi demirden daha katı bir yüz gerek.
***
A şaşkın gönül! Dosta candan giden bir yol vardır.
A yolunu kaybetmiş kişi! Dosta giden yollar hem açıktır hem de gizli.
Altı yönden de yolun bağlansa, korkuya, endişeye mahal yok.
Çünkü gönlünün ta içinden sevgiliye giden bir yol vardır.
***
Çocukluk bitti, gençlikse uçup gitti.
İhtiyarlık gelip-çattı. Göç artık şu dünyadan.
Her konuk üç gün ağırlanır derler.
Efendi üç gün oldu; kalk hızlı sür eşeğini.
***
Ey konuşmanın ve ayrıntılı sözün âşığı!
Ey eski söz ustalarının kahreden gürzü!
Ey eski sözlerle eskiler satan zavallı!
Yeni bilgiden nasibin yoksa, yürü git işine.
***
Derde düşmedikçe dermana erişemezsin.
Can vermedikçe de canana kavuşamazsın.
Halil gibi ateşe atılmadıkça
Hızır gibi âb-ı hayat çeşmesine ulaşamazsın
***
Daima neşeli ve mutlu olmak istersen,
Her gittiğin yerde aziz ve mahrem olmak istersen,
Temiz ol, dürüst yaşa ve ilim öğren ki
İnsanlığa yol gösterenlerin başına taç olasın.
***
İlahî kitabın nüshası sensin.
Hakk'ın cemâline ayna olan sensin.
Alemde ne varsa saklı sende
Her neyi arıyorsan onu ara kendinde.
***
Şu ucu bucağı belli olmayan dünya arsasını
Bırak da meçhul kimseler imar etsin
Ki dünya ya karşılığı bir arpa bile olmayan pul
Ya da pahası bir pul bile olmayan konaktır.
***
Allah aşkından hiçbir zarar-ziyan görmezsin.
Aşkla, can olacaksın, nasıl cansız kalabilirsin ki?
Önce, yeryüzüne gökten inmiştin.
Sonunda, yine yeryüzünden göğe çıkacaksın.
***
İnsanın bilgisine, hünerine bakma.
Sözünde duruyor mu, vefası var mı, ona bak.
Eğer ahdine vefa gösteriyorsa,
Onu ne kadar övsen de durma, övmeye bak.