Erdoğan’ın ‘dünya 5’ten büyüktür’ sözünü konuşmalıyız
Cevdet Said, Suriyeli ünlü mütefekkir. “Toplumsal ve Bireysel Değişimin Yasaları” isimli kitabıyla İslam dünyasında metodoloji konusunda büyük tartışmalar başlattı. Şiddet karşıtı fikirleriyle bilinen Said, toplumların uzlaşma, diyalog ve birlikte yaşama konuları üzerine eserler verdi. Suriye’nin Golan bölgesinde bir köyde çiftçilik yaparak yaşayan Said, 2011 yılında başlayan ayaklanmanın ardından ülkesinden ayrılarak Türkiye’ye yerleşti.
Esed muhalifi olan ve uzun zaman cezaevinde yatan Cevdet Sid, bugün rejime karşı savaşan muhaliflere de muhalif.
Sid’le Suriye’de şiddetin bütün dünyayı sarstığı bir dönemde, İslam dünyasının yaşadığı buhranı ve çıkış yollarını konuştuk...
Biz neyi kaybettik?
Kur’an anlayan için her şeyi açıklıyor aslında. Son kitap. Kapı kapandı. ‘İnsanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmediniz.’ der. Adalet dengedir. Denge kaybolunca... Burada dikkatten kaçan bir şey de Araplar arasında ya da Müslümanlar arasında değil, ‘insanlar’ arasında adaletin elden bırakılmamasıdır. Dikkatinizi çekerim, bütün insanlığı kaplıyor bu. Dünyanın kaybettiği şey budur.
Dünyanın gidişatı çerçevesinde kaçırdığımız şeyler neler peki?
İlim. İlk emir “oku”dur. İslam dünyası okumuyor. Özellikle dünya tarihi nedir bilmiyor.
İnsan yeryüzünün halifesi ise bir çok meseleye kafa yorması gerekiyor. Bu ağır bir sorumluluktur. Aliş Şeriati, Malik Bin Nebi, Muhammed İkbal İslam dünyasının yetiştirdiği büyük insanlardır.
Bir şey yapılacağı zaman reddeden veya kabul eden 5 ülke var. Dünyayı bunlar yönetiyor. Veto hakkının sadece bu 5 ülkede olması insanlık suçudur.
Okuyan insanlardır. Cezayirli Malik Bin Nebi’nin kitaplarını okuduğumda uyandım. Olayları görüp anlayabilirsek durumumuz değişecek. Allah düşüncelerimizi değiştirmediğimiz müddetçe durumumuzu değiştirmeyeceğini haber veriyor.
Mesela Malik bin Nebi, İslam dünyasının en büyük sorununun Filistin meselesi olduğu yönündeki görüşleri reddeder.
O der ki: Filistin meselesi İslam dünyasının en büyük sorunu değildir, Filistin meselesi İslam dünyasında oluşan ‘sömürgeye elverişlilik’ hastalığının doğurduğu en büyük sonuçtur... En büyük sorunumuz sömürgeye elverişli olmamızdır. Fikirsel olarak da bu böyle.
Sizce hiç iyi bir şey olmuyor mu dünyada?
Avrupa 2. Dünya Savaşı’nda tamamen yıkılmıştı. Sovyetler parçalandı. Atom bombası bile kullanıldı dünyada. Yeniden toparlandılar. Şimdi dünyada veto hakkı kimlerin elinde? Bir şey yapılacağı zaman reddeden veya kabul eden 5 ülke var. Dünyayı bunlar yönetiyor. Veto hakkının sadece bu 5 ülkede olması insanlık suçudur.
Celal Nuri’yi bilir misiniz? Bir Tük düşünür. Ben onun “Müslümanların Birliği” kitabını 1965 yılında okumuştum. Ne hikmetse o zamanlar Arapçaya çevrilmiş. Kitap edinmek zor olduğu için elle yazarak kendime bir nüsha edinmiştim. Kitabı okuyunca dedim ki Türkler dünyayı anlıyor. Bu kitap 1. Dünya Savaşı’ndan önce yazılmış. Celal Nuri ta o zamandan “torunlarım gasp edilmiş hakkımızı geri alacak” diyor.
- Şimdi Erdoğan BM Genel Kurulu’nda çıkıyor ve “Dünya 5’ten büyüktür” diyor. Bütün mesele budur. İslam dünyasından kimse bunu söylemeyi akıl edemedi. Bizim bunları konuşmamız gerekiyor.
Dünyada savaş öldü artık. Sadece bizim gibi cahiller savaşıyor.
Dünyada bundan sonra atom bombası bir daha kullanılamayacak. Savaşlarla bir yere varılamıyor. Saddam ve Humeyni 8 sene savaştı da ne oldu? Araplar Mecusileri öldürün, İranlılar Ebu Leheb’in torunlarını öldürün diye bağırdı. Bu akıl almaz bir şey. Sorunun silahla çözüleceğini zannedenler ve silahlı mücadeleyi çözüme götürecek bir yöntem olarak benimseyenler derin bir yanılgı içindedir. Bunu son zamanlarda daha iyi anlıyoruz.
Sonucu nasıl görüyorsunuz?
Çok iyi olacağını düşünüyorum. İslam dünyası düzlüğe çıkacak. Araplar da uyanacak. Bir iki nesil sonra görürsünüz. Hz. Süleyman’ı bilirsiniz. Yer yüzünün sultanıydı. Şimdi insan yeniden yeryüzünün sultanı oldu. Eskiden insanlar şimşekten korkardı. Sesi çok güçlü ateşi çok yakıcı. Ne olduğunu anlayamazdı bile.
İnsan bugün şimşeği de dize getirdi. Şimşeği kontrolüne aldı. Elektriğe çevirdi. Düşüne biliyor musunuz? Hepsinin bir kanunu var. Buna erişen uygulayabiliyor. Bu Müslüman ya da değil hiç fark etmez. Akıl etmek yetiyor. Başta da söylediğim gibi bunların hepsi de okuyarak elde edilebiliyor. Nesil dönüştükçe biz de dönüşeceğiz.