2021 yılı müzik panaroması

Kaybettiklerimiz

Hüner Coşkuner / 04 Şubat

1989 yılında yayınladığı "Sakın Dönme Geriye" adlı albümüyle şöhrete kavuşan Hüner Coşkuner, 2000 yılında Türk müziğinin başucu albümleri arasında yer alan Klasikler II'yi yayınlayarak dikkatleri çekti. Kemik iliği kanseri nedeniyle tedavi gören sanatçı 58 yaşında hayatını kaybetti.

• Oğuz Yılmaz / 19 Mayıs
• Yılmaz, Underground Ankara'nın namlı seslerinden biriydi. Elektro bağlama ile icra ettiği "eğlence" müziğine, oynak ritimli Çekirge, Uğur Böceği ve Gördün Mü gibi ikonik şarkılarıyla hayat verdi. Keriman şarkısındaki yorumuyla hafızalara kazınan Oğuz Yılmaz, geçirdiği kalp krizi sonucunda 53 yaşında vefat etti.

Serpil Barlas / 20 Şubat

1970 yılında Altın Ses Yarışması'nda Nilüfer'in ardından ikinci olan, 'Oldu Olanlar' adlı parçasıyla adından söz ettiren, Türk pop müziği yorumcularından Serpil Barlas kalp yetmezliği nedeniyle 64 yaşında hayatını kaybetti.

• Ercan Turgut / 23 Kasım
• Dönemezsin (1979) albümüyle tanınan Ercan Turgut, pop eserlerini yorumlayışıyla fark yaratan değerli bir soft-arabeskçiydi. Bestekar kimliği, güzel Türkçesi ve etkili canlı performansıyla bir döneme damgasını vuran Turgut, 69 yaşında kanserle olan mücadelesini kaybetti.

Ayhan Alptekin - 6 Temmuz

Karadeniz müziğinin öncü isimlerinden ve mekânın gerçek sahiplerinden Ayhan Alptekin, Laz kültür ve müziğinin geleceğini düşünerek kalıcı üretimler yapmaya çabalayan değerli bir müzisyendi. Kemençenin yanına koyduğu orguyla Karadeniz'in en kederli halini yansıtıyordu. Soore ve Yari Si Vagişkuni şarkıları, müziğine giriş için iki iyi parola. Alptekin, beyin tümörü nedeniyle tedavi gördüğü hastanede 56 yaşında hayata gözlerini yumdu.

• Cimilli İbo / 16 Ağustos
• Rize İkizdere'ye bağlı Cimil köyünde doğan şarkıcı, meşhur olduğu Sibelim şarkısı ve kemençenin eşlik ettiği hareketli Karadeniz türküleriyle kendine has bir tarz yaratmıştı. Cimilli İbo mahlaslı İbrahim Özer, böbrek yetmezliğine bağlı olarak İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede 49 yaşında hayata veda etti.

Hasan Saltık - 3 Haziran

Kültürel mirasımızın taşıyıcı sütunları arasında yer alan Kalan Müzik'in sahibi ve kurucusu Hasan Saltık, geçirdiği kalp krizi sonucu 57 yaşında hayatını kaybetti.

• Yılın en dikkat çeken 10 albümü
• Gecenin Sonuna Yolculuk
• Yedi şarkılık toplamıyla Teoman'ın en kişisel albümü olarak adlandırılabilecek Gecenin Sonuna Yolculuk; Hızlı ve Acısız şarkısıyla uzun uzun dertleştiği yeni ve demli bir hayatı anlatıyor ve ardından devam ediyor; hızlı ve acısız. Teoman'ın yine kendi yakasına yapışarak yazdığı sert sözlere sahip yedi "kişisel" ve şiirsel şarkı. Gecenin Sonuna Yolculuk romanı da ruhuyla içerde bir yerlerde duruyor, duymanız için biraz daha yakınlaşmanız gerekecek sadece.
• Bulutsuzluk Özlemi'nin Bedreddin'i
• "Türkçe sözlü rock yapılabilir mi?" Sorusuna cevap olarak doğan Bulutsuzluk Özlemi grubu, anlatıcı olarak Fırat Tanış'ın görev aldığı dikkat çekici tematik albümleri Bedreddin'de, Nazım Hikmet'in Simavne Kadısı Şeyh Bedreddin Destanı adlı eserini merkeze alınıyor. Proje, senfoni orkestrasıyla yapılmış koro destekli bir rock albümü olarak yalnızca bu yönüyle bile oldukça kıymetli. Tabi Bedreddin romantizmi kısmını Asım Cüneyd Köksal'a havale ederek dinliyoruz albümü. Böylelikle daha da güzelleşiyor notalar.
• Hemdem Coşkun Karademir
• Coşkun Karademir, Anadolu'dan dünyaya açılan kapının tam önünde duran ve bu müzikal hazineyi fark etmiş değerli bir müzisyen. Daha önce Endless Path, The Secret Ensemble gibi uluslararası projeleriyle ses getiren Karademir, ilk solo albümü Hemdem'le çıktı geldi. Şöyle diyor; "Başucumda Yunus'un, Pir Sultan'ın divanları hep var. O dizelerdeki müziği duymak biraz gönül verme ile ilgili. O dizeleri anlamaya eğiliyorsan oradan bir şey fısıldar kulağına zaten. " Karademir'in, Yunus Emre, Pir Sultan, Mahzuni Şerif ile Buray, Ceylan Ertem, Ayfer Vardar, Zeynep Bakşi Karatağ arasında bir köprü kurduğu Hemdem albümü, iyi bir başlangıç olarak dikkat çekiyor.
• Pinhani Küçük Bir Evde
• 20 yıla yaklaşan kariyerlerinde alternatif müzik kulvarını domine ederek, müzikal üretimlerini aralıksız sürdüren istikrar abidesi Pinhani, Küçük Bir Evde isimli yepyeni albümüyle sevenlerini 16 şarkısıyla yeniden selamlıyor. Rap'in yükselişte olduğu bir dönemde, modern insanın kaçış duygusunu kışkırtan şarkıları 'Dünyadan Uzak'la ses getiren grubun, bu şarkıya yaptıkları canlı bir akustik kayıt da yeni albümlerinde yerini aldı.
• Oldum Bir Seyyah
• Layla Puliçe bu topraklara ait tınıları özgün vokaliyle birleştirerek güçlü bir toplam ortaya çıkardığı 8 şarkıdan oluşan Oldum Bir Seyyah albümüyle, kalıcı ve farklı işlere imza atacağının ilk işaretini veriyor. Sesinin karanlık tonunun güzelliği albüme ayrı bir derinlik katmış.
• Madrigal'in Neo Gazino'su
• Türk Indie grupları arasında özel bir yer edinen Madrigal'in 7 şarkılık uzunçaları Neogazino, kendi janrında hemen ilk dinleyişte sevilecek kadar şiirsel ve güzel şarkılar barındırıyor. Bazı soundlar nostaljik bir tada sahip. Vokalin sesi geri planda kalsa da, genel olarak şarkılarla uyumlu. Dip ve Ne Zamandır Sendeyim şarkıları albümün önde koşanları.
• Şiirlerinden şarkılarla; Dağlarca
• Banu Kanıbelli, Fazıl Hüsnü Dağlarca şiirlerinden yaptığı besteleri, 9 şarkılık bir "Dağlarca" albümüyle taçlandırdı. Dağlarca'nın eşsiz mirasını müzikle yorumlamak gayesiyle yola çıkan Kanıbelli, Dağlarca'nın Necip Fazıl etkisinde olduğu Havaya Çizilen Dünya şiiri de dahil olmak üzere, şairin farklı dönemlerinden seçtiği şiirleri kıymetli bir toplama dönüştürmüş.
• Aşıklarda Olmaz Hile
• Merih Aşkın'ın tüm düzenlemelerinin kendisine ait olduğu bu albümünde; Neşet Ertaş, Aşık Veysel, Mahzuni Şerif , Sadık Miskini, Hasan Kaplani gibi Anadolu ozan-aşık geleneğine dahil isimlerin 10 deyişi/türküsü yer alıyor. 3. albümü Aşıklarda Olmaz Hile' de Aşkın'a, Ali Rıza Albayrak sazıyla eşlik ederken, albüm Hasan Saltık'a ithaf edilmiş.
• Melike Şahin'in Merhem'i
• Baba Zula grubundan hatırlayacağımız Melike Şahin, Tony Gatlif'in "Djam" filminin müzikleri için seslendirdiği şarkılarıyla da dikkatleri üzerine çekmişti. Şahin, 10 şarkıdan oluşan usta işi bir ilk albümle, yani Merhem'le dinleyicilerini selamlıyor. Akdeniz arabesk pop türündeki albüm; Serim, Gönlüm Durur Orda, Bedelini Ödedim, Nasır başta olmak üzere, çok iyi eserlerden oluşan demli bir toplam.
• Yüksek Sadakat ile Rengarenk
• Belki Üstümüzden Bir Kuş Geçer'in 15. yılını kutlamak için şarkıyı disco formunda düzenleyerek yeni albümleri Rengarenk'e koyan Yüksek Sadakat grubu, rock-pop-reggae-funk gibi birçok müzik türünün senteziyle oluşturdukları 8 şarkılık yeni albümlerini dinleyicilerinin beğenilerine sundular.

Yılın müzik notları

*TikTok başta olmak üzere artık sosyal medyada daha çok şarkı duymaya başladık ve yeni şarkıların dolaşıma girme hızlarının bu mecralardaki popülerlikleriyle doğrudan ilgili olduğunu gördük. Müzik yükseliyor ve geri çekiliyor. Bu iki eylemin kâinat kurulduğu günden beri daimî olarak aynı anda gerçekleştiğini biliyoruz.

* "Yeni bir şarkıya başla, hem şarkı dediğin şarttır yaşamaya," demişti şair Didem Madak. Hüsnü Arkan, Yasemin Göksu'yla birlikte seslendirdiği, "Kanat Sesleri" albümünün dokuzuncu şarkısı, bir Didem Madak şiiri bestesi; "Beni Anla"yı (Paragraf Başı adlı şiirin belirli bölümleri) kliple taçlandırdı.

*Spotify ve benzeri servisler, müziğe ulaştığımız geleneksel araçların (radyo, kasetçalar, CD player, mp3 player) tamamını ortadan kaldırarak müziğin tüketim biçimini değiştirdiler malûm. Pandemiyle birlikte müziğe duyduğumuz ihtiyaç arttı. 2021 bu tip servilerin altın çağını yaşadıkları bir yıldı. Tüketicilerin dinleme alışkanlıklarının sessizce yönlendirildiği bu ortamda, üretim biçimi ne durumda? Daha demokratik bir ortama kavuşan müzisyenler, artık müziklerini aracısız, yapımcısız, şirketsiz bir şekilde doğrudan dinleyicilerine ulaştıracakları özgür bir ortama mı sahip oldular? Yani Mazhar Alanson'un dediği gibi, bu oluşan aracısız, sınırsız, özgür bir ortamla birlikte müzikte Marksist devrim tamamlandı mı? Belki mümkün olabilirdi ama elbette hayır. Spotify'lar kendi dijital diktatörlüklerini kurarak, dinleme listeleri, algoritmalar ve playlist şirketleriyle, streaming gelirlerinin adaletsizce dağıtıldığı, gücü olanların listelerde ön sıralarda yer bulabildiği, iyi müziğe dair bir derdin olmadığı, tüketicilerin müzik zevkini belirleyen açık hilelerin yapıldığı, yani yine büyük oyuncuların kazandığı, "özgürmüş" gibi hissedebileceğimiz plastik platformlara dönüştüler. Unkapanı daha insaflıydı. Hepimize iyi dinlemeler.

*Yepyeni tarzı, kimliği, logosu ve programlarıyla 21 Ağustos 2021'de yeni yayın dönemine başlayan TRT Müzik kanalı, Türk halk müziğinden Türk sanat müziğine, poptan caza, tasavvuftan etnik müziğe, rock müzikten dünya müziğinin seçkin örneklerine kadar müziğin her türüne yer vererek tüm Türkiye'nin müzik kanalı olma yolunda dev adımlar attı. Yeni yayın döneminde "Mazhar Alanson ile", "Armoni", "Sesler Alemi", "Senforock" ve "Laterna" gibi yeni programlarıyla da seyircinin karşısına çıkan TRT Müzik, kendi yoluna emin adımlarla ilerliyor.

* Büşra Kayıkçı'nın tekli albümü "Bring the Light", köklü klasik müzik plak şirketi Deutsche Grammophon etiketiyle sanatseverlerin beğenisine sunuldu. Kayıkçı böylelikle, DG Classics'te albümü bulunan ilk Türk müzisyen oldu. Project XII kapsamında hazırlanan kolektif albüm projesinin bir parçası olan neoklasik müziğin genç temsilcilerinden Büşra Kayıkçı, pandemi sonrası yeniden başladığı uluslararası konserleriyle, daha şimdiden yılın en dikkat çeken müzisyenleri arasında.

*Türkiye'nin ilk tematik müzik lisans okulu Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi'nin rektörü Prof. Erol Parlak, isabetli bir liyakat örneği olarak görevine devam ediyor.

* Kıdemli gruplardan Kesmeşeker, 30. yaşını 30 adlı dört parçalık bir EP ile kutlayarak, sevenlerini selamladı.

* Rap yükselişine bu yıl da devam ederken, icra edilen müziğin iyiden iyiye "ritimli söz" kalıbından çıkarak, kıvrak bir beat'in üzerine bozuk bir Türkçeyle okunan, içeriksiz, anlamsız, sıradan, "tekerlemeden hallice" sayıklamalara dönüştüğüne üzülerek şahitlik ettik. Rap, ruhunu öldürerek ana akım olmaya ikna oldu. İsyanı bitti, protest dili yumuşadı, poplaştı ve dönüştü. Bu haliyle, tüyleri yolunmuş tuhaf bir tavuk gibi gıdaklayarak ortalarda dolaşıyor ve bütün ilgiyi üzerine topluyor. Evet, artık yumurtası daha değerli. Solucan yemiyor, toprağı karıştırmıyor, sürüngenleri korkutmuyor, gıdaklıyor sadece. Tüyleri yolunmuş, tuhaf görünüyor ve yumurtası değerli. Gıdaklamasına bulduğu yeni müşterileriyle çok mutlu bir tavuk. Ama yine de unutmadan; bir bahçemiz var, bir taraf çiçekli bir tarafsa çöl / bir tarafta gökkuşağı, öbür tarafsa kör / sınırda kalmışlardanız biz hep sınıfta kalmışlardan çok uzaktayız!