Sosyal birlikteliğe odaklanan tasarım: Santa Cruz Kütüphanesi

São Paulo'nun önemli geleneksel okullarından biri olan Colégio Santa Cruz bünyesinde ihtiyaç duyulan kütüphane için bir yarışma düzenleniyor. Yarışma ile yeni yapının kampüsün modernizasyonu ve yeniden yapılanma sürecinde etkili rol üstlenmesi hedefleniyor.

Kütüphane yapısının kampüsün tam merkezinde bulunan ayrıcalıklı konumu ile çevreyle mümkün olduğunca entegre olması sağlanıyor. Kütüphanenin kampüs içerisindeki akışı engellememesi ve yeni bir çekim noktası oluşturması amaçlanıyor.

Andrade Morettin Arquitetos’un geliştirdiği proje önerisi, kütüphane yapısının ve kampüsün serbest alanlarının kapsamlı bir içeriğinin olmasını hedefliyor. Tasarımın kendisi izole edilerek yapının mümkün olduğunca çevreye katkı sağlamasına odaklanılıyor. Böylece çevreyle ilişki, yapının tasarımının önünde bir konumda değerlendiriliyor.

Andrade Morettin Arquitetos, kampüse yaptığı ziyaretlerde öğrencilerin yaşam alanlarının ve sosyal etkileşim için kullanılan boş mekanların ön planda olduğunu fark ediyor. Bu doğrultuda yeni kütüphane yapısında mimarinin etkileşimi desteklemesine dikkat ediliyor. Projenin geliştirilmesinde ve kampüsün merkezinde yeni bir programın düzenlenmesinde kampüsün mevcut dinamikleriyle mimari bir bütün haline getiriliyor.

Zemin kotu, insan akışı ve sosyalleşme için en önemli yönlerden biri olarak tamamen açıkta bırakılıyor. Serbest bırakılan zemin kotunda insanların bir araya gelmelerini destekleyecek kotlama çalışmaları yapılıyor. Farklı kent mobilyaları ile zemin kotta çeşitlilik oluşturuluyor. Servis mekanları, okuma salonları ve sirkülasyon şaftları arasındaki boşluklar akışı engellemiyor. Şeffaf duvarlar görsel bütünlüğü koruyor.

Yapı pilotiler üzerinde yükseltiliyor, kütüphaneyi oluşturan ana mekanlar üst katlarda konumlandırılıyor. Bilgisayar odaları ve diğer sesli işlevlere sahip mekanlar, zemin kata konularak üst katlarda mutlak sessizliğin hakim olması sağlanıyor. Birinci katın üzerindeki asma katta yönetim odaları ve kontrol alanları bulunuyor. Büyük galeri boşluğu birinci katın ferah, yüksek, aydınlık ve geniş bir mekana sahip olmasını sağlıyor ve iç mekanın ana unsuru olarak öne çıkıyor.

Dikey dolaşım alanları ve servis mekanları bütün olarak yapının tek cephesi boyunca uzanıyor ve bir karaktere sahip olmaları amaçlanıyor. Sirkülasyon alanları özellikle cepheye yerleştirilerek gün ışığından en iyi şekilde yararlanmaları ve doğal şekilde havalanmaları sağlanıyor.

Yapının tasarımında kent ve çevre düzenlemesinde mevcut olan net geometrik desen doğrudan kullanılıyor. Özellikle zemin kotta oluşturulan dolu hacim ve boş mekan ilişkisinde geometrik desen kendini gösteriyor. Tüm yapı, düzenli bir desen üzerinde bloklar kullanılarak tasarlanıyor.

Geometrik basit şekiller aracılığıyla kampüsün merkezinde hareketli bir yapı yükseliyor. Kampüsle olan ilişki geometrinin de yardımıyla geliştiriliyor ve yapbozun kayıp parçası gibi meydanı dolduruyor. Çevre binalarla görsel bütünlük elde ediliyor.

Yapı 5*5 kolon setinden net bir kare planda tasarlanıyor. Kare akslar arasında mekanlar geliştiriliyor ve çeşitlilik oluşturuluyor. Esneklik sağlayan plan şeması mekanların farklı algılanmasına olanak tanıyor. Ayrıca basit bir grid geometride geliştirilen strüktür sayesinde yapı hızlı ve ekonomik şekilde inşa ediliyor. Yapıda geniş açıklıklar yer almıyor ve hafif hacimli malzemeler tercih ediliyor.

Yapıyı meydana getiren konstrüktif sistem önerisi, endüstriyel malzemelerden oluşuyor. Ana strüktür çelik profil ve levhalardan yapılıyor; prefabrik beton paneller, alüminyum ve cam doğramalar strüktür arasındaki bölücüler olarak kullanılıyor. Detaylar ve ana malzemeler sanayi bileşenlerinden hafif ve modüler olarak tercih ediliyor. Malzemeler büyük oranda açıkta bırakılıyor veya metal karolar ile kaplama uygulanıyor.

Özellikle strüktür elemanları koruma katmanları dışında ek malzeme ile kapatılmıyor. Tavan panelleri, güneş kırıcılar, aydınlatma üniteleri, merdivenler ve kitaplıklar tamamen metalik malzemelerle tamamlanıyor. Yapı, açık renkli metal malzemelerden bir bütün oluşturuyor. Cam cepheler sayesinde eğitim yapısı için gerekli olan gün ışığı iç mekanı dolduruyor. Dikey güneş kırıcılar ise görsel bağlantıyı kesmeden mahremiyet sağlıyor.