Sokak boyunca gelişen sosyal yerleşim: 35. Sokak
Teğet Mimarlık, tek bir sokak üzerinde topografyaya uyum sağlayan bir tasarım gerçekleştirdi. 35. Sokak adı verilen tasarım, bir konut projesi olarak ön plana çıkıyor. Proje kapsamında 2 kilometrelik bir sokak tamamen yayalara ayrılıyor ve ortak bir sosyal alan oluşturuluyor. Belli tiplerdeki müstakil sıra evlerden oluşan proje, bütçe tasarrufu sağlanacak şekilde üretiliyor. Müstakil konutlar ile sosyal yaşam iç içe kurgulanıyor.
35. Sokak, İzmir şehir merkezi ile kuzeydeki Menemen ilçesi arasında yer alan Ulukent’te konumlanıyor. Ulukent’teki yerleşim yerleri tarımsal arazilerin yer aldığı ova ile dağların yükselmeye başladığı bir eşikte bulunuyor. Bu nedenle proje, 60 metre yükseklik farkı olan dik eğimli bir arazide yer alıyor. Proje bu kot farkı boyunca yükseliyor ve arazinin sınırlarından bağımsız şekilde topografyaya uyan bir form geliştiriliyor.
Omurganın bu hareketli ve çeşitli yapısı monotonluğu kırarak dinamik bir yapı meydana getiriyor. Diğer yandan hareketli ve asimetrik yerleşim sayesinde omurga boyunca dizilen yapılar yeşil alanlara bakıyor ve omurga boyunca farklı yerleşimler ile bakışlar oluşturuyor.
Arazinin üç farklı noktasında yer alan otomobil girişleri, doğrudan araziye gömülmüş bir tünelden otoparka bağlanıyor. Otoparkın üzerinde, yer üstünde sıra evlerin çevrelediği tamamen yayalara ayrılmış bir sokak bulunuyor. Böylece sokaklar sadece yayalara kalıyor ve araç trafiğinin gürültüsü ve görüntü kirliliği gizleniyor.
Omurgayı yer altından takip eden otopark sayesinde konut birimlerine en yakın noktaya kadar araçlar ulaşıyor. Belli aralıklarla otoparktan sokağa çıkışlar yer alıyor. Otoparkların ve araçların yer altına gömülmesi ile arazi içerisinde yeşil alan miktarının azalmasının önüne geçiliyor.
Teğet Mimarlık, vaziyet planını tasarlarken konutların mümkün olduğunca aktif bir kentsel yaşam oluşturmasına odaklanıyor. Bunun için "town house" olarak bilinen kent evi kavramı üzerinde çalışılıyor. Bu kavram tarih içerisinde şehir merkezlerinin dışında büyük lüks konutlarda yaşayan aristokratların sosyalleşmek ve işlerini devam ettirmek için şehir içinde sahip oldukları ikinci konutlardan geliyor.
Zaman içerisinde şehir dokusu sıklaştıkça sıra evler oluşmaya başlıyor. Teğet Mimarlık, tıpkı tarihteki aristokratların doğurduğu kırsaldan kentsele yapılan geçişi 35. Sokak projesine yansıtıyor. Ulukent’tin İzmir şehir merkezinin biraz dışarısında kalan konumu bu yaklaşımın temelini oluşturuyor.
130,000 m² genişliğindeki arazinin 1/3'lük bölümünü sokak dokusunu oluşturan omurganın yapılaşması kaplıyor. Geriye kalan 2/3'lük bölümün tamamı ise yeşil alan olarak değerlendiriliyor. Yeşil alan özel, kamusal ve rekreasyon alanları olmak üzere üçe ayrılıyor. Arazide kıvrılarak kesintisiz şekilde devam eden sokağın üzerinde 550 tane konut birimi diziliyor.
Omurga, 60 metre kot farkına sahip arazinin topografyasına ayak uyduruyor, arazinin engebelerini takip ederek yön değiştiriyor ve gittikçe yükseliyor. Yerleşim topografyaya uyum sağlarken her konutun ortak ve özel yeşil alanlara ve kamusal sokağa açılması planlanıyor. Teğet Mimarlık nostaljik bir sokak dokusu oluşturmak yerine bir servis koridoru olarak ele aldığı sokağı herkesin rahatlıkla eriştiği bir sosyal alana dönüştüyor.
35. Sokak projesinde sistem betonarme ve çelik üzerine kuruluyor. Projenin hesaplı şekilde yapılması ve orta sınıfın kolaylıkla karşılayabilmesi hedefleniyor. Otopark katı ve temel, tamamen betonarme şekilde inşa ediliyor. Betonarme temel üzerinde hafif çelik strüktürle konutlar inşa ediliyor. Cephenin basit ve hesaplı bir şekilde çözülmesi amaçlanıyor. Çelik strüktürün imkan sağladığı en kolay şekilde kaplama yapılıyor. Masrafı artırmamak adına geniş açıklıklar ve uzun konsollar kullanılmıyor.
Teğet Mimarlık proje içerisinde çeşitli boyutlarda, farklı taleplere hitap eden 6 farklı konut tipi oluşturuyor. Bu konut tipleri gruplar şeklinde omurga üzerinde karışık şekilde yerleştiriliyor. Topografyadaki kot farklılıklarından dolayı bazı bölgelerde konutlar zemine gömülüyor. Bu şekilde hareketlilik oluşturularak yaya sokağına ve alt bahçe kotuna açılan farklı birimler elde ediliyor.
Omurganın döndüğü köşe noktalarda kamusal binalar veya ticari faaliyetler yer alıyor. 35. Sokak projesi, büyük ölçekli merkezi bir alanın aksine yaya sokağının küçük ve evsel ölçeği ile karakterize ediliyor. Teğet Mimarlık, çevredeki müstakil içe dönük konut yerleşimlerinin aksine dışa dönük ortak alanlara sahip bir kentleşmeyi amaçlıyor.
Proje | 35. Sokak |
Mimar | Teğet Mimarlık |
Alan | 130,000 m² |
Yıl | 2014 |
Konum | Ulukent, Menemen, İzmir |
Hafif çelik projesi | Akkon Yapı |
İşveren | Akşan Yapı |
Elektrik projesi | ECC Engineering |
Statik proje | Yapı Akademisi |
Mekanik/altyapı projesi | Tanrıöver Mühendislik |
Baş mimar | Mehmet Kütükçüoğlu, ErtuğUçar |
Fotoğraf | Cemal Emden |