Şehrin ışığı: Arena Do Morro

ZEYNEP EDA ÖZKUL
Abone Ol

Arena de Morro, Natal kum tepelerinin koruma altındaki doğal bölgesi ile ticari olarak geliştirilmiş okyanus kıyısı arasında yer alıyor. Daha geniş bir kentsel öneri kapsamında hayata geçirilen Arena de Morro, Ameropa Vakfı ve Centro Sócio Pastoral Nossa Senhora de Conceição ile 2009 yılında tasarlanıyor. 1964 m²’lik bir alana yayılan proje, mahalledeki eksik ve az gelişmiş kentsel faaliyetleri artırmayı ve toplumun verimli ve kaliteli vakit geçirmesini, sosyalleşmesini amaçlıyor.

Spor kompleksi 420 kişilik kademeli oturma düzenine sahip.

Bu kapsamlı çalışma, mahalledeki yetersiz kentsel faaliyetleri tespit ediyor, yoğun yapı dokusu içindeki kullanılabilir alanların izini sürüyorve yeni etkinlikleri potansiyel olarak gelişmeye açık alanlara dağıtıyor. Teklif, Mae Luiza'nın ana caddesine dik ve okyanusa kadar uzanan bir dizi kamusal aktivite oluşturacak yeni binalardan ve müdahalelerden oluşan bir omurga içeriyor. Bu öneri; çok amaçlı dans ve eğitim odaları, deniz manzaralı bir teras, umumi tuvaletler ve soyunma odalarını içeriyor.

Eski spor salonunun mevcut yapısı, çatısı veya duvarları olmayan, kolonlar ve makaslarla çerçevelenmiş beton bir alan, projenin başlangıç noktasını belirliyor.

Tüm alanı kapsayan şekli saha sınırları tarafından sınırlandırılan ve tanımlanan büyük bir çatı oluşturuluyor. Çatı, Mãe Luiza'ya alışılmışın dışında bir görünüm sağlıyor ve aynı zamanda Brezilya'nın kuzeydoğusunda geniş kamusal alanlar oluşturmak amacıyla cömert bir çatı kullanımına yönelik geleneksel yaklaşımla bir ilişki kuruyor.

Arena de Morro; haftanın yedi günü sabah 8'den akşam 22'ye kadar çeşitli günlük aktiviteler sunuyor.

Tamamı ücretsiz olmak üzere çeşitli ders ve kültürel etkinlikleriyle, projenin 2 yıl içerisinde mahalleye olan etkisi şu şekilde ifade ediliyor:

● Mahalledeki şiddet gözle görülür biçimde azaldı.

Cinayetlerin sayısı yarı yarıya azalırken diğer topluluklarda ciddi oranda arttı.

● Sayısız uluslararası dergi Arena do Morro'yu resmetti.

Proje müzelerde sergilendi. 2016 yılında Pittsburg Carnegie Sanat Müzesi'nde “İyimserliği İnşa Etmek” sergisi kapsamında sergilendi (seçilen 10 projeden biri oldu).

● Serginin bir parçası olarak Arena do Morro hakkında bir kısa filmin gerçekleştirilmesi için iki Şilili film yapımcısına (Felipe de Ferrari ve Diego Grass) sipariş verildi.

● Ulusal ve uluslararası değerlendirmeler sonucunda daha geniş bir yerel halk Arena'ya ilgi göstermeye başladı.

● Bunun bir başka sonucu olarak, Mâe Luiza'nın önündeki prestijli yüksek binalarda yaşayan zengin insanlar, kendilerini Mâe Luiza'ya dahil olmaya ve artık işlevsiz olan liseyi çalıştırmaya adadılar. ● Spor salonunda yirmiden fazla öğretmen proaktif olarak gönüllü olarak çalışmaya devam ediyor.

● Arena Herzog & de Meuron mimarlarının tasarladığı, “yeşil sokak” olarak adlandırılan, ağaçların gölgelediği yürüyüş yolunun üçte ikisi hayata geçirildi.

● Pazar yeri gibi kamusal alanlar rengarenk parke taşlarıyla süslenerek iyileştirildi, satranç gibi oyunlar da sağlandı, oyalanmak için banklar ve çocuklar için oyun ekipmanları eklendi.

● Kaldırımlar iyileştirildi.

Atık toplama organize edilerek çok daha iyi bir duruma gelindi.

● 2015 yılında bir heyelanın Mão Luiza'dan sahile doğru ilerlemesinin ardından, Mão Luiza halkına okyanusa doğrudan erişim fırsatı verilmesi değerlendirildi ve geniş bir merdiven inşa edilerek çevresi süslendi.

● Son olarak Natal'a yeni bir sahil şeridi eklendi. (Ayrıca Herzog & de Meuron'un fikri.)

Projenin asıl amacı; saygın görünüm ve sosyalliği bir araya getiren farklı ve ilgi çekici bir spor, kültür ve sosyal merkez oluşturmak oldu.

Böylece Mãe Luiza, Natal`daki ve Brezilya'daki diğer topluluklar için bir referans haline geliyor, sosyal ve toplumsal hareket olan Natal Şartı'nın oluşturulmasına ilham veriyor. Görüldüğü üzere Mae Luisa'nın Arena do Moro'sunun etkisi derin ve çok yönlü olup, spor ve kültürel faaliyetlerle, barış kültürünün lanse edilmesiyle, stratejik ortaklıklar inşa ederek, hümanist ve çağdaş bir mesajla Brezilya genelindeki gerçekliği olumlu yönde değiştirmek için kuruluyor.

Tasarım İsviçre’de yapılıyor ancak inşaat tamamı ile yerel üretimle gerçekleştiriliyor.

Natal'dan mimarlar, mühendisler ve inşaatçılarla işbirliği yapıldıktan sonra, Natal'da ticaret yapan Ameropa tahıl ve gübre tedarik şirketi tarafından finanse edilen bir İsviçre kalkınma yardımı kurumu Ameropa Vakfı'ndan komisyon teklif ediliyor. Sonrasında Herzog & de Meuron tarafından tasarlanan genel merkez 2001'de açılıyor. Ancak mimarlara göre projeyi üstlenmek için mahallenin tam olarak ne olduğunu, insanlarını ve ilişkilerini araştırmak öncelikli oluyor. Bunları araştırdıktan sonra gecekondu mahallesini değiştirmek için işe koyuluyorlar.

Çatının altındaki zemin mevcut topoğrafyayı takip eden yerel bir mozaik manzara oluşturuyor.

Seyirci oturma yerleri, açık alanın kontur çizgileri boyunca düzenleniyor ve aralarında çok amaçlı bir salon, dans stüdyosu ve bakım alanı bulunuyor. Dalgalı şekilde ve bağımsız olan duvarlar, spor sahasının etrafındaki oturma basamaklarının ana hatlarını ve bağımsız ve daha özel odaların dairesel şeklini takip ederek, iç çevreyi tanımlıyor. Dairesel hacimler, bu alanların ve içindeki faaliyetlerin ortak karakterini vurguluyor.

Arena de Morro; mahallenin kenarında büyük bir boş alanı kaplıyor, onu tamamlıyor ve uzaktan görülebilen yenilikçi ve davetkar bir kentsel alanı tanımlıyor. Yapı basit ve açık bir şekilde tasarlanıyor; yerel ve mevcut malzeme, inşaat yöntemlerini yansıtıyor ve bunlara yanıt veriyor. Üçgen çatı, standart oluklu ve yalıtımlı alüminyum panellerden monte edilmiş olup, paneller sıkı bir şekilde birleştirilmek yerine, ışığın ve havanın içeri girmesine ancak yağmur suyunun dışarıda kalmasına izin veren açık ancak üst üste binen, katmanlı boşluklarla kuruluyor. Altındaki eğrisel duvar, özel olarak geliştirilmiş ve yerel olarak üretilmiş beton bloklardan yapılıyor. Her blok, yuvarlatılmış kenarlara sahip, çapraz olarak konumlandırılmış dikey kanatlara sahip. Blokların döndürülmesiyle kanatçıkların farklı yönelimleri çeşitli düzeylerde şeffaflık ve mahremiyet sağlıyor.

Çatının şeffaf boyutu ve tekdüze beyaz rengi, binayı Mão Luiza`nın kentsel dokusundan ayırıyor.

Hem çatı hem de duvar, okyanustan gelen serinletici esintinin bina boyunca akmasına ve sıcak havanın kaçmasına izin veren membranlarla çevrili.

Bu izolasyon malzemesi; parlak doğal gün ışığını filtreleyen ve çeşitli derecelerdeki ışık oyunlarıyla tüm binayı canlandıran geçirgen ve yarı saydam formuyla gölge oluşumlarına sebep oluyor. Geceleri ise etki tersine dönüyor ve bina, parlayan dev bir fener gibi içindeki faaliyetleri ortaya çıkarıyor. Her blokta, yuvarlatılmış kenarlara sahip çapraz olarak konumlandırılmış dikey kanatçıklar bulunuyor.

Blokların döndürülmesiyle, kanatçıkların farklı yönelimleri, gizliliğin yanı sıra çeşitli şeffaflık seviyelerini de ayarlamaya olanak sağlıyor.

Diagram.

nDiagram.

Plan.

Panel detay

Görünüş.

Kesit.

Kesit 2.

Kesit 3.

Proje

Arena De Morro

Mimar

Herzog & de Meuron

Alan

1964 m²

Yıl2014
Yer

Natal, Brezilya