Modernizmle postmodernizm arasında bir yolculuk: Michael Graves
Michel Graves, bir dönem ekolü olan New York Beşlisi, Beyazlar/Neo-Rasyonelistler gibi birçok grubun önemli bir üyesiydi. Graves, mimarlık kariyerinin başında, başarılı modernist eserler verirken; bu dili bırakıp postmodern mimarların öncülerinden biri haline geldi. Sanatçı, günümüzde mimarlık mesleği kadar, endüstriyel tasarımcı kimliğiyle de tanınıyor.
9 Temmuz 1934 yılında Amerika, Indiana’da doğan ve gençliğinin büyük bir kısmını burada geçiren Michael Graves, mimarlık eğitimini Cincinnati Üniversitesi’nde, yüksek lisansını ise 1959 yılında Harvard Üniversitesi’nde tamamladı. 1960 yılında2 yıllık Rom Ödülünü alan Graves; burslu olarak Roma Amerikan Akademisi’nde bulundu. Bu sırada Avrupa seyahati yapan sanatçının çizimleri, 2005 yılında "Michael Graves: Images of a Grand Tour" isimli bir kitap olarak yayınlandı.
1962 yılında Princeton Üniversitesi’nde dersler vermeye başlayan Graves; bu görevi 40 yıl boyunca sürdürdü. 1964 yılında New Jersey’de Princeton Üniversitesi’nden çalışma arkadaşı Peter Eisenman ile birlikte, CASE (Conference of Architects for the Study of the Environment) grubunu kurdu. Mimarların bir araya gelmesi ile oluşturulan bu grubun amacı; Amerikan mimarlık kültürüne ve eleştirisine katkı sağlamaktı.
1964’te Princeton’da kendi mimarlık firmasını kuran Graves; mimarlık kariyerinin başlarında, modernist mimarlığın soyut geometrilerini ve tekniklerini takip eden Graves Hanselmann Evi ve Snyderman Evi gibi binalar üretti.
Sanatçı, 1969 yılında kendi gibi Avrupa Modernizmi’ne ilgi duyan Peter Eisenman, Richard Meier, John Hejduk, ve Charles Gwathmey ilebirlikte New York Modern Sanat Müzesi (MoMA)’nde bir toplantı ve sergi düzenledi. Bu toplantının amacı bu beş mimarın işlerini sergilemek ve eleştirmekti. Sergi sonrası 1975 yılında yayımlanan Beş Mimar (Five Architects) kitabı "New York Ekolü’nü" meydana getirdiği söylenebilecek olan bu beş mimarın tasarladığı konutları inceliyor.
"New York Beşlisi" olarak isimlendirilen bu grup; yaptıkları birçok beyaz binadan dolayı "Beyazlar" olarak da anılırken; sergilenen yapıtların her birinin 1920’lerin modernist yapılarından esinlenmesinden ötürü "Neo-Rasyonelistler" olarak da tanınıyor.
Greves, New York beşlisi ile geliştirdiği bu dili postmodernizme ilgi duymaya başladıktan sonra bıraktı ve "Figüratif Mimarlık İçin Bir Durum" (A Case For Figurative Architecture) makalesinde, geleneksel mimaride bulunan elemanların gizlenmiş anlamını geri kazanma girişimlerini savundu. Graves, postmodern çalışmalarında çizimlere ve renk kullanımına özel bir önem verdi.
Portland Belediye Binası ve Humana Binası, Graves’in postmodernizm düşüncesini yaygınlaştırmaya çalıştığı başyapıtları olarak görülüyor.
Graves, 1885-1995 arasında Burbank Kaliforniya’daki Team Walt Disney Binası (1986), Florida’daki Walt Disney Kuğu ve Yunus Otelleri (1987), Paris’teki Disneyland Oteli’ni (1989) tasarladı. Çeşitli ülkelerde bulunan birçok otel, müze, tiyatro binaları, iş merkezleri, endüstriyel binalar, konut yapıları gibi birçok işe imza attı.
1979 yılında Amerikan Mimarlık Enstitüsü (AIA) Onur Üyeliği’ne seçilen sanatçı; 1999’da Ulusal Sanatlar Madalyası’na layık görüldü.
Aynı yıllarda farklı ölçeklerde tasarımlar da yapmaya başlayan Graves; 1985’de İtalyan ev eşyaları şirketi Alessi için 9093 su ısıtıcısını tasarladı. Ön plana çıkan bu tasarım sonucu, kendi mimarlık ofisine ürün tasarımı bölümünü ekledi. Böylelikle Graves, endüstri ürünleri tasarımı alanında aranan bir isim haline geldi.
Farklı ölçeklerdeki tasarımları arasında iskele, mobilyalar, takılar, mutfak malzemeleri, halı desenleri, sahne dekoru ve kostümler sayılabilir. Kimi eleştirmenlere göre ise; Graves’in endüstriyel tasarımcı kimliği, kimi zaman mimarlığının da önüne geçiyor.
2001’de AIA Altın Madalyası’nı, 2012’de de Driehaus Mimarlık Ödülü’nü kazandı. 2005 yılında Shenandoah Vadisi Müzesi, 2006 yılında St.Coletta Okulu’nu tasarladı. 2003 yılında omurilik enfeksiyonu sonucu felç olan Graves; kariyerinin son yıllarının önemli bir bölümünde sağlık tasarımı ile ilgilendi.
Tasarımlarının herkese uluşmasını hedefleyen Graves; Michael Graves Mimarlık Okulu'nu kurmak için New Jersey'deki Kean Üniversitesi ile birlikte çalıştı. Öğretim hayatıyla paralel olarak yürüttüğü elli yıllık aktif tasarım hayatı boyunca; 350 civarında bina ve aralarında Alessi, Target ve J. C. Penney’nin de bulunduğuçeşitli firmalar için 2000’den fazla endüstriyel ürün tasarladı. Graves’in çalışmaları çok sayıda kitap ve sergide yer aldı. Micheal Graves 12 Mart 2015’te aramızdan ayrıldı.
Hanselmann Evi 3 boyutlu gezilebilir adresi: