Mezarlığın kamusal alana dönüşümü: Parque das Cerejeiras

Crisa Santos Arquitectos, insanların duyularını ve algılarını harekete geçirmek için projelerinde “nöro-mimariye” odaklanan bilimsel metotlardan yararlanıyor. Mimarlığın insan davranışları üzerindeki etkilerine yönelik farkındalık oluşturmayı amaçlıyor. Bu yaklaşım ve kurgu; São Paulo'nun Jardim Ângela bölgesinde bulunan Parque das Cerejeiras'ın yeniden canlandırma projesinde de uygulanıyor.

300.000 m²’lik bir alana sahip olan mezarlık, doğa ile mimariyi ortak yaşamda bir araya getiriyor. Doğa ve mimari kullanılarak insan ile keder duygusu arasında soft bir bağ kuruluyor. İnsanların en içten duygularına temas etmek için biyofili pratiğine göre bir tasarım yapılıyor. Biyofili, insanın doğayla ve diğer canlılarla bağlantı kurma içgüdüsü olarak tanımlanıyor. Dış ortamların kullanımını destekleyen proje dahilindeki bazı yapılarda parametrik formlar kullanılarak doğal vurgu artırılıyor.

Crisa Santos Arquitectos mezarlığı, çevre mahallelerdeki halkın kamusal kullanımına yönelik tasarlıyor. Mimari yapılara ek olarak alana özgü tasarlanan heykeller, sanat eserleri ve enstalasyonlar; Parque das Cerejeiras’ı bir açık hava galerisine dönüştürüyor. Mezarlık insanların yalnızca kederlerini yaşadıkları bir alan olmasının yanında bir kamusal yaşam alanı olarak da gelişiyor.

Crisa Santos, projeye dini ve manevi konuları öğrenmenin yanında yas sürecini anlamaya yönelik araştırmalarla başlıyor. Bunun için yaşlılık hastalıkları uzmanı, psikiyatrist ve psikolog gibi profesyonellere danışılıyor. Yapılan görüşmeler ve araştırmalar ile yas tutan insanların nasıl destekleneceği anlaşılarak tasarıma yansıtılmaya çalışılıyor. Profesyonellerle yapılan görüşmelerin yanında Brezilya Mezarlıklar ve Özel Krematoryumlar Birliği’ne de danışılıyor. Yas tutan insanların bu süreçte nasıl karşılanması, yönlendirilmesi gerektiğine dair bilgiler öğreniliyor.

Mezarlık içerisinde yas tutan insanların kederlerini yaşamalarına saygı duyup acılarını hafifletmeyi amaçlayan alanlar tasarlanıyor. Crisa Santos Arquitectos, cennete doğru gidişi tasvir eden parametrik bir ahşap giriş yapısı tercih ediyor. Çimenli tepecikler göğe yükselişi ima ediyor. Yapılan bu düzenlemeler aynı zamanda mekanı ziyaretçiler ve çevredeki topluluk için vakit geçirilesi bir parka çeviriyor.

Eternity Square (Sonsuzluk Meydanı), kavisli çelik plakaların oluşturduğu birkaç bölümden meydana geliyor. Spiral süreklilik, hayatın tüm aşamalarına kinaye ile yaklaşan bir anlatı sunuyor; doğum, ergenlik, yetişkinlik, olgunluk ve ölüm. Hayatı bir bütün olarak sunan meydan, insanların yaşamla barışmasını amaçlıyor. Fiziksel olarak da insanların bir araya geleceği çekici bir alan sunuyor.

Meydanın yanında gün batımına yönelen ahşap bir teras tasarlanıyor. Orkide bahçesi, yağmur suyu toplama sistemi içeriyor. İnsanların dua ve ibadet etmesi için çok sayıda kare pencereye sahip küçük bir şapel tasarlanıyor. Geriye kalan ortak alanlar, özel tasarlanmış banklar, masalar ve heykellerle donatılıyor. Mezarlık, insanların günün her saatinde bireysel ya da grup halinde gelebileceği bir şekilde tasarlanıyor.