Le Corbusier'in ütopyası: Ville Radieuse kent planı
Le Corbusier tarafından 1924’te planlanan ve gerçekleştirilmemiş bir kent planı olarak kalan Ville Radieuse (The Radiant City), bol miktarda yeşil alan ve güneş ışığı alacak şekilde tasarlandı. Şehir insanının yaşam standardını yükseltmeyi hedefleyen tasarım, modern şehir planlaması için de kılavuz olarak kullanıldı.
Le Corbusier’in 1924’te planlandığı şehirde yaşayan herkesin yaşam standardı yükselecek aynı zamanda daha iyi bir toplum için eklemeler yapılacaktı. Modern şehir planlamasını da doğrudan etkileyen ‘geleceğin şehri’, yüksek yoğunluklu konut tipolojilerinin geliştirilmesine katkı sağladı.
Şehri yaşayan bir makine olarak işlev görecek bir hale getirmek isteyen Corbusier, makinenin işleyişini de bir mekaniğe bağladı. Izgara plan üzerinde kurgulanan şehir, eşit yoğunluğa sahip yapılar içerecek ve geniş yeşil alanlara sahip olacaktı.
Le Corbusier’in şehir planlama sürecinde dikkat ettikleri ve bu bağlamda onun ideal şehri, daha önce sarf ettiği sözlerden net olarak anlaşılabilir:
<mark>“Bugünün şehri ölüyor çünkü planlama geometrik olarak ¼ oranında değil. Gerçek bir geometrik düzen ‘tekrar’ oluşturur. Tekrarın sonucunda ise bir standarda sahip olunmuş olur. Mükemmel form tam olarak budur...”</mark>
Le Corbusier’in planladığı kent; ticaret, eğlence ve yerleşim alanlarına net çizgilerle ayrıldı. Ticaret alanları büyük gökdelenlerin zemininde konumlandırıldı ve kent planının da merkezine dahil edildi. Kentin çeperindeki konutlara ulaşmak için yeraltına geniş bir tren sistemi de planlandı.
Planlanan ‘yeni şehirde’ konut bölgeleri ‘Unites’ isminde prefabrik apartmanlardan oluşturuldu. Tek bir ünite 2700 kişiyi barındırabilecek biçimde tasarlandı. 50 metre yüksekliğe ulaşan apartmanların zemin katına ortak alanlar inşa edildi. Bu ortak alanlar çamaşır yıkamak ve birlikte yemek yapmak için uygun bir düzene sahipti. Konutların çatı kısmında ise anaokulu ve havuz konumlandırıldı. Bölge sakinlerinin güneş ışığından maksimum seviyede faydalanabilmesi için konutlar arasında boşluklar bırakıldı ve bu boşluklar herkesin kullanımına açık parklara dönüştürüldü.
Mimar, The Radiant City’s den esinlenerek 1974’te Marsilya’da Unité d'Habitation isimli bir konut yapısı da tasarladı. Yapı, 337 dairenin yanı sıra çatı ve zemin kattaki kamusal alanları ile küçük ölçekli bir ‘Unites’ birimini andırıyor. Savaş sonrası konut sıkıntısına cevap veren bu tipoloji, dünya çapında birçok ülkede uygulandı.
Le Corbusier'in bütünsel olarak ele aldığı sağlıklı yaşam, trafik, gürültü, kamusal alan ve ulaşım sorunları, bugün bile şehir planlamacılarının en çok dikkat ettiği başlıklar arasında.