İngiliz peyzajının öncü ismi: Charles Jencks

Charles Alexander Jencks, 21 Haziran 1939'da Baltimore Maryland’de doğuyor. 1961'de Harvard Üniversitesi'nde İngiliz Edebiyatı alanında lisans derecesini ve 1965'te Harvard Tasarım Enstitüsü'nde mimarlık alanında yüksek lisans derecesini tamamlıyor. 1970 yılında Londra’da College Üniversitesi’nde mimarlık tarihi alanında doktora derecesi alıyor. Bu tez, 1973 yılında yazdığı, yirminci yüzyıl mimarisini incelemek için göstergebilim ve diğer edebi eleştirel yöntemleri kullanan Modern Mimarlıkta Hareketler (Modern Movements in Architecture) kitabının temellerini oluşturuyor.

İlk mimari projesine 1975 yılında, ailesiyle beraber yazlarını geçirdiği ormanda, The Garagia Rotunda adını verdiği bir stüdyo tasarlayarak başlıyor.

Ardından Londra’da kendi evini Maggie Keswick, Terry Farrell ve Michael Graves gibi postmodern mimarlarve heykeltıraş Celia Scott ve Eduardo Paolozzi ile birlikte tasarlıyor. Bu eve Tematik Ev (Thematic House) adını veriyor. Holland Park'ta yer alan bu alçı cepheli ev, yıllar içinde yaşayan bir anıt haline geliyor.

Maggie, Charles'tan İskoçya'daki aile evini ve bahçesini tasarlamasını istediğinde Jencks, sembolik bir keşif alanı olarak peyzaj tasarımına geçiyor. Jencks’in peyzaj çalışmaları, kara delikler, fraktallar, genetik, kaos teorisi, dalgalar ve solitonlardan ilham aldığı çalışmalarıyla İngiliz peyzaj mimarlığında öncü oluyor.

Jencks, özellikle İskoçya’da, yeryüzü mimarisine (landform architecture) zaman ayırıyor. Bu tasarımlar arasında Garden of Cosmic Speculation (Kozmik Spekülasyon Bahçesi) ve Edinburgh’daki Jupiter Artland işleri yer alıyor. Buccleuch Dükü tarafından görevlendirildiği Crawick Multiverse projesi, 2015 yılında Sanquhar yakınlarında açılıyor.

Jencks, 2003 yılında, DNA bahçesi (DNA garden), kuark yürüyüşü (quark walk), fraktal teras (fractal terrace) ve kuyruklu yıldız köprüsü (comet bridge) gibi çeşitli metaforlar etrafında tasarlanmış yirmi alandan oluşan Kozmik Spekülasyon Bahçesi’ni (Garden of Cosmic Speculation) tasarlıyor.

Yolları ve bahçenin geleneksel güzelliğini koruyan Jencks, kozmik manzarayı, yeni araçlar ve yapay malzemeler kullanarak geliştiriyor. Evrene dair teorilerin yansımaları olan tasarım, çağdaş dünyanın kozmik ve kültürel evrimini temsil ediyor.

Jencks için bahçe bir mikro evrendir. 30 dönümlük bahçeyi, sarmal tepeler, zikzaklar, merdivenler, çarpıtılmış bir dama tahtası ile tasarlıyor. Ziyaretçiler bahçelerde dolaşırken evreni minyatür olarak deneyimliyor. Jencks'e göre bahçeler aynı zamanda otobiyografiktir çünkü en mutlu anları, trajedileri, sahibinin ve ailenin gerçeklerini ortaya çıkarıyor.

Jencks, 2010'dan itibaren İskoçya'da elli beş dönümlük bir alan olan Crawick Multiverse üzerinde çalışmaya başlıyor. Richard Buccleuch için geliştirilen bu proje, 2015 yılında açılıyor.

Aynı yıl, Jupiter Artland’da Metafizik Manzara (The Metaphysical Landscape) adında heykel sergisi gerçekleştiriyor. Ardından Sanquhar’da Merz Gallery’de sergi düzenliyor.

Cells of Life, hücrenin yaşamını ve hücrelerin bölünme şeklini gösteriyor. Plan, üst üste binen hücre zarları fikrinden geliyor. Höyükler, bir geçit, heykeller ve bir köprü ve her höyüğün zirvesinde beyazla vurgulanmış bir heykel bulunuyor.

Proje videosu için:

Milan, Edinburgh, Long Island, New York, Cambridge, Suncheon, Güney Kore gibi yerlerde melez yer şekilleri (hybrid landforms) ve heykeller inşa ediyor. Bu eserlerden bazıları The Universe in The Landscape, 2011'de yayınlanıyor.

Charles Jencks, fiziksel koşulları iyi olan binalarda ölümcül hastaların tedavilerinin daha iyi sonuçlar doğurabileceği fikrinden yola çıkarak eşinin ismiyle anılan (Margaret Keswick Jencks) kanser bakım merkezlerini kuruyor. Merkezlerin tasarımları için aralarında Frank Gehry, Zaha Hadid, Rem Koolhaas, Steven Holl ve Snøhetta’nın da bulunduğu dünyaca ünlü tasarımcılar ile çalışıyor.

Maggie Merkezleri, iyi tasarımın kanseri önemli ölçüde iyileştirebileceği fikrini taşıyor. Yaşamın kıyısında iken bu fikri geliştiren Margaret Keswick Jencks’in mirası olan Maggie Merkezlerinin tasarımında; ışık, boşluk, manzara, doğaya bağlılık, samimiyet, ev ölçeği gibi modern bir hastane ortamının aksine tartışmasız pozitif nitelikler yer alıyor.

DoubleWalk yeryüzü şekli, Dumfries'deki bir hastane için çarpıcı bir giriş bahçesi oluşturuyor. Merkezi yer şekli, Criffel dağının, Nith Nehri'nin, Dumfries'in ve kozmik ortamın uzak manzarasını yansıtıyor. DoubleWalk, iyileşme sürecinde bakıcıların gerekliliğine ve herhangi bir sağlık sisteminde birbirini destekleyen iki kişinin birlikte yürümesi ihtiyacına atıfta bulunuyor.

Charles Jencks, mimarinin kemoterapinin yerini alabileceğini, kanser hastalarını iyileştirebileceğini iddia ediyor. “Mimari plasebo etkisi” olarak adlandırdığı inancını “Umut Mimarisi (The Architecture of Hope) kitabında anlatıyor. Ayrıca, Maggie Keswick Jencks, kocasının da üzerinde çalıştığı Çin Bahçesi kitabının yazarıdır.

Charles Jencks,1975-84 yılları arasında mobilya tasarlıyor ve inşa ediyor. Bu senelerde tasarladığı ürünlerden biri Architecture in Silver adını taşıyor.

Londra merkezli Aram Designs için Symbolic Furniture isimli bir tasarımlar yapıyor. Bu tasarımlar 1986 yılından bu yana Sawaya & Moroni tarafından üretiliyor. Jencks'in imzasını attığı bazı mobilya ve çizimler ise Japonya'daki birkaç müze ile Londra'daki Victoria & Albert Müzesi'nin arşivlerinde bulunuyor.

Modern Sonrası Mimarlık Dili (The Language of Post-Modern Architecture): Modern mimariden postmodern mimariye paradigma değişimini inceliyor. Modern mimarinin, genellikle ofis binalarını andıran dik açılar ve kare binalar gibi tek değerli formlara odaklandığını iddia ediyor.

Mimarlıkta Anlam (Meaning in Architecture): 1969 yılında George Baird ile iş birliği içinde yazılan kitap, mimarlığın nihai kullanıcısı kimdir, hangi değerler mimaride kristalize edilmelidir, kamu mimarisi neyi temsil etmelidir konularını ele alıyor.

1987'de Rizzoli’de, sanat ve mimaride klasisizm veya Neo-klasisizm ile modernizmin bir kombinasyonuna yönelik yeni gelişmelere ilişkin önemli disiplinler arası araştırmasını yayınlıyor.

The Iconic Building adlı kitabı, trend belirleme ve pop kültürünü araştırıyor. Modern kültürün "ikonik bina"yı aramasının nedenini, ekonomik eğilimi tersine çevirme olasılığına bağlıyor.

Kritik Modernizm (Critical Modernism): Jencks; postmodernizmin, modernizmin kendisinden gelen karşı eleştirel bir tepki olduğunu savunduğu postmodernizme genel bir bakış sunuyor.

Post-Modernizm'in Öyküsü (The Story of Post-Modernism): Jencks,1960'larda ortaya çıkan post modernizmin sanat ve mimarlık alanlarında tarihini özetliyor. Jencks, milenyumun başından beri post-modernizmin incelenmesi gereken derin bir yeniden doğuş yaşadığını savunuyor.

Jencks, peyzaj tasarımı ve heykel tasarımlarının yanı sıra cosmogenic art olarak adlandırılan ve evrenin kökeni, tarihi, strüktürü ve dinamiklerini araştıran astronomi ile sanatı kesiştiren alanda metinler üretiyor.