İkonik Lingotto’ya yeni soluk: La Pista 500

Lingotto, İtalyan mimar Giacomo Matté-Trucco tarafından tasarlanıyor. 1923'ten 1980'lerin başına kadar İtalyan otomobil üreticisi Fiat’ın genel merkezi olarak kullanılan binanın tepesinde bir pist bulunuyor. Her yeni otomobil, fabrikadan çıkmadan önce ikonik pistte test ediliyor. 1980’lerden itibaren Lingotto farklı şekillerde kullanılıyor.

Lingotto, 1994 yılında bir toplantı odası içeren cam bir kubbe ile 2003 yılında yapılan Pinacoteca Agnelli adlı sanat galerisi eklentileriyle İtalyan mimar Renzo Piano tarafından iki kez güncelleniyor. Piano’nun 1994’teki yenilemesi ile 10 yılı aşkın süre kapalı kalan bina kamusal kullanıma açılıyor. Lingotto, günümüzde çalışma alanları, misafirperverlik, ticari faaliyetler, etkinlikler ve kültürel faaliyetler olmak üzere çok işlevli bir şekilde kullanılıyor.

Piano’nun güncellemeleri ile kamusal bir yapıya büründürülen Lingotto’nun La Pista 500 projesi ile daha güçlü bir kamusal ağ kurması amaçlanıyor. Alan tamamen halka açık olacak şekilde tasarlanıyor. Çatı; fitness, meditasyon, yoga alanları, koşu ve bisiklet parkuru gibi tamamen halka yönelik işlevlerle donatılıyor. Tematik peyzaj alanları ile bu kamusal işlevler destekleniyor. La Pista 500, egzersiz ve meditasyonun yanında Torino'nun ve uzaktaki Alplerinin panaromik manzarasını da sunuyor.

Benedetto Camerana önderliğinde Lingotto, yeni bir karakter kazanıyor. Proje, daha önce Piano'nun iç avlulardan birinde başlattığı betonarmeyi doğa ile sarma konseptini geliştiriyor. Camerana, test parkurunu sezon bitkileri ile renklendiriyor. New York High Line'da olduğu gibi, doğal floradaki yusufçukları, sinek kuşlarını ve kelebekleri çatıya davet ederek adeta endüstriyel binaya can veriyor.

Il Giardino Segreto ile birlikte tasarlanan bahçe için benzer bir örnek olan New York’taki High Line’ın ve Torino’daki Environment Park’ın tasarımcılarından bilgi alınıyor. 27.000 m²’lik çatı üzerinde düzenlenen bahçe, test parkurunun etrafına yerleştirilen 28 yeşil "ada" koleksiyonundan meydana geliyor. Yeşil adalar toplamda 6.000 m² alan kaplıyor. Peyzaj adaları yaklaşık 40.000 çalı, ağaç ve otsu bitkiden oluşan 300'ün üzerinde yerli bitki türüne ev sahipliği yapıyor.

300 bitki kökü Torino’nun içinde bulunduğu Piyemonte ve kuzey Akdeniz bölgelerinde bulunan yerel floradan seçiliyor. Örneğin Pinacoteca Agnelli’nin önünde, Langhe bölgesinde yoğun şekilde bulunan bir fındık tarlası olan 'noccioleto'ya adanmış iki peyzaj adası yer alıyor. Özel bakım isteyen egzotik türler yerine yerli türler seçilerek peyzajın kendini beslemesi amaçlanıyor. Yüksek CO2 emme gücüne sahip bazı özel bitkiler kullanılarak çevreci etki artırılıyor.

Peyzaj tasarımı, 4 mevsim boyunca canlı kalacak şekilde yapılıyor. Her bir mevsimde açan bitkiler seçilerek mevsimsel değişikliklerle birlikte natüralist bir renk birliği oluşturuyor. Bu bitkilerin büyük bölümünü fazla suya ihtiyaç duymadan hızla büyüyen çok yıllık otsu bitkiler oluşturuyor.

İkonik pist, proje kapsamında olduğu gibi korunuyor. Alanın elektrikli araçlar, bisikletler ve scooterlar gibi çevreci araçlar için kullanılması planlanıyor. İki parabolik yol, adalar etrafından kıvrılarak ilerliyor. Temiz araçların yeşil adalar arasında yavaşça hareket etmesi ve hareketlilik ile doğa arasında yeni bir uyum oluşturması amaçlanıyor.

Mavi renkli büyük borular gibi Lingotto’nun endüstriyel ögeleri de yeşil adaların etrafında kendini gösteriyor. Mavi bisiklet yolu, aynı renkteki endüstriyel boruların etkisini güçlendiriyor. Mavi yol, bir yandan peyzajı sararken diğer yandan Piano'nun çatıya eklediği büyük mavi renkli kubbeye bağlanıyor.

iGuzzini’nin yaptığı aydınlatma tasarımı başta Piano’nun tasarımları olmak üzere Lingotto binasının görsel etkisini güçlendiriyor. Aynı zamanda pistin hava karardıktan sonra da kullanılabilir olmasını sağlıyor. Bu proje ile İtalya’nın endüstriyel bir mirası, sürdürülebilirlik ve kapsayıcılık ile gelecek nesillere taşınıyor.