Haliç Kıyıları ve Kentsel Aktiviteler: Haliç Sahili Spor Parkı ve Kamusal Alanı

Haliç Bölgesi, Orta Bizans Döneminden itibaren İstanbul’un ana limanı ve eğlence alanı olarak kullanılıyor. Endüstri devriminin ardından bölgede fabrikalar yoğunlaşıyor. 1984 sonrasında uygulanan Haliç Kıyı Düzenleme Projesi ile dolgu alanları ilave ediliyor, kıyıya paralel yeni otoyollar yapılıyor ve sonucunda Haliç kıyısı kentsel yaşamdan uzaklaşıyor.

Haliç kıyısının kentsel doku ile ilişkisinin oluşturulması, kent-su ilişkisinin kurulması ve Haliç’te kentsel yaşamın zenginleştirilmesi amacıyla, 2020 yılında “İstanbul Senin Haliç Kıyıları Yarışması” düzenleniyor.

7 Bölgeden oluşan yarışma alanının 230.000 metrekarelik alanı kapsayan 2. Bölgesi’nde 1. Ödülü kazanan proje, üst ölçekten alt ölçeğe temel bir bütünsel yaklaşım sunuyor.

Banu Garip ve Ervin Garip’in tasarladığı proje, benimsediği dört ilke ile bütünsel yaklaşımı sağlıyor:

1- Kesintisiz akışkan kentsel kurgu ortaya koymak.

2- Akışkan kurguyu, fonksiyon ve kimlik bağlamında özgün odaklar ve alt odaklarla desteklemek.

3- Odak bölgeler bağlamında günlük yaşamı zenginleştirmek.

4- Oluşturulan etkinlik atlası ile “program-olaylar-eylemler” ilişkisine dayalı deneyime, keşfe-eğitime dönük bir üst ölçek haritası ortaya koymak.

Önerilen her odak, kendi karakterini bulunduğu fiziksel çevreden, kentle olan ilişkisinden ve akışkan kurgu içerisindeki yerinden alıyor. Örneğin Odak 1, mevcut Balat tarihi dokusundan gücünü alarak, üretim ve paylaşım bağlamında bir ziyaretçi bölgesi oluştururken, Odak 5 Eyüp’ün tarihi dokusunun çağdaş kent elemanları ile ilişkilendiriyor.

Odak 1: Üretim-Paylaşım Odağı

Odak 2: Balat Meydanı ve Yeşil Bağlantı Odağı

Odak 3: Festival ve Aktivite Saçağı

Odak 4: Feshane Odağı – Spor Odağı

Odak 5: Eyüp Meydanı

Önerilen her odak, kendi karakterini bulunduğu fiziksel çevreden, kentle olan ilişkisinden ve akışkan kurgu içerisindeki yerinden alıyor. Örneğin Odak 1, mevcut Balat tarihi dokusundan gücünü alarak, üretim ve paylaşım bağlamında bir ziyaretçi bölgesi oluştururken, Odak 5 Eyüp’ün tarihi dokusunun çağdaş kent elemanları ile ilişkilendiriyor.

Oluşturulan odak bölgeler kullanıcılara deneyimleyerek öğrenme imkânı sunarak günlük hayatı zenginleştiriyor. Örneğin, Odak 3 bağlamında eski köprü, gücünü Haliç manzarasından alan bir deneyim platformuna dönüştürülüyor.

Köprü parçası kendi taşıyıcı strüktürü sabit tutularak, hareketli bir deneyim yüzeyi olarak üst platform oluşturuluyor. Hareketli üst platform, farklı eğimler halini alarak, sıra dışı günlük deneyimlere ev sahipliği yapıyor.

Dışa kapalı olan Feshane yapısı, yarı açık alanlar sistemi ile entegre edilerek, kentsel bir yaşantı oluşturması hedefleniyor.

Eyüp Odağı, bu bölgedeki gezi rotalarını yaya açısından rahatlatmayı öneren yayalaştırma çözümleri getiriyor.

Açık ve Sosyal Odak Alanı Olarak Haliç Kaykay Parkı

Proje kapsamında spor faaliyetleri kapalı alan yerine açık kamusal alan faaliyetleri olarak tanımlanıyor.

Köprü altının kamusal bir alan olarak aktif kullanımı fikrini işlevlendiren ve bu alanın en belirleyici elemanı olarak yerleştirilen Kaykay Parkı, tamamen açık, kent-su ilişkisini düzenleyen ve bu ilişkiden beslenen bir aktivite yüzeyi olarak ele alınıyor.

Kaykay Parkı, teknik paten gerekliliklerini yerine getirirken aynı zamanda su ve şehir arasındaki ilişkiyi de yeniden düzenliyor.

Haliç Sahili Spor Parkı ve Kamusal Alanı, spor alanlarının yanında toplanma mekanları, kaykay parkı ve oturma yüzeylerini içeriyor.

Proje genelinde oluşturulan bütünsel kurguda, farklı odaklarda bulunan esnek strüktürler içerisinde kurgulanmış mimari elemanlar yer alıyor. Yapılar, esnek kurguları sayesinde farklı odaklardaki ihtiyaçlara göre farklı kullanımlara imkân veriyor. Uygulanan Spor Odağı’nda bu yapılar spor alanlarına hizmet eden soyunma birimleri olarak düzenleniyor.