Göteborg’un geleneksel konutlarına modern yorum: Qvillestaden

Kvillestaden, İsveç'in güneybatısındaki, Göta Nehri'nin kuzey kıyısında bulunuyor. Aynı zamanda, Göteborg'un en merkezi bölgeleri arasında yer alıyor. İsveç'in en büyük ikinci şehrindeki bu semt; eskiden tipik bir işçi sınıfı bölgesi olan tersane endüstrisinin kalbiydi.

Hilsingen rıhtımları boyunca, eski tersanelerin kapanması nedeniyle zor durumda kalan bölge, inşaat endüstrisinin yoğun çalışmalarıyla süreç içerisinde yükselişe geçiyor. İsveçli mimarlık firması Bornstein Lyckefors, eski bir postanenin bulunduğu yerde bir toplu konut projesi tasarlıyor. Qvillestaden, adını bölgeden alıyor.

Bornstein Lyckefors, Landshövdingehus olarak adlandırılan, Göteborg binalarının tasarım ve düzeninden ilham alıyor. Landshövdingehus, Kvillestaden bölgesindeki en önemli geleneksel yapı tipini oluşturuyor. Bunlara ek olarak rustik taş zeminli ve iki-üç katlı ahşap evler; Göteborg mimari tarzının karakteristik öğeleri arasında yer alıyor.

Bölgenin geleneksel yapılarından ilham alınarak tasarlanan Qvillestaden projesi; içinde 92 daireyi barındıran, U şeklinde bir hacimden oluşuyor. Bulunduğu parseli üç koldan saran projenin ortasına, ortak kullanıma açık iç avlu tasarlanıyor. Bina yüksekliği ise altı ile yedi kat arasında değişiyor.

Sokak cephesine konumlandırılan girişler; kullanıcıları merdiven boşluklarına ve dairelere yönlendiren kapalı avluya çıkıyor. Yükseltilmiş avlunun altında bir garaj, depolama alanları ve ortak kullanımlı bir oda bulunuyor. Yapının cadde seviyesine hem ticari hem de konut birimleri yerleştiriliyor. Tasarımda, geleneksel Landshövdingehus yapılarının ahşap dış cepheleri yerine metal kaplama tercih ediliyor. Yapının üst katları ise oluklu çinko ile kaplanıyor.

Geçmişte, evlerini kişiselleştirmek için farklı renkli cepheler kullanan yerel halkın bu geleneğini, Bornstein Lyckefors devam ettiriyor. Bu sebeple apartmanı bölümlere ayırarak, her bir parçaya üç farklı renkten biri veriliyor. Her daire için tasarlanan balkonlar, kentsel ölçekteki çeşitliliği sağlıyor.

Kullanıcılar için şehrin gürültüsünden uzak, sakin bir alan sağlayan iç avlu; sokak ortamıyla tam bir tezat oluşturuyor. Yapının avluya bakan kısmında prensip olarak tüm yüzeyler; cepheler, giriş balkonları, merdiven boşlukları ve teraslar ısıl işlem görmüş çam ile kaplanıyor.

Merdiven boşluklarından erişilen ortak balkonlar, teras alanı ve avludaki diğer oturma grupları; güneşten mümkün olduğunca fazla yararlanacak şekilde konumlandırılıyor. Daire balkonlarının yanı sıra sirkülasyona bağlı olan diğer balkonlar, dairelerin büyümesini ve kullanıcının farklı alanlar deneyimlemesine imkan tanıyor. Konut girişlerindeki balkonlar sayesinde kullanıcılar, koridorları yalnızca bina giriş çıkışı için değil, açık havada oturmak için de kullanıyor.

Avluyu çevreleyen giriş balkonları dönüşümlü olarak genişliyor ve daralıyor. Böylelikle daire girişlerinde ferah bir alan oluşturuluyor. Bu balkonlar, her evin dış mekanı olarak işlev görüyor. Böylelikle yapı sakinleri, caddeye ve kentsel alana bakan kişisel balkonlarının yanı sıra; ekstra kamusal bir balkona da erişim sağlayabiliyor.

Proje içerisinde, tek odalı stüdyo dairelerden dört odalı çatı teraslarına sahip dubleks dairelere kadar mekan çeşitliliği oluşturuluyor. Farklı daire planlarıyla, optimum aydınlatma koşulları sağlanarak, farklı niteliklerde birçok sosyal etkileşim alanı da tasarlanıyor.

Mimarlar ve proje geliştiricisi, sürdürülebilir bir yapı oluşturmak için, kullanılan malzemelerin yaşam döngüsüne ve yağmur suyunun toplanabilmesine odaklanıyor. Yağmur suyunu biriktiren sistem sayesinde, yeşil avlu sulanıyor ve belediye su sisteminin kullanımını azaltılıyor.

Bornstein Lyckefors, aldığı tasarım kararlarıyla, Qvillestaden'in Nordic Ecolabel yönergelerine uygunluğunu garanti ediyor. Nordic Ecolabel, İskandinav ülkelerindeki çevreye zararlı olmayan ürünlere resmi olarak etiket veriyor.