Ferah iç mekan tasarımları ile dikkat çeken dönüşüm: Werkspoor Fabrikası

Hollanda Utrecht’teki Werkspoor Bölgesi, büyük ölçekli çelik yapılarıyla tanınıyor. 175 metre uzunluğundaki endüstriyel fabrika yapısı ve çevresindeki birkaç bina, Werkspoor'un tarihini yansıtıyor. Yapıların büyük bölümü zaman içinde yıkılmış olsa da Werkspoor Katedrali ve Werkspoor Fabrikası; bölgenin canlı tarihi olarak ayakta duruyor.

İşveren Bob Scherrenberg’in yerel aile şirketi Overvecht Vastgoed; uzun zamandır Utrecht’te Werkspoor Bölgesi üzerine çalışıyordu. Şirket; çalışmanın, öğrenmenin ve deneyimlemenin buluşma noktası olarak gördüğü endüstriyel yapıları yeniden geliştirerek; bölgenin dönüşümüne katkıda bulunuyor.

Şirketin projedeki hedefi; Zecc Architecten’in tasarımlarında kendini açıkça gösteriyor. Etkinlik alanı ve özel koltuklar, dışarıdan ziyaretçilerin de kabul edildiği toplantılar için rahat bir mekan sunuyor. Ana lobiye yerleştirilen kahve barı ile herkesin erişebildiği ortak bir dinlenme ve duraklama alanı oluşturuluyor. Halkla, tarihle ve komşu semtle olan ilişkiyi güçlendirmek için bölgenin tarihi üzerine odaklanan "Museum van Zuilen" isimli yapı; fabrikanın içerisinde yer alıyor.

Werkspoor Fabrikası oldukça tipik, büyük ölçekli bir endüstriyel miras örneği olma özelliği taşıyor. Zecc Architecten’in geliştirdiği proje, binayı koruyor ve ona çeşitli işlevler kazandırıyor. Werkspoor Fabrikası, mevcut binalar topluluğunun da dahil olduğu bir geri kazanım çalışması olan Hof van Cartesius Projesi’nin de bir parçası aynı zamanda.

Werkspoor Fabrikası, şu an birçok yerel ve büyük çaplı firmaya ev sahipliği yapıyor. İşletmeler, kreatif sektörden ve imalat endüstrisinden topluluklar oluşturuyor. Fabrika, endüstriyel üretimi ziyaretçilere göstermeye odaklanıyor. Çeşitli işletmeleri teşvik etmek amacıyla da bünyesinde etkinlik alanları barındırıyor.

Bu etkinlik alanlarından biri de fabrikanın en üst katında yer alıyor. Etkinlik alanı; Amsterdam Ren Kanalı'nın manzarasına karşı partiler, konferanslar, atölyeler ve toplantılar düzenlemeye olanak sağlıyor.

Fabrikanın eski dokusu büyük oranda korunuyor. Restore edilen eski vinç yolu, yapının geçmişini yaşatıyor. Fabrikanın imzası niteliğindeki tavan penceresi ve diğer çelik çerçeveler restore edilerek yalıtımlı camla donatılıyor.

Merkezi girişte, fabrikanın tam yüksekliği ve üst katlara ulaşan iki merdiven görülüyor. Buradan, 2. ve 3. kattaki işyerlerine erişim sağlanıyor. 2. katta duvar düzlemine yerleştirilen gün ışığı sunan yeni pencereler; hacmin önemli bir parçasını oluşturuyor.

Fabrikada mümkün olduğunca geniş ve ferah alanlar tasarlanıyor. Bu sayede kullanıcılar ve ziyaretçiler için; büyük giriş alanlarından küçük birimlere kadar, ferah ve konforlu bir ortam sağlanıyor.

Güncel fonksiyonların sağlanması için mevcut cephelerde yeni açıklıklar oluşturuluyor. Bu sayede iç ve dış mekan arasındaki ilişki güçlendiriliyor. Fabrikanın yeniden işlevlendirilmesi ile; burada çalışan, düşünen, öğrenen ve üreten insanların birlikte çalışabileceği verimli bir alan oluşturuluyor.

Binayı erişilebilirkılmak veetkinliğini artırmak için yeni girişler tasarlanırken fabrikanın karakterinin zedelenmemesine özen gösteriliyor. Yapının orta kısmına konumlanan bir ana girişin yanı sıra, binanın baş kısmına ve uzun cephesine de çeşitli girişler eklenerek zemin kattaki işletmeler için sürekli bir sirkülasyon sağlanıyor.

Cephe boyunca uzanan yeni girişlerde büyük endüstriyel sürgülü kapılar tercih ediliyor. Ana giriş, diğer girişlerden daha yüksek olmasıyla ön plana çıkıyor. Cephede mevcut ve yeni cephe açıklıklarının birbirinden ayırt edildiği net bir düzen göze çarpıyor.

Fabrikanın mevcut ritmi içinde modüler bir bina sistemi yapılandırması oluşturuluyor. Mevcut çelik strüktürün başlattığı ritmi, proje kapsamında eklenen yapılar üst boyuta taşıyor. Küçük köprüler, merdivenler ve farklı katlar; yapı içerisinde farklılaşan bir dünya oluşturuyor.

Tasarlanan iç strüktürlerde esnek, kolayca ayarlanabilir veya yeniden kullanılabilir ahşap yapı birimleri tercih ediliyor. Tamamen geri dönüştürülebilir olan yapı malzemeleri, vida veya tutkal gibi birleştirici maddeler olmadan da monte edilebiliyor.

Werkspoor Fabrikası, enerji tasarrufu sağlayacak, sürdürülebilir sistemlerle donatılıyor. Geri dönüştürülebilir yapı malzemelerinin yanı sıra tüm yapıya ısı yalıtımı uygulanıyor. Yalıtımlı camlar kullanılıyor olup çatıya solar paneller yerleştiriliyor.

Fabrika alanında bulunan çitler kaldırılarak, çevre ile etkileşim arttırılıyor.Yapının etrafındaki erişilebilir peyzaj, diyagonal ızgara şeklinde tasarlanıyor. Komşu Werkspoor Katedrali ile de uyumlu olan bu peyzaj, iki binayı birbirine bağlıyor.