Çevre dostu enstalasyon: Temiz Nehir Temiz Deniz Projesi
Temiz Nehir Temiz Deniz Projesi, Clean River Clean Ocean, (CRCO)’nin patentli tasarımı Antalya’nın Kemer ilçesinde yer alıyor. Proje, şehrin içinden geçen Karabucak Deresi’nin Akdeniz’le buluştuğu merkezi yere uygulandı. Ocak 2021’de biten tasarım, sanatsal ve teknik olarak ele aldığı iki boyutlu yaklaşımı ile çevreyle ilgili güncel sorunlara yönelik farklı bir duruş sergiliyor. Yapı işlevsel özelliklerinin yanı sıra nehrin ve denizin kesiştiği noktada, suyun çekildiği dönemler için bir sanat eseri işlevini üstleniyor.
Ekolojik farkındalığın günden güne yaygınlaştığı bu dönemde, üretilen en küçük eşya bile geri dönüşümü düşünülerek planlanıyor. Çevreye verilen zararları tersine çevirmek uzun zamandır gündemde olan bir konu olmasına rağmen, son birkaç senedir proje bazlı yaklaşımlarla kalıcı çözümler ön plana çıkarılıyor. Temiz Nehir Temiz Deniz Projesi, kalıcı bir yapı olarak tasarlanarak yıl boyu nehir ve deniz kirliliğine çözüm sunmayı amaçlıyor.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Şehir Planlama Bölümü’nden peyzaj mimarı Dr. Nedim Kemer projeyle ilgili fikirlerini şu sözlerle ifade ediyor: “Deniz ve okyanuslarının yüzeylerinde ve deniz tabanlarında biriken plastik atıkların %90’ı nehirler tarafından taşınıyor. Nehirlerin denizlere ulaşmakta oldukları son noktalar plastik atıkları tutmak ve uzaklaştırmak için en uygun yerler”. Nehir suyu, kendine ait olmayan ögeleri taşıyarak son noktaya getiriyor ve denize karıştırıyor. Temiz Nehir Temiz Deniz Projesi’yle tasarlanan yapı, atıkları tutan bir süzgeç görevi görüyor.
Nedim Kemer projesini, “Piramit formlu yüzey dokusu boşluk ve çıkıntılardan oluşuyor. Piramit yükseltiler sel suyunu yırtıp parçalayarak yapı üzerindeki darbe etkisini azaltıyor, suyun akışını yavaşlatarak taşıma kapasitesini düşürüyor. Yüzey dokusu filtreleme alanını genişlettiği gibi yüzeylerin direncini de güçlendiriyor. Piramitlerin tepe noktaları piramit merkezlerinden suyun karşılandığı yöne doğru yaklaştırılarak karşılama yüzey açıları dikleştiriliyor, böylece suyu yırtma etkisi artıyor. Piramit aralarında akışın yavaşlaması ile atıklar piramit aralarındaki boşluklarda toplanıyor, dolayısıyla tıkanma gecikiyor.” şeklinde açıklıyor.
Birbirine sarılmaya hazırlanan iki koldan oluşan yapı, suyun akışına göre yolu tıkamayacak ve bütün yıl su yüksekliğini kapsayacak şekilde konumlandırılıyor. İki kol, aralarındaki boşluk sayesinde bir geçit oluşturarak yaban hayat için ekolojik bir koridor görevi üstleniyor. Ayrıca uygulama, potansiyel taşkınların oluşmasının da önüne geçiyor.
Yapı, özellikle dere yatağının kuru olduğu aylarda çevre peyzajına sağladığı görsel katkı ile bir peyzaj sanatı enstalasyonu olarak tasarlanıyor.
Proje videosu: