Jimnastik mi, cimnastik mi? Doğru yazımı hangisi?
2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları devam ederken, jimnastik kelimesinin yazımı konusunda birçok insanda soru işareti oluştu. TRT, Anadolu Ajansı, federasyon ve birçok haber kuruluşu, 'cimnastik' yazımını kullanıyor.
Milli jimnastikçi Ferhat Arıcan, 2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları'nda paralel barda bronz madalya kazandı ve jimnastikte ilk madalyamızı getirerek tarihe geçti. Bu başarı birçok medya kuruluşu tarafından haberleştirilirken, TRT ve Anadolu Ajansı başta olmak üzere birçok medya kuruluşu 'jimnastik' yerine 'cimnastik' yazımını tercih etti. Ayrıca federasyonun resmî adında da 'j' yerine 'c' harfi kullanılıyor: Türkiye Cimnastik Federasyonu. Ülkemizin ilk spor kulübü unvanını taşıyan ve 1903'te kurulan Beşiktaş ise 'j' harfini kullanıyor: Beşiktaş Jimnastik Kulübü. Peki doğrusu hangisi?
Türk Dil Kurumu ve Dil Derneği ne diyor?
Türk Dil Kurumu ile Dil Derneği, Türkçe üzerinde çalışmalar yapan ve kelimelerin doğru yazımı konusunda görüş belirten, iki farklı otorite olarak kabul ediliyor. 2 kurumun, yazımı konusunda fikir ayrılığına vardığı bazı kelimeler olsa da, jimnastik bunlardan biri değil. Hem Türk Dil Kurumu hem de Türk Dil Derneğine göre, kelimenin doğru yazılışı jimnastik şeklinde.
Neden 'cimnastik' şeklinde kullanılıyor?
Jimnastik ismi, Fransızca 'gymnastique' kelimesinden keliyor. 'Gym' kısmı, Fransızcada 'jim' şeklinde telaffuz ediliyor. Türkçede ise 'j' sesi yoktur. İçinde j sesi olan kelimeler, yabancı dillerden Türkçeye geçmiş kelimelerdir. Halk da bu kelimeleri genelde 'c' sesiyle okur (Örn: Jandarma-candarma.) Jimnastik kelimesi de bunlardan biridir. TRT, Anadolu Ajansı ve Türkiye Cimnastik Federasyonu gibi resmî kurumlar da bu nedenle 'j' harfi yerine 'c' harfini kullanıyor.
Beşiktaş neden 'j' harfini kullanıyor?
Beşiktaş Jimnastik Kulübü, 1903'te kurulmuştur. Cumhuriyetin ilanı 1923'te, Latin alfabesinin kabulü ise 1928'de gerçekleşmiştir. Beşiktaş bu nedenle, kelimenin orijinal halini baz alarak 'j' harfini kullanmıştır. Türkiye Cimnastik Federasyonu, 1957'de kurulmuş ve söylenmesi daha kolay diye kelimeyi 'cimnastik' olarak baz almıştır.
- Nasıl kullanmalıyız?
- Federasyon, TRT, Anadolu Ajansı ve birçok haber kuruluşu 'cimnastik' şeklinde yazsa da, Türk Dil Kurumu ve Dil Derneğine göre kelimenin doğru yazılışı 'jimnastik' şeklindedir. Bu nedenle branştan ve sporcudan bahsederken 'jimnastik' şeklinde kullanılmalıdır. Federasyondan bahsederken ise, federasyon 'c' harfini kullandığı için, 'c' harfiyle yazılmalıdır. (Örnek: Türkiye Cimnastik Federasyonu bünyesindeki sporcu Ferhat Arıcan, jimnastikte Türkiye'ye ilk olimpiyat madalyasını kazandırdı. / Milli jimnastikçi Ferhat Arıcan.)