Yapay zeka ve işgücü piyasası

Arşiv.
Arşiv.

OECD bölgesinde işsizlik, 1970'lerden bu yana en düşük seviyeye ulaştı. İstihdam piyasasında toparlanma sürecinde her ne kadar duraksamalar yaşansada pozitif görünüm devam ediyor. Ancak, nominal ücretler yüksek ve sürekli enflasyona ayak uyduramıyor ve hemen hemen tüm OECD ülkelerinde işçilerin reel gelirlerinde düşüş devam ediyor. Öte yandan yapay zekadaki giderek artan hızlı gelişmelerin işleri önemli ölçüde etkilemesi muhtemel gözüküyor. İmalat ve finans sektörlerinde yapay zeka kullanımına ilişkin yeni bir OECD araştırmasında elde edilen ilk sonuçlar, riskleri ele alırken ülkelerin, şirketlerin ve bireylerin yapay zekadan faydalanmasına olanak tanıyan politikalarla acilen harekete geçilmesi gerektiğini gösteriyor.

Prof. Dr. Kadir Tuna.
Prof. Dr. Kadir Tuna.

Pek çok ülkede iş arayanların sayısı artmaya devam ediyor olsa da, çoğu OECD ülkelerinde istihdam piyasasının pozitif seyri devam ediyor. İstihdam, Kovid krizi öncesine göre biraz daha yüksek bir seviyede istikrar kazanırken, OECD genelinde işsizlik oranları tarihsel olarak düşük seviyede kaldı. Kovid-19 krizi öncesine göre daha az aktif olmayan çalışma çağındaki insanla işgücü piyasasına katılım da arttı ve çalışan kişi başına ortalama çalışılan saat çoğu ülkede kriz öncesi seviyelerin üzerinde veya hemen altında yer alıyor.

Yüksek enflasyon yaşam maliyetini yükseltiyor

İşgücü piyasaları nominal ücretleri yükseltti, ancak enflasyondan daha az, neredeyse tüm sektörlerde ve OECD ülkelerinde reel ücretlerde düşüşe yol açtı. Birçok OECD ülkesinde enflasyona düzenli olarak uyum sağlanması sayesinde yasal asgari ücretlerin gerçek değeri korundu. Yüksek enflasyon düşük gelirli hane halkları üzerinde ağır bir yük oluşturduğundan, bu özellikle çok önemlidir. Birçok ülke ve sektörde şirket kârlarının işgücü maliyetlerinden daha fazla artması, hayat pahalılığı krizinin herkes tarafından eşit olarak paylaşılmadığını gösteriyor.

Şirketlerin yapay zekayı benimsemesi hala nispeten düşük olsa da, üretken yapay zeka (örn. ChatGPT) dahil olmak üzere hızlı ilerleme, düşen maliyetler ve yapay zeka becerilerine sahip çalışanların artan mevcudiyeti, OECD ülkelerinin bir yapay zeka devriminin eşiğinde olabileceğini gösteriyor. Hangi işlerin değişeceği, yaratılacağı veya ortadan kalkacağı ve beceri ihtiyaçlarının nasıl değiştiği dahil olmak üzere işyerinde yapay zeka alımı ve kullanımına ilişkin yeni ve daha iyi veriler toplamak çok önemlidir. Yapay zeka da dahil olmak üzere tüm otomasyon teknolojileri göz önüne alındığında, işlerin yüzde 27'si yüksek otomasyon riski taşıyan mesleklerde bulunuyor. Yapay zekanın yedi ülkenin imalat ve finans sektörlerindeki etkisine ilişkin yeni bir OECD araştırmasından elde edilen ilk bulgular, yapay zekanın getirdiği fırsatları ve riskleri vurguluyor.

Yazının devamı Z Raporu 51. sayısında