Virüsün maliyeti 500 milyar doları bulabilir
Dünya genelinde endişe yaratan ve henüz küresel bir salgın haline gelmese de her ülkeyi alarma geçiren Çin’deki corona virüsü ekonomiyi de derinden etkiliyor. İşler kötüye gider de küresel bir salgın olursa maliyetin 500 milyar doları bulabileceği tahmin ediliyor.
Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan corona virüsü krizi böyle devam ederse Çin ekonomisini oldukça kötü etkileyecek. Gelen son bilgilere göre Çin’de korona virüsüne yakalanan 830 kişi bulunuyor. 26 kişinin ölümüne neden olan “gizemli virüs” olarak nitelendirilen korona virüsünün genetik yapısı SARS ile yüzde 80 örtüşüyor. Bu benzerlik gibi ekonomik etkileri de aynı olursa dünya ekonomileri için kötü bir sürpriz beklenebilir. Çünkü SARS 2003’te küresel ekonomiye 40 milyar dolar zarar vermişti.
Jong-Wha Lee ve Warwick McKibbin’in yazdığı bir makalede, SARS’ın faturası 40 milyar dolar olarak hesaplanmıştı. Tabi o dönemki Asya ekonomileri şimdikinden çok daha küçüktü. Şu anda böyle bir salgının maliyeti ekonomilerin büyüklüğünü düşününce daha da ağır olabilir.
Zarar küresel GSYH'nin yüzde 0.6'sı
Virüs başka yerlere de hızlı bir şekilde yayılırsa, bundan 17 yıl önce SARS virüsünün yarattığı etkiden daha büyük bir etki olması muhtemel; çünkü o zamandan bugüne kadar Çin’in dünya ekonomisinde kapladığı alan çok daha fazla büyüdü. Piyasa bugüne kadar Komünist Parti hükümetinin büyüme paketi açıklamasını hep memnuniyetle karşılamıştır, fakat bu sefer iş başka. Hükümet, salgınla mücadele için özellikle sağlık harcamalarını artırmak zorunda kalabilir.
2017’de ekonomistler Victoria Fan, Dean Jamison ve Lawrence Summers’ın tahminlerine göre, küresel bir salgının maliyeti 500 milyar dolar olacak.
Küresel bir salgının dünya GSYİH’sının yüzde 0.6’sını yok edeceği tahmin ediliyor. 2016’da yapılan bir diğer çalışmaya göre de virüs salgınlarının yıllık maliyeti 60 milyar dolar civarında. S&P’nin yaptığı değerlendirmede ise Wuhan kentinde ortaya çıkan ve tüm dünyaya yayılan korona virüsü krizi böyle devam ederse Çin’in ekonomik büyümesi yüzde 1.2 puan etkilenecek. Çin, 2019’da yüzde 6.1 ile son 29 yılın en düşük büyüme rakamını görmüştü.
Kısa sürerse etkisi az oluyor
Salgınlar turizmden, ulaştırmaya, borsalardan emtialara kadar birçok parametreyi de etkiliyor. Hem şirketler hem de ticaret salgınlardan zarar görüyor. Örneğin, petrol Çin’in siparişlerindeki azalma nedeniyle korona virüsü görüldüğü günden bu yana düştü. Salgın nedeniyle Çin’deki petrol talebi günlük olarak 260 bin varil azaldı. Bu da ölçeği düşününce petrol fiyatlarını etkiliyor.
SARS örneğinde de şirket performanslarından küresel ticarete kadar her alanda negatif etkiler görülmüştü. Geçmiş örneklere bakıldığında, kısa süreli bir salgın ekonomileri de kısa süreli etkiliyor. Örneğin 2003’te MSCI China Endeksi altı aylık bir düşüş yaşamış ancak sonra toparlanmıştı.