Sosyal medya devleri ABD başkanlık seçimine hazırlanıyor

ABD ve Rusya arasında 2016 yılı seçimleri öncesinde başkan adayı Hilary Clinton’ın maillerinin hack’lenmesi ile başlayan ve Rus trollerinin sosyal medya saldırıları ile devam eden seçimlere müdahale krizi, 2020 Amerikan seçimleri öncesi yeniden gündeme geldi. Büyük sosyal medya şirketleri, o günden bugüne dezenformasyon sorunu ile nasıl mücadele edeceği konusu ile yüzleşiyor.

New York Üniversitesi Stern İş ve İnsan Hakları Merkezi tarafından yayımlanan bir rapora göre, 2020 yılında yapılacak Amerikan genel seçimlerinde Instagram gönderileri, WhatsApp mesajları ve ‘deep fake’ videolar, tıpkı bir önceki seçimde olduğu gibi, yanlış bilgilerin yayılmasında ve Amerikalı seçmenlerin manipüle edilmesinde etkili olabilir. Tam da bu nedenle 2016’dan bu yana şirketler, devlet kurumları ile seçim ilişkili ortaklıklar kuruyor. Örneğin, Facebook ve Google’dan yöneticiler, teknoloji endüstrisinin 2020 ABD başkanlık seçimi sürecinde güvenlik çabalarını görüşmek üzere eylül ayında ABD istihbarat yetkilileriyle bir araya gelmişlerdi.

New York Üniversitesinden Paul M. Barrett, konuyla ilgili hazırladığı ‘Dezenformasyon ve 2020 Seçimi’ raporunda, Facebook, Twitter ve YouTube’un seçimlerin manipülasyonunu önlemek için özel ekipler kurduğunu ifade ediyor. Aslında Facebook bu konuda baya aşama kat etmiş durumda. Şirket, sahte hesapları otomatik olarak silmek için gelişmiş yapay zeka kullanıyor. 2019’un ilk üç ayında bu şekilde milyarlarca sahte hesap silindi.

Teknoloji devi, olası dezenformasyonu net olarak tanımlayabilmek için ayrıca bir girişim başlattı: Fact-checking yani doğrulayıcı sistemi İle günde toplam 1 milyar mesajın yanlış içeriğe sahip olup olmadığı kontrol ediliyor. Bunun için, Twitter’ın ‘işlevler arası analitik ekibi’ özel olarak tasarlanmış yazılım kullanıyor. Google’ın ‘tehdit analiz grubu’ benzer bir işlevi yerine getiriyor.

• Facebook'ta 2,4 milyar aktif kullanıcıdan yüzde 5'i 'sahte' hesap.
• 2008 yılındaki ABD seçimlerinde, sosyal medyanın Obama'nın oylarına tahmini etkisi yüzde 8.

Facebook siyasi reklamları denetleyecek ama yasaklamayacak

Politik reklamlar konusunda ise sosyal medya devleri farklı yaklaşımlar gösteriyor. ABD’de kasım ayında yapılacak başkanlık seçimleri öncesi artan baskıya rağmen Facebook siyasi reklam politikasından geri adım atmadıklarını duyurdu. Facebook, kullanıcılarının kişisel haklarına saygı duyduğunu belirterek, neyin yanlış, neyin doğru olduğuna onların karar vermesi gerektiği görüşünü savunuyor. İfade özgürlüğünün önemine değinen Facebook’un CEO’su Mark Zuckerberg, “İnsanların sözlerini sınırlayabilecek daha fazla kural koyma konusunda dikkatli davranmalıyız. Siyasetçilerin sansürlenmesinin doğru olduğunu düşünmüyorum” diyor.

Siyasi reklamları yasaklamayacaklarını, bu tür yayınlarla ilgili doğruluk denetimi yapmayacaklarını ve söz konusu reklamların belli başlı grupları hedef almak için kullanılabilirliğine sınırlama getirmeyeceklerini bildiren kurum, bunun yerine kullanıcılara ne kadar siyasi reklam göreceklerine dair daha fazla kontrol hakkı sunacak ve online siyasi reklam kütüphanesini göz gezdirme işini daha kolay hale getirecek. Facebook ayrıca, 2020 yılının ilk çeyreğinde, seçim reklamları tarafından hedeflenen kişi sayısını görme ve kampanyaların onları görmeyi hariç tutmayı seçtiği yayınları görme yeteneği de dahil olmak üzere yeni şeffaflık kontrolleri getireceğini söyledi.

Diğer taraftan bu adımlar, Facebook’un çok fazla güce sahip olduğunu ve sosyal medyanın demokrasiyi çarpıtıp seçimleri baltaladığını söyleyenlerden gelen eleştirileri yatıştırmaya yetmeyecek gibi görünmüyor. Zuckerberg, Rusya’nın 2016’da ABD başkanlık seçimlerine karışması iddiasına ilişkin, şirketinin seçimler sırasında sorunlara yeterince hakim olmadığını itiraf etmişti. Zuckerberg, milyonlarca kullanıcının hesaplarından izinsiz toplanan kişisel verilerin ABD ve Birleşik Krallık’taki seçimleri etkilemek için usulsüz kullanıldığı iddiasındaki Cambridge Analytica veri skandalıyla ilgili 2018’de ABD Kongresi’nde ifade vermişti.

Deep Fake videolara taviz yok

Facebook ayrıca, ABD’deki başkanlık seçimleri öncesi yanlış bilgilerin yayılmasını önleme amacıyla ‘deep fake’ videolarının ise kaldıracağını duyurdu. Deep fake terimi yapay zeka ya da derin öğrenme (deep learning) gibi teknikler kullanılarak üretilen, genellikle zarar verme amacıyla gerçekliğin manipüle edildiği videolar için kullanılıyor. Bu videolarda siyasiler ya da diğer önemli kişiler söylemedikleri sözleri ifade edermiş gibi gösterilebiliyor ya da yüzleri başka insanların bedenlerine yerleştirilebiliyor. Şirketten yapılan açıklamada hiciv ya da parodi amacı taşımayan ‘deep fake’ videolarının ve diğer manipüle edilmiş videoların platformdan silineceği belirtildi.

California merkezli şirket bloğundan 6 Ocak’ta yaptığı açıklamada gerçek sanılması amacıyla yapay zeka benzeri bir teknolojiyle bir videodaki içeriğe ‘birleştirme, yer değiştirme veya ekleme’ yapılan yanlış yönlendirici medya içeriklerinin silineceği ifade edildi.

Deep fake içeriklere yönelik yasak ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin manipüle edilmiş bir videosunun geçen yaz sosyal medya platformlarında yayılmasının ardından geldi. Facebook’ta epey görüntülenen videoda Pelosi’nin konuşması azaltılmış ve sözlerini tekrar tekrar tökezler gibi söylediği sağlanarak Demokrat siyasetçinin tutarsız olduğu gösterilmeye çalışılmıştı. Ancak Facebook, Reuters’e yaptığı açıklamada bu videonun kaldırılmayacağını çünkü videoda yapay zeka teknolojisinin kullanılmadığını ifade etti. Şirket videonun yalan olduğunun fark edilmesi sonrası yayılmasının önlendiğini ve paylaşan kişilere uyarı gönderildiğini açıkladı.

Öte yandan Pekin merkezli ByteDance firmasının bir ürünü olan TikTok da uzun zamandır Amerikalı yetkililerin merceğinde. Senatör Marco Rubio da daha önce ilgili makamlardan, Çin hükümetinin TikTok’u siyasi amaçla kullandığı iddialarının araştırılmasını talep etmişti. Ekim ayı başında bir açıklama yapan TikTok’un küresel iş çözümleri başkan yardımcısı Blake Chandlee, insanların TikTok’a eğlenceli videoları paylaşmak ve izlemek için girdiğini belirterek, siyasi reklamların platformun ruhuna aykırı olduğunu dile getirdi.

• Demokrat başkan adayları geçen yıl Facebook ve Google'a 28 milyon dolar harcayarak reklam verdiler.
• ABD'de 2020 başkanlık seçimleri için sosyal medyaya ayrılan toplam bütçe 2,9 milyar dolar olacak.

Twıtter siyasi reklamlara yer vermeyecek

Bir diğer sosyal medya devi Twitter, geçen yıl ekim ayında aldığı kararda, yeni politikaları gereği artık siyasi reklamlara yer vermeyeceklerini duyurmuştu. Trump’ın ekibi Twitter’ın açıklaması için ‘aptalca bir karar’ ifadesini kullanmıştı. Trump daha önce de Facebook ve Twitter gibi sosyal ağları sağ muhafazakar kesimin tanınmış simalarını sansürlemekle suçlamıştı. Demokratlardan Joe Biden ise asılsız bilgi içeren reklamların kaldırılmasını istiyordu.

Reklam politikasını değiştiren Google da geçen yıl kasım ayında yanlış bilgilendirmeyle mücadele için kullanıcıların arama sonuçları ve girilen siteler üzerinden oluşturulan siyasi parti reklamlarını göstermeme kararı almıştı. Siyasi reklamlar sadece kişilerin yaş, cinsiyet ve yer bilgisi kullanılarak gösterilecek. Reklam verenler, halen belirli bir videoyu izleyen kullanıcılara reklam gösterme gibi bağlamsal hedefleme yapabiliyor. Google ve video yayın hizmeti YouTube kamuya açık oylama prosedürleri hakkında yanlış bilgi, yaş veya doğum yeri temelinde siyasi aday uygunluğu veya tanınmış bir kişinin öldüğüne dair yanlış iddialar gibi reklamlarda yer alan belirli türdeki yanlış beyanları yasaklıyor. Google’ın yanlış veya yanıltıcı reklamlar yayınlayan politikacılar için ise genel bir yasağı yok.

Snapchat de hizmet şartlarını ihlal etmediği sürece siyasi reklamlara izin veriyor. Fakat şirket, yakın zamanda Google’a katılarak, siyasi reklamları yüksek düzeyde hedefli bir şekilde kullanıcılara göstermeyeceğini açıkladı. Yani kullanıcıların arama sonuçları ve girdiği siteler üzerinden oluşturulan profillere siyasi parti reklamları gösterilmeyecek.