Sağlık turizmcisinin gözü kara para operasyonlarında

Bahis başta olmak üzere yasa dışı yollardan elde edilen paraların sosyal medya fenomenleri aracılığıyla aklandığı iddialarının sağlık turizmi içinde önemli yer tutan estetik sektörüne darbe vurmaması gerekiyor.100 bin kayıtlı salonla 300 bin kişinin istihdam edildiği sektörün gerçek temsilcileri, 1,7 milyar dolarlık potansiyeli bir avuç fenomenin temsil edemeyeceği görüşünde. Bu nedenle, Türkiye’nin son yıllarda yüz akı sektörlerinden olan sağlık turizminin imajının zedelenmemesi önem taşıyor.

Sektörde ücret standardı yok

Bu alanı, kirli faaliyetlerine alet edenlerin üzerine gidilmesi, sektör emekçilerinin en fazla istediği konuların başında geliyor. İstanbul Güzellik Uzmanları ve Güzellik Salonu İşletmecileri Esnaf Sanatkarlar Odası verilerine göre, ülkemizde 100 bin 300 bin kişi çalışıyor. Türkiye’nin sağlık turizminde 2022 yılında saç ekimi, estetik, diş ve genel sağlıkta gelirini 2,2 milyar dolar seviyesine çıkardı. Bu yıl rakamın 3 milyar dolarla tamamlanması bekleniyor. Sektör temsilcileri, özellikle kayıt dışı güzellik salonlarına karşı uyarıyor. Özellikle, ‘güzellik salonu açılmışsa kesin kara para aklanıyor’ şeklinde bir algının oluşmaması için bu sürecin iyi yönetilmesi gerekiyor. Peki ama kara para aklamak isteyenler neden bu merkezleri seçiyor? Aslında cevabı sektörün bazı özellikleriyle ilgili. Öncelikle estetik işi yapan yerlerde belli bir fiyat tarifesi yok. Nişantantaşı’ndaki bir klinikte botoks 10 bin liraya yapılabilirken, aynı işlem Kadıköy’de 3 bin Ümraniye’de 2 bin lira olabilir. Hal böyle olunca yapılan işlemlerden 2-3 katı fiyat gösterme olarak bilinen naylon faturalar düzenleniyor.

Karmaşık tedarik zincirleriyle güzel güzel aklama

Uyuşturucu, bahis, çek-senet gibi kirli işleri yapanlar da sosyal medyada öne çıkmaya başlayan kişileri bularak el altından anlaşma yapıyor. İlgili kişiler, önce sosyal medyada parlatılıp takipçi sayısını artırıyorlar. Sonra fenomen olma yolunda ilerleyenlere bu popülerliği sayesinde güzellik merkezi açtı izlenimi yaratılıyor. Sosyal medyadaki bilinirliğe bağlı olarak sözde güzellik merkezlerinin sayısı da artıyor. Bir internet fenomeni 2 sene gibi kısa süre içinde onlarca salona ve farklı içeriklerdeki güzellik ürünlerine sahip oluyor. Bu kişilerin markasını veya ismini taşıyan krem, şampuan ve makyaj malzemesi gibi ürünler dışarıda fason üretilip satış yapılmış gibi gösteriliyor. Sahte faturalarda söz konusu malzemeler satış yapılmış gibi gösteriliyor. Kara paranın temizlenmesi için elverişli bir ortam sağlayan bu merkezlerde çoğunlukla nakit paranın dönmesi de kara parayı sisteme sokmak ve bölmek için fırsat sunuyor. Ayrıca karmaşık tedarik zincirleri de olduğu için gerçek işletme gelir ve giderlerini takip etmek zor. Güzellik merkezlerinin şubeleşmeye, franchise vermeye de uygun işletmeler olması, kara para aklama yöntemleri arasında sıklıkla tercih edilen bir seçenek oluyor.

Kazançlar faturalandırılmalı

Mali Müşavir Murat Bal, "Son yaşanılan olayda, kişiler para trafiğine takıldı. Soruşturma başlayınca da teker teker her şey mercek altına alındı. Güzellik merkezlerinin dışında Youtuberlar, Instagram fenomenleri de yurt dışıyla iş yapıyor, reklam alıyor ve kazançları faturalandırılma yapılmadığında MASAK'a takılıyor. Özellikle yüksek tutarlar oldukça dikkat çekiyor. Mesela biri oyun satıyor ama vergisini vermeyince hemen trafiğe giriyor. Daha sonra da satıcının başı ağrıyor. Bu işlemler mutlaka vergilendirilmeli ve faturalandırılmalı" dedi. Böyle vakaların devlet tarafından tespit edilmesinin önemli olduğunu belirten Bal, vatandaşları daha da dikkatli olmaları konusunda uyararak, "Bu olaylardan dolayı Türk sağlık turizmi zarar görmez. Türkiye'de çok büyük hastaneler var ve bu hizmeti çok kaliteli yapıyorlar. Fakat kötü niyetli işletmeler de var. Bunlar vergiden kaçmak için ödemeyi genelde IBAN yoluyla ya da elden nakit alırlar. Böylece, kayıt dışı bir para ortaya çıkar. Bu kişiler birçok farklı hesap kullanıyor, sürekli de değiştiriyorlar. Tüketicilerin bilinçli ve farkında olması lazım. Şüphe duyulduğunda gerekli mecralara bildirmek önemli. Denetimler yapılıyor ama daha da artırılması gerekiyor" ifadelerini kullandı.