Oscar 2020’nin politika gündemi

Oscar tarihine bakıp, sırf politik nedenlerle büyük ödüller verilmiş veya hakkı yenmiş birçok film sıralamak mümkün nitekim. Örnek bulmak için çok uzaklara gitmeye de gerek yok. Birkaç yıl önce yaşanan ve sonunda Hollywoodvari bir ‘mutlu sona’ bağlanan ‘Oscar çok beyaz’ tartışması bu gerçeğin en açık delili.

Hatırlanacağı gibi, 2015 ve 2016 yıllarında Akademi, siyahi oyuncu ve sinema sanatçılarını aday gösterme ve ödüllendirme konusunda epey nekes davrandığı iddia edilerek, ayrımcılıkla suçlanmıştı. Siyahi sinema camiasının yüksek sesle yürüttüğü kampanya sonucunda Akademi, hakkındaki kuşkuları gidermek üzere hemen harekete geçmişti.

Siyahları da gören bir akademi

Akademinin bu amaçla attığı ilk adım, polemikleri ortadan kaldırmak üzere, 600 siyahi sinema sektörü mensubunu üye olarak almak olmuştu. Bu adım kısa sürede meyvelerini verdi. 2017 yılında düzenlenen ödül töreni bir çeşit ‘özür törenine’ döndü. Gayet siyahi bir hikaye anlatan Moonlight ‘en iyi film’, ‘en iyi yardımcı erkek oyuncu’ (Mahershala Ali) ve ‘en iyi uyarlama senaryo’ dahil olmak üzere, geceden önemli üç ödülle ayrıldı. En iyi yardımcı kadın oyuncu ödülü ise, bir başka siyahi hikaye anlatan Fence’teki rolüyle Viola Davis’e takdim edildi.

Bu özür dileme seansı, geçtiğimiz yılki ödüllerde de tekrarlandı neredeyse. Siyahi bir piyanistin ırkçı güney eyaletlerinde çıktığı turneyi çarpıcı ve iç burkucu detaylarla anlatan Green Book, ‘en iyi film’ ödülüne layık görülürken, Mahershala Ali, bu filmdeki rolüyle 2017’den sonra ikinci kez ‘en iyi yardımcı erkek oyuncu’ ödülünü kaptı. Törende ‘en iyi yardımcı kadın oyuncu’ ödülü de yine bir siyahiye verildi. Ödülü If Beale Street Could Talk filmindeki rolüyle Regina King aldı.

Akademi bunlarla sınırlı kalmadı. ‘En iyi uyarlama senaryo’ ödülünü 60’lı yıllardaki siyahi hak mücadelelerini anlatan BlacKkKlansman filmiyle Spike Lee liderliğindeki ekibe takdim ederken, ‘en iyi animasyon filmi’ ödülünü ise siyahi bir örümcek adamın başrolde olduğu Spider-Man: Into the Spider-Verse filmine verdi. Bu ikinci filmin yönetmeni Peter Ramsey, bu dalda ödül alan ilk siyahi yönetmen olarak Oscar tarihine geçti. Nihayet 2019 ödüllerinde bir başka siyahi süper kahramanın hikayesini konu edinen Black Panther’in, teknik dallar başta olmak üzere üç Oscar’a layık görüldüğünü de hatırlatalım.

9 Şubat'ta verilecek mesaj

Açıklanan adaylara bakıldığında bu yıl yeni bir ‘siyahilerden özür dileme seansına’ şahit olmayacağımız kesin ancak 9 Şubat’ta düzenlenecek ödül töreni ayrı bir heyecanla bekleniyor. Geçtiğimiz yıl izleyicilerden dünya çapında büyük ilgi gören Joker filminin Akademi tarafından tam 11 dalda Oscar’a aday gösterilmiş olması bu ilginin en büyük nedeni. Filmin alacağı her ödül, kısa sürede oluşan büyük hayran kitlesini memnun etmekle kalmayacak, Oscar’dan politik mesaj bekleyenlerin yakın ilgisine ve ateşli tartışmalarına da konu olacak muhtemelen.

Meşhur süper kahraman Batman karakterinin hikayesini tersinden, anti-kahraman tarafından anlatan Joker, geçtiğimiz yılın fenomen filmi olarak kayıtlara geçti. Açıkça ‘Zenginleri öldürün!’ mesajı içeren film, büyük çaplı bir tanıtım kampanyasına bile ihtiyaç duymadan, kulaktan kulağa yayılarak, dünya çapında bir milyar dolar hasılat sınırını aşan ilk 18+ film olmayı başardı, böylece sinema tarihine de geçmiş oldu. Filmin en çok konuşulan sahnelerinden birinin çekildiği New York’ta bulunan bir merdiven, sürekli ve yoğun bir ziyaretçi akınına uğrarken, Joker’in yüzü Şili’den Hong Kong’a kadar dünyanın dört bir tarafındaki sokak eylemlerinde en çok takılan maske olarak karşımıza çıkmaya başladı.

Akademi 11 dalda aday göstererek halihazırda zaten bir mesaj vermiş durumda ancak Joker’i bir de ödüle boğarsa, dünya gündemini son dönemde en çok meşgul eden, her Oxfam Raporu açıklandığında bütün yakıcılığı ile bir kez daha hatırlanan, Bill Gates’ten Mark Zuckerberg’e, Elon Musk’tan Marc Benioff’a kadar pek çok zengin tarafından da artık sürdürülemeyecek hale geldiği ifade edilen gelir adaletsizliği -veya daha doğrusu uçurumu- meselesi konusunda çok net bir tutum sergilemiş olacak. Geceyi biraz da bu gözle izlemek ilginç olacak.