Olimpiyat ateşi Tokyo’da yandı
Pandemi nedeniyle geçtiğimiz yıl ertelenen Tokyo yaz olimpiyat oyunları hem pandemi dönemine denk gelmesi hem de gelir-maliyet açısından tarihe geçti. Bugüne kadarki en yüksek maliyete sahip Tokyo olimpiyatları’ndan, beklenen gelirler erteleme ve kısıtlı seyirci nedeniyle düştü.
1964’te olimpiyatlara ev sahipliği yapan Tokyo’da olimpiyat ateşi 23 Temmuz itibariyle bir kere daha yandı. Daha önce İkinci Dünya Savaşı nedeniyle Tokyo’da yapılması planlanan, ancak iptal edilen oyunların ardından meşale bu kez pandeminin gölgesinde kente ulaştı.
32. Olimpiyat Oyunları’na 200’den fazla ülke ve 11.000’den fazla sporcu katılıyor. 2016 Rio de Janiero için 28 spor ve 306 madalya etkinliğine kıyasla Tokyo Olimpiyatları’nda 33 spor dalında 339 madalya etkinliği düzenleniyor. Olimpiyatlara ev sahipliği yapmanın maliyeti ise bir önceki yıla oranla yüzde 22 artışla 15,4 milyar dolar olarak hesaplanıyor ve bu da olimpiyat tarihindeki en yüksek maliyetli yaz oyunları anlamına geliyor.
Kısıtlı seyirci
Tokyo Olimpiyatı, pandemi altında yapılacak ilk uluslararası çok sporlu etkinlik olacağından dolayı, organizatör tarafından yapılan açıklamalara göre, etkinlikler boyunca yabancı sporcular, destek personeli ve yerel vatandaşlar arasında uygun fiziksel mesafeyi sağlamak için katı önlemler alınıyor.
Ertelenen olimpiyat oyunlarında seyirci konusu ise yıl boyunca en önemli tartışmalardan biri haline geldi. Son olarak haziran ayı içerisinde yurtdışından ziyaretçi kabul edilmemesi ve oyunların yüzde 50 seyirci kapasitesi ile düzenlenmesine karar verildi. Ayrıca Tokyo için olimpiyatlar sonuna dek sürecek bir koronavirüs olağanüstü hali ilan edildi.
Tokyo için son kısıtlamalar ve olağanüstü hal uygulaması 22 Ağustos’a kadar sürecek ve bu dönemde restoranlar ve barların birçok kısıtlamaya tabi tutulması kararı alındı. Yapılan çalışmalar ise Tokyo özelinde sürecek kısıtlamalar nedeniyle ekonominin 9.2 milyar dolar kayba uğrayacağını gösteriyor.
Tokyo Olimpiyat Organizasyon Komitesi’ne göre, Tokyo Olimpiyatları sırasında, denizaşırı ziyaretçilerin yasaklanmasına rağmen, sporcular da dâhil olmak üzere 50 binden fazla kişinin Japonya’yı ziyaret etmesi bekleniyor.
Yabancı seyircilerin oyunlara katılması yasaklanmış olsa da, etkinliğin dünyanın dört bir yanından sporcuları ve yetkilileri çekecek olması nedeniyle, Japonya’da yeni bir dalganın başlama ihtimali karşısında oyunların iptal edilmesi için yoğun kampanyalar düzenlendi. Basın ve bazı halk sağlığı uzmanları, oyunların bir “süper yayıcı” olay haline gelmesinden endişe ettiklerini açıklarken, geçtiğimiz ay Japonya Doktorlar Birliği Başkanı, oyunlar nedeniyle yeni bir “Tokyo Olimpiyat” varyantının ortaya çıkabileceği konusunda uyarılarda bulundu.
Japon hükümeti ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi, dünyanın en büyük spor etkinliğini düzenleme planlarında bir değişikliğe gitmezken, mayıs ve haziran aylarında Japonya’da Olimpiyat karşıtı gösteriler zirveye ulaştı. Yapılan anketlerde Japonların sadece yüzde 14’ü oyunların devam etmesini istediklerini açıklarken, Stop Tokyo Olympics adlı çevrimiçi bir kampanya, ülke çapında 500 binin üzerinde imza topladı.
Bunlarla beraber Japonya Başbakanı seyirci konusunun esnek olduğu ve herhangi olumsuz bir durumda seyircisiz oyunlara dönülebileceğini açıklamıştı. Bu durum ise pandemi nedeniyle bir yıl ertelenen ve büyük bütçe aşımları da dâhil olmak üzere bir dizi aksilikle uğraşan organizasyon komitesi için çok büyük bir kayıp olacak. Çünkü bu durum yaklaşık 815 milyon dolarlık bilet gelirlerinin büyük bir darbe alması anlamına geliyor.
En Teknolojik olimpiyat
Tokyo, oyunlara ikinci kez ev sahipliği yapma hakkını kazandığında, ülkenin tsunami ve nükleer felaketten kurtulmasına yardımcı olacağına ve ülkeyi yılda 40 milyon turist için bir destinasyon olarak yeniden konumlandıracağına dair umutlar olsa da, şu an için olimpiyatların Japon ekonomisine katkısı konusunda iyimserlik çok yüksek değil.
Olimpiyatların kısa vadede yabancı konuklar olmaksızın ve yerel seyircilerin sınırlı tutulması nedeniyle tüketimi ve turizmi canlandırması beklenmiyor. Ancak Tokyo’da yeni Yamanote Hattı İstasyonu gibi oyunlar için geliştirilmiş ulaşım bağlantılarının ve havalimanının kapasitesinin arttırılmasının yakın gelecekte ekonomik açıdan fayda sağlayacağına inanılıyor. Ayrıca şehir, gelecekteki spor etkinliklerine ev sahipliği yapmak için bir dizi modern, birinci sınıf spor tesisine sahip oldu ve bu da olimpiyatlardan kaynaklanan ekonomik kayıpların gelecekte kurtarılabileceği anlamına geliyor.
Bunlarla beraber Tokyo Olimpiyat Oyunları, özellikle yerel istihdamı teşvik etmede, Japonya’daki yerel topluluk için başka olumlu dışsallıkları da beraberinde getiriyor. Son hükümet istatistiklerine göre, tüm dünyadakine benzer şekilde Japonya’da Kovid-19 önlemleri, 11 yılda ilk kez işsizlik oranında artışa neden olurken, işsizlik rakamları 360.000 artarak 1.98 milyona yükseldi. Tokyo Olimpiyat Oyunları’nın uzun vadede ülke çapında yeni iş fırsatları yaratacağı ve toplam 1,9 milyon kişiye fayda sağlayacağı tahmin ediliyor.
Tokyo Olimpiyat Oyunları pandemi nedeniyle yaşanan iptal ve zorlukların karşısında günümüze kadar en teknolojik olimpiyat oyunları olma özelliğini de taşıyor. Buna göre oyunlar, Japonya’nın görsel-işitsel teknolojiler ve siber güvenlik konusundaki yetenek ve uzmanlıklarını göstermesi açısından önemli bir fırsat sunuyor. Örneğin seyirci kısıtlamaları nedeniyle uluslararası izleyicilerin etkinliğe sanal olarak katılması için Japonya’nın ağ altyapılarına ciddi yatırımlar yapıldı.