Ne ka köfte o ka ekmek
Cuma günleri Beykent Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Murat Ferman hocamızla birlikte TVNET’te, dergimizin Yazı İşleri Müdürlüğü görevini de yürüten Semra Karabaş Hanım’ın sunduğu “Parapolitik” adlı programa katılıyoruz.
22 Temmuz tarihli programımız, tahıl krizini aşmaya yönelik anlaşmanın imzalandığı güne denk geldi… Semra Hanım uzunca ve kıymetli bir analizle Türkiye’nin buğday ithalatının çerçevesini çizdi. Bilindiği üzere Türkiye, un ihracatında ‘dünyada bir numara’… Yani, ithal ettiği buğdaya katma değer kazandırıp un hâlinde ihraç ediyor; Semra Hanım da bunun önemini vurguladı.
Oysa muhalefet, “Türkiye’yi buğday ithal eden bir ülke hâline getirdiler” diyerek iktidarı eleştirip duruyordu.
Murat Ferman Hoca da ‘soft power’ (yumuşak güç) çerçevesinde katma değerli ürün ihracatının neden önemli olduğunun altını çizdi. Türkiye’nin uluslararası markalar oluşturup ihraç ederek çok daha yüksek kârlara erişebileceğini belirtti. Ukrayna ve Rusya’nın Türkiye aracılığı ile imzalayacağı ‘tahıl koridoru’ anlaşmasının da ülkemizin itibarına getireceği katma değerden söz etti.
Biz de şunu vurguladık: ‘Ülke markasını’ geliştirmeden o ülkeden çıkacak markalar yeterli gücü arkalarında hissedemeyeceklerdir.
Ülke markası için en iyi ölçümleme araçlarından biri hiç şüphesiz o ülkenin itibarıdır. O da iki parametre üzerinde durur:
1. Hard power (sert güç); yani, G20 içinde hangi konumda yer aldığınız…
2. Soft power; yani Londra merkezli danışmanlık şirketi Portland’ın “Yumuşak Güç Endeksi” gibi araştırmalarda hangi sırada bulunduğunuz…
Bu iki parametre bir araya gelince; ülkenin itibarı ve marka değeri de somutlaşıyor.
Kapitalist sistemin ayrılmaz parçası ‘krizler’in zaman zaman resesyonlara kadar varabildiği bilinen bir gerçek. Nasıl ki itibarı çok yüksek şirketler her türlü krizden nispeten çok daha az etkilenirlerse, benzer şekilde marka değeri yüksek ülkeler de resesyondan mümkün olan en az şekilde hasar alırlar… Bu da onlara doğal olarak diğer ülkeler karşısında ‘rekabet avantajı’ sağlar.
Biraz kaba görünse de ülkelerin durumunu en iyi yansıtan, itibarlarını metrik şekilde ortaya koyan, ‘pasaport endeksleri’dir… Bunlardan biri Passe/Port adlı sitede yayınlanmış (https://www. passportindex.org/passport/ turkey/)...
Devamı Z Raporu 39. Sayısında.