Mavi yaka sektörünü, beyaz yaka şirketini değiştiriyor

Pandeminin etkisinin azaldığı şu günlerde iş dünyası istihdam rakamlarını artırmaya devam ediyor. Türkiye’nin ekim ayı itibarıyla istihdam edilen sayısı 31 milyon olurken, ağustos ayı işsizlik oranı ise yüzde 9,6 ile dört yıl sonra ilk kez tek haneye düştü. Ancak pandemi döneminde en büyük istihdam kayıpları hizmetler sektöründe yaşandı. Hizmetler sektöründeki çalışanlar hızla büyüyen e-ticaret alanına kaydı. Beyaz yakada ise durum biraz daha farklı. Hibrit veya online çalışma sistemi çalışanları daha bağımsız hareket etmeye itti. Büyükşehirlerden tatil kasabalarına doğru kayış, beyaz yakalıların daha kolay iş değiştirmelerinin de önünü açtı.

Pandemide hizmet istihdamı lojistiğe kaydı

Küresel sağlık kriziyle beraber, tüm mavi ve beyaz yakalı çalışanların işlevleri ve çalışma şekilleri değişti. Üretim yapan işletmelerde beyaz yakalı çalışanın evden çalışma modeline geçmesi, mavi yaka çalışanların ise üretimi sürdürmek için fabrikalarda çalışmaya devam etmesi birçok krizi de beraberinde getirdi. Bu kriz ise zaman içinde yerini sektörler arası değişime bıraktı. Pandeminin göreceli olarak sona ermesinden sonra mavi yakada yaşanan istihdam sorununun kısa zamanda toparlanma kaydettiğinden bahseden Kariyer.net’in CEO’u Fatih Uysal, “Mavi yaka çalışanlarını istihdam eden işletmelerin kapanması, işsiz kalan garson, aşçı gibi grupların kurye, lojistik, e-ticaret gibi daha çok istihdamın arttığı alanlara kaymasına sebep oldu” diyor. Hatta bu dönemde belirli otellerin kat elemanları olmadığı için kat dahi açamadıklarından bahseden Uysal, bir sektörden diğerine göç edilmesine sebep olan bu durumun, pandeminin etkisinin azalması ve işletmelerin açılması ile birlikte zaman içinde düzeleceğini de ekledi.

Beyaz yakada ‘büyük istifa’ dönemi

Beyaz yakada ise durum biraz daha farklı. Üst düzey çalışanların sahil kasabasına gitme isteği ile şirketler arasında göçün yaşandığını dile getiren Uysal, “Global trend olan ‘Hayata bir kere gelirsin’ kavramı Türkiye’de de yaşandı ve insanlar uzun yıllardır çalıştığı şirketlerinden bu düşünce ile ayrılma kararı aldılar. İşler arasında değişimler daha fazla gözlemlendi. Az ölçüde de olsa istifa süreci yaşandı. İş dünyasındaki mobilizasyonun sebeplerinden biri de bu; kırsal bir kesime taşınmak isteyen kişi uzaktan çalışma sistemine izin vermeyen şirketini değiştirdi” sözlerini ekledi. Beyaz yakada özellikle ABD’de icat edilen büyük istifa süreci gündemde olan bir diğer konu. Ancak Uysal, bir kavramın bir bölgede icat edilmesinin bütün dünyaya yayılıyor olması anlamına gelmediğini söylerken, Türkiye’de de belirli ölçüde bir haraketliliğin yaşandığını ancak büyük istifa olmadığından bahsediyor. Uysal, önümüzdeki dönemde beyaz yakada yeni adayların yetişememesi ve mevcut adayların da yurt dışına göç etmeye devam etmesiyle bu konudaki hareketliliğin de süreceğini ekledi.

Pandemide en çok iş başvurusu Antalya'da yapıldı

Araştırmaya göre gücün çalışanda olduğu yani daha fazla çalışana ihtiyaç olan mesleklerin Ar-Ge, bilgi teknolojileri, insan kaynakları, müşteri hizmetleri ve finans alanlarında olduğu görülürken, gücün işverende olduğu yani talebin çok, arzın az olduğu mesleklerin ise güvenlik, spor, hizmet, havacılık, eğitim, sağlık ve turizm olduğu görülüyor. Sektörler arasında tek değişmeyen talep ise bilişim sektöründe yaşanıyor. Beyaz yakada yaşanan talepten dolayı pandemi döneminde en çok başvuru alan il Antalya en çok başvuru yapılan il ise Adana oluyor.

Keyfi iş değiştirme zorunlu iş değişikliğine dönüştü

Son dönemde metropollerde yaşanan kira artışları da iş değişiklerinde aktif bir rol oynadı. Kiraların çok yükselmesi metropollerde çalışanların daha zor ev bulmasına, haliyle memlekete dönme ya da daha yüksek ücret bulabilecek sektörlere kaymasına sebep oldu. Şu an yaşadığımız durumun keyfi olarak iş değiştirmeden ziyade zorunlu iş değişikliği olduğundan bahseden Uysal, “Genel anlamda bu durumun önümüzdeki döneme de kayabileceğini söylemek mümkün” dedi.

Geçtiğimiz günlerde TÜİK tarafından açıklanan ağustos ayı işsizlik oranının, bir önceki aya göre 0,4 puan azalışla yüzde 9,6’ya düşmesini de değerlendiren Uysal, bu oranın düşmesinin ve gençler ile kadınlarda da işsizliğin azalmasının, istihdama katılım oranlarının artmasında çok önemli gelişmeler olduğuna vurgu yaptı.