Karot örnekleri binaya zarar verir mi?
Binaların sağlamlık durumunu ölçebilmek için yapılan testlerden biri olan karot testleri, yaşanılan depremlerin ardından gündeme geldi. Sosyal medya ve internet üzerinden yapılan asılsız paylaşımlardan sonra İstanbul Teknik Üniversitesi Afet Yönetimi Enstitüsü, karot örnekleriyle ilgili paylaşımlar hakkında açıklama yaptı.
Açıklamada, “Binalardan alınan beton Karot örneklerinin binayı “yaralayacak şekilde” dayanıma zarar verdiğini, bunun yerine ‘mikrotremor titreşim yöntemleriyle’ binaların depreme dayanımının belirlenmesi gerektiği iddia edilerek acılı ve endişeli halkımızı yanıltan, bununla da kalmayıp inşaat mühendisliği bilim dalına ve bunu icra eden kurum ve kuruluşların itibar ve yetkinliğine zarar veren paylaşımları görüyoruz. Söz konusu iddia gerçeklikten uzaktır” denildi.
Boşluklar harçla dolduruluyor
İTÜ tarafından yapılan açıklama şöyle: "Bahsi geçen kolon ve perde gibi düşey taşıyıcı elemanlardan alınan beton karot numuneleri, numunenin alındığı taşıyıcı elemana dayanım bakımından zarar vermezler. Kaldı ki karotlar için açılan boşluklar yüksek mukavemetli özel harç malzemesiyle derhal doldurulur. Yönetmeliğe göre, bu tespitler tüm taşıyıcı elemanlardan değil, yeterli en az sayıda kolon ve perde elemanlardan alınarak yapılabilir. Bu durum tıbbi teşhis için alınan kan örneğine benzetilebilir."
Uzman ekiplere başvurun
"Yapılan çalışmalarda hem zeminden hem de yapıdan belirli miktarda numune almak gerekir. Mikrotremor yöntemi yer hareketi ve binanın hareket karakterini denetleyen bir testtir ve binanın deprem dayanımı hakkında bilgi vermez. Halkın uzman ekiplerin yer aldığı kurum ve kuruluşlara başvurmasını tavsiye ederiz."
Karot testi nedir?
Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra gündeme gelen karot testi, betonun ne kadar sağlam olduğunu ölçen testlerden biridir. Bu yöntemde karot makinesi olarak bilinen, özel uçlu bir matkapla bina duvarlarından silindir şeklinde beton örnekler çıkarılır.
Örnek çıkarılırken binanın demirlerinin kesinlikle kesilmemesi ve zarar görmemesi gerekiyor. Açılan kesiğin hızlı bir şekilde tamir edilmesi ve alınan numunenin mevcut nem durumunun korunması için olabildiğince hızlı bir şekilde teste tabi tutulmalıdır.
Test nasıl yapılıyor?
Alınan numuneler laboratuvar ortamında basınca tabi tutulur. Basınca dayanamayan örnekler kırılır. Kırılan örnekler, binanın riskli olduğunu gösterir.
Sadece karot testi sağlamlığı ölçmek için yeterli mi?
Karot testi en çok kullanılan yöntem ancak Schmidt çekici adı verilen özel bir çekiçle duvara belirli aralıklarla vurarak gelen titreşimlerin ölçüldüğü ancak sadece bir tahminde bulunmaya yarayan yardımcı yöntemler de mevcut.
Karot testini nerede yaptırabilirim?
Karot testi için belediyelere, yaşanılan bölgenin Belediye Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne ya da özel şirketlere gidilebilir. Örneğin İBB, 10 kata kadar olan binalarda bu hizmeti ücretsiz veriyor.