İstanbul’u finans merkezi yapmak
Gündemin yoğunluğu nedeniyle bu konudaki görüşlerimi paylaşma fırsatım olmamıştı. Komisyon üyesi olarak yer aldığım T.C Kalınma Bakanlığı’nın Onuncu Kalkınma Planı’nın ana hedeflerinden biri İstanbul’un uluslararası bir finans merkezi haline getirilmesiydi.
İngiltere’nin Avrupa Birliği'nden (AB) ayrılma kararı (Brexit) vermesinin ardından dünyanın en büyük finans merkezi konumundaki Londra'nın geleceği tartışılırken, bu durumun İstanbul açısından yeni fırsatları gündeme getirdi. İstanbul’un, Londra’nın yerine aday olması için o kadar çok neden var ki? Hem Avrupa’nın hem de dünyanın en önemli finans merkezi olarak kabul edilen Londra sadece finansal hizmetler üzerinden yılda 300 milyar dolar gelir elde ediyor. Bu rakamın 30 milyar doları ise doğrudan Avrupa ile gerçekleştirilen işlemlerden geliyor. Londra’dan yönetilen toplam varlık miktarının ise çift basamaklı trilyon dolar seviyesinde olduğu tahmin ediliyor. Ancak İngiltere’nin AB’yi terk etmesiyle oyunun kuralları yeniden yazılacak. Zira böyle bir durumda Londra’da faaliyet gösteren bankalar ‘EU Pass’ adı verilen bankacılık lisansını kaybedecek. Bu lisans Londra merkezli bankalara AB genelinde sınırlamalara maruz kalmadan işlem yapabilmelerini sağlıyor. Avrupa’nın en önemli finans merkezi olarak Londra’nın tahtının sallanması ise bir dizi alternatif şehrin yeni finans merkezi olarak yükselmek için kolları sıvamasına neden oldu. Başta Frankfurt, Paris, Dublin ve Lüksemburg olmak üzere çok sayıda şehir daha şimdiden Londra’dan kaçacak bankalara ev sahipliği yapmak için birbirleriyle kıyasıya rekabete girdi. Ancak bu kaçış aynı zamanda finans sektöründe çalışan çok nitelikli ve bol kazançlı elemanların da göçü anlamına geleceği için bu değişim alternatif şehirler açısından tüketime yönelik de önemli bir fırsat anlamına geliyor.
MERKEZ OLMAK İÇİN NELERE BAKILIYOR?
-Küresel Finans Merkezleri Endeksi (Z/ Yen)
-Finansal Gelişmişlik Endeksi (Dünya Ekonomik Forumu)
-Finansal hizmetlerin GSYH içindeki payı
-Finansal hizmet ihracatındaki değişim
-Borsa İstanbul’da işlem gören yerli ve yabancı şirket sayısı
-Pay piyasası kapitalizasyonu ve GSYH’ya oranı
-İFM idari yapısının uluslararası platformda yaptığı tanıtım sayısı
-Yeni geliştirilen finansal ürün sayısı
-Yeni oluşturulan piyasa sayısı
-Uluslararası akreditasyona sahip eğitim kurumlarının sayısı
-Finans alanına yönelik verilen lisans sayısı
-Finansal eğitime yönelik faaliyet sayısı
-Bireysel ve kurumsal yerli yatırımcı sayısı
-Yaşam Kalitesi Endeksi
-İstanbul İçin Neler Yapılıyor?
İstanbul’un uluslararası bir finans merkezi haline getirilmesi hedefi doğrultusunda İFM Stratejisi ve Eylem Planı 2009 yılı Ekim ayında yürürlüğe girdi. Gerçekleştirilen çalışmalar neticesinde İstanbul, Küresel Finans Merkezleri Endeksine ilk kez 2009 yılında 72’nci sıradan girdi ve 2012 yılında 56’ncı sıraya yükseldi. Plan döneminde mali piyasaların geliştirilmesine yönelik çalışmalar kapsamında İstanbul’un uluslararası bir finans merkezi haline getirilmesi amacına yönelik önemli gelişmeler sağlandı. Bununla birlikte halen mali piyasalarda derinliğin ve hizmet çeşitliliğinin daha da artırılması ihtiyacı devam etmektedir.
2018 yılı sonunda İstanbul’un Küresel Finans Merkezleri Endeksinde ilk 25 içinde yer alması hedeflenmektedir. Plan döneminde borçlanma araçları nominal stokunun GSYH’ya oranının hızlı bir şekilde artacağı ve bu artışın özel sektör borçlanma araçlarından kaynaklanacağı değerlendirilmektedir.