Huawei yaptırımların üzerinden atlıyor

Dünyanın büyük iki ekonomisi ABD ve Çin’in geniş çaplı ek gümrük vergileri üzerinden gerilimi sürüyor. Çekişmeler geçtiğimiz yıldan beri devam ediyor ve iki ülke arasında yapılan görüşmelerden herhangi bir sonuç çıkmadı. 2020 yılına kadar Çin’in ekonomik büyümesinde 0,6 puan azalma beklenirken, Huawei’nin küresel akıllı telefon pazarındaki payı hızla artıyor. Hatta Çin’deki akıllı telefon sevkiyatları, genel pazar yavaşlarken bile yıllık yüzde 31 artış kaydetti. Apple’ın sevkiyatları ise aynı dönemde yüzde 14 düştü.

5G yarışında ön sırada

Çin’in Silikon Vadisi olarak bilinen Shenzhen kentinde 1987’de 21 bin yuan sermaye ile eski bir subay olan Ren Zhengfei tarafından kurulan Huawei, dünyanın en büyük telekomünikasyon ürünleri ve hizmeti sağlayıcısı olmasının yanı sıra en büyük ikinci akıllı telefon üreticisi konumunda. Akıllı telefon satışlarında ABD’li Apple’ın pazar payını ele geçirmeye devam eden Huawei, dünyada telekomünikasyon sektörünü çok daha üst düzeye taşıyacak 5G teknolojisinde de küresel yarışın en ön sırasında yer alıyor.

Temmuz ayının sonlarında araştırma firması Canalys’ten gelen yeni verilere göre, Çinli teknoloji devi zaten sekiz yıl içinde ülkedeki en yüksek pazar payını elde etmişti. Şirketin Çin’deki akıllı telefon sevkiyatları ise ikinci çeyrekte daha da artarak, yüzde 31 yükseldi. Bununla birlikte Huawei’nin 5G teknolojisinde ABD’yi geçerek yarışın en ön sıralarında yer alması da gözlerin şirkete çevrilmesinde etkili oldu.

• Huawei'nin 2019 yılı ilk çeyrek satışı: 59.1 milyon adet
• Apple'ın 2019 yılı ilk çeyrek satışı: 42 milyon adet

ABD’den yaptırım delme ve casusluk suçlaması

ABD, Çinli teknoloji devi Huawei’yi İran yaptırımlarını ihlal etmek ve Amerikan şirketlerinin ticari sırlarını çalmakla suçladı. Çinli teknoloji firması ise bu iddiaları reddetti. Amerika Birleşik Devletleri’nin Huawei’yi İran’a yönelik ambargoları delme suçlamasıyla yargılama kararı almasının ardından da Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan tepki geldi. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Geng Shuang, “ABD bir süredir devlet gücünü kullanarak, meşru iş yapan Çinli şirketlerin önünü kesmek için bunları lekeleyerek baskı altına alıyor. Siyasi amaçları var ve kötü niyetliler. ABD’ye resmi olarak Huawei ve diğer Çinli firmalara yönelik temelsiz baskılarına son vermesini ve onlara tarafsız davranmasını talep ediyoruz. Çin hükümeti de kararlılıkla Çinli şirketlerin meşru haklarını savunmaya devam edecektir” açıklamalarında bulundu.

Huawei’nin bankalara yalan söylemek, kara para aklamak ve para transferi dolandırıcılığı gibi suçlarla adaleti engellediği öne sürüldü. Şirket aynı zamanda ABD’li tele-komünikasyon şirketi T-Mobile’ın ticari sırlarını çalmakla da suçlandı. Amerikan Adalet Bakanlığı ise konuya ilişkin açıklamasında şirketin Mali İşler Direktörü (CFO) Meng Wanzhou’ya da 13 ayrı suçlama yöneltildiğini duyurdu. Hatta Huawei’nin sahibinin kızı ve Mali İşler Direktörü (CFO) Meng Wanzhou İran yaptırımlarını delme suçlama-sıyla Kanada’da gözaltına alındı.

Amerikan makamları, Kanada’da tutuklanan Meng Wanzhou’nun ABD’ye teslimi için resmi başvuruda bulundu. Daha sonra ABD basınında yer alan haberlere göre, Huawei hakkında çeşitli suçlamalardan açılan davanın duruşması New York’taki federal mahkemede görüldü ve Huawei’nin avukatları şirketin ABD’nin İran’a yaptırımlarını deldiğine ilişkin suçlamaları reddetti. Mahkemede, hakkında İran ile ilgili benzer suçlamalar bulunan, şirketin Mali İşler Direktörü (CFO) Meng Wanzhou hakkında ise bir açıklama yapılmadı. Fakat ABD’nin resmi iadesini beklediği, Vancouver’daki bir hapishanede tutulan Wanzhou, çok geçmeden 10 milyon Kanada doları kefaletle ülke mahkemesi tarafından şartlı olarak serbest bırakıldı.

17 milyon fazla akıllı telefon sattı

ABD Çinli şirketi İran’a yönelik yaptırımlarını ihlal etmekle, Amerikalı şirketlerin teknolojilerini ve fikri mülkiyetlerini ele geçirmeye çalışmakla suçlarken, söz konusu suçlamaları kabul etmeyen Huawei, ABD’nin amacının şirketin yükselişini durdurmak olduğunu savunuyor. ABD, Huawei’nin Çin hükümetiyle işbirliği yaptığını ve firmanın ürünlerinde casusluk için kullanılabilecek yazılımlar olduğunu söylüyor. Çinli şirket ise ABD’nin henüz somut kanıtlarını kamuoyuyla paylaşmadığı bu iddiaları reddediyor.

Çin’in telekomünikasyon firmalarına yaptırımlar getiren ve ABD’li firmaların kritik iletişim ağlarında Çin malı ekipman kullanmalarını tamamen yasaklayan Trump yönetimi, ciddi bir ulusal güvenlik meselesi olarak gördüğü bu konuda müttefiklerinden de aynı tutumu bekliyor.

• Japonya, Avustralya ve Yeni Zelanda, dünyanın en büyük telekomünikasyon ekipmanı üreticisi olan Huawei’nin 5G ağları ile ilgili ihalelere girmesini yasaklarken, halihazırda 3G ve 4G ağlarında Huawei ile çalışmakta olan Avrupa ülkelerinden de değişik sesler geliyor.

Bununla birlikte, teknolojik alanda üstünlüğe sahip olmanın, ülkelere, uluslararası rekabette ön plana çıkmayı, küresel düzendeki güç dağılımında avantajlı bir konuma geçmeyi sağladığı günümüzde ABD’nin, Çin’in 5G gibi gelişmiş teknolojilerdeki atılımını kendisine karşı varoluşsal bir tehdit olarak görmesi son derece dikkat çekici bir durum. Çünkü bu yılın ilk çeyreğinde 59,1 milyon adet akıllı telefon satarak merkezi ABD’de bulunan Apple’a 17 milyondan fazla fark atan Huawei, küresel akıllı telefon satışlarındaki pazar payını geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 50 artırarak yüzde 17’ye çıkardı. Aynı dönemde Apple’ın telefon satışları ise yüzde 20 düştü ve şirket 42 mil-yon adet akıllı telefon sattı. Üstelik Apple’ın pazar payı da yüzde 14’ten yüzde 12’ye geriledi.

• Apple ile Huawei arasındaki satış farkı: 17 milyon adet
• Huawei'nin küresel ekonomi pazarındaki pazar payı: %17
• Apple'ın küresel ekonomi pazarındaki pazar payı: %12