Eğitimde eşitlik

Arşiv.
Arşiv.

İnsan yaşamın ilk beş yılı büyük fırsatların olduğu bir dönemdir. Çocuklar hayatlarının ilk beş yılında diğer dönemlerine kıyasla daha hızlı öğrenir ve yaşam becerilerinin gelişimi için bir temel oluşturur. Aynı zamanda riskli dönemdir. Dezavantajlı ailelerden gelen çocukların diğerlerine kıyasla erken öğrenimde yetersizlik kalma olasılığı çok daha yüksektir. Böyle bir durum onların akademik başarı, istihdam ve kazanç gibi konularda olumsuz etkilerler karşı karşıya bırakmaktadır. Ancak dezavantajlı ailelerden gelen bazı çocuklar güçlü sonuçlar elde ederek eşitlikçi sonuçların mümkün olduğunu göstermektedir. Tüm çocuklar için daha eşit bir oyun alanı yaratmaya yardımcı olabilecek politikalar her zaman olumlu sonuç vermektedir. Eğitimde eşitlik, buna en çok ihtiyaç duyan çocukları desteklemekle ilgilidir. Nihayetinde, geleceğin daha güçlü ekonomilerinin ve daha dirençli toplumlarının temeli olan bilgili ve iyi eğitimli vatandaşları desteklemekle ilgilidir.

Eğitimde eşitlik neden önemlidir?

Prof. Dr. Kadir Tuna.
Prof. Dr. Kadir Tuna.

Ebeveynlerin eğitim düzeyleri, meslekleri ve hane gelirleri ile tanımlanan ölçülmüş sosyoekonomik statünün en alt ve en üst çeyrek dilimlerinde yer alan dezavantajlı ve avantajlı beş yaşındaki çocuklar arasındaki önemli öğrenme farkları, bir dizi bilişsel ve diğer göstergede belirgindir. Bu farkın boyutu değişmekle birlikte, zihinsel esneklik için ortalama sekiz ay, sosyo-duygusal beceriler için ise 20 aydır. Bu beceriler çocukların okul ortamına uyum sağlamaları ve başarılı olmaları için kilit öneme sahiptir. Daha sonraki eğitim başarısının en iyi belirleyicilerinden biri olan yeni ortaya çıkan okuryazarlık için fark 12 ayda zaten belirgindir. Dezavantajlı çocukların avantajlı akranları kadar başarılı olma şansına sahip olmaları için bu farkın hızla kapatılması gerekmektedir. Ancak çoğu zaman bu fark kapanmıyor. Çocuklar büyüdükçe, eşitsizlik daha da artar ve aradaki farkı kapatmak daha da zorlaşır. Bu nedenle doğru politikalar, dezavantajlı çocukların ihtiyaçlarına örgün eğitim başlamadan önce ve okulun ilk birkaç yılında odaklanarak, henüz küçükken aradaki farkı kapatmaya daha iyi yönlendirilebilir.

Okul öncesi eğitim nasıl fark yaratır?

Erken çocukluk eğitimi ve bakımı (EÇEB), çocukların öğrenmesi ve refahı için güçlü bir temel sağlar. Daha az ayrıcalıklı geçmişe sahip olanlar üzerinde önemli ölçüde daha büyük bir olumlu etkiye sahiptir. Yüksek kaliteli EÇEB'e katılım, çocukların erken yaşta bilişsel, sosyal ve duygusal ve öz düzenleme becerilerinin gelişimini artırır. Birçok çalışma, yalnızca hayatın ilerleyen dönemlerinde akademik ve mesleki sonuçların iyileşmesine değil, aynı zamanda ergenlik döneminde davranışsal ve duygusal sorunların daha az görülmesine de işaret etmektedir. Yine de dezavantajlı çocukların EÇEB'e katılma olasılığı daha avantajlı akranlarına göre daha düşüktür. OECD ülkeleri genelinde, sosyo-ekonomik açıdan dezavantajlı geçmişe sahip öğrencilerin yüzde 74'ü en az iki yıl EÇEB'e katılırken, bu oran avantajlı çocuklar için yüzde 86'dır. İyi kalitede EÇEB'e daha iyi erişim sağlamayı amaçlayan bir politika fark yaratabilir.

Yazının devamı Z Raporu 45. Sayısında