Araç çok alan yok

Çip krizi ve pandemiden sonra ciddi bir çıkış yakalayan otomobil pazarında yılbaşından itibaren gerileme başladı. Özellikle Nisan ayı itibarıyla bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 20,61 oranında azalarak 61 bin 448 âdete düşen otomobil satışlarını, yüzde 28,6 oranında azalışla 14 bin 471 adete gerileyen hafif ticari araç pazarı takip etti.

Krediye erişim zorluklarının yaşanması, döviz kurlarındaki yükseklik, agresif hareketlerin yaşanabilme ihtimali ve akaryakıt fiyatlarının yüksek seyretmesi otomobillere olan talebi düşürürken, araç almak isteyen tüketiciler ise tüm bu finansal sorunlara alternatifler aramaya başladı. Bu süreçte kredi kartına taksit ve senetle satış yollarını tercih eden tüketici, satın alma aşamasında güçlük çekti. Galeriler ve aracı kurumlar ise araç stoklamak yerine az karla, az stokla hızlı satış yolunu tercih etti ya da ellerindeki arabayı bir an önce satıp parasını mevduat hesaplarına aktarmayı seçti.

Sıfır kilometre otomobil bayileri ise kendi imkânlarıyla fonladıkları kampanyalardaki farkları ödemekte güçlük çektikleri için kampanyalardan vazgeçmeye başladı. Hemen hemen birçok markada görülen 200-300 bin TL sıfır faiz kampanyaları da Nisan ayı itibarıyla sona erdi.

Tüketicinin önünde iki seçenek var

Sektörün finansman tarafında birçok problemle karşı karşıya kaldığını belirten Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Ali Karakaş, tüketicilerin bankalara başvurduğunda sıfır kilometre veya ikinci el araçta BDDK'nın vade ve tutar kısıtları nedeniyle istedikleri krediyi alamadıklarına dikkat çekti. Konuya ilişkin tespitlerini paylaşan Karakaş “Son 4-5 aylık dönemde kredi kartıyla satış artsa da kredi kartlarının komisyonları da oldukça arttı. Şu anda tüketicinin önünde iki seçenek var: ilki kredi kartıyla 12 ay taksit imkânı, ikincisi ise senetli sistemle yüzde 70 kredi ile 48 ay vade. Kredide ise 400 bin TL'lik bir otomobilin 24 ayda 1 milyon TL’yi aşan geri ödemesi var. Bu durum da tüketiciyi otomobil satın alırken korkutuyor, aynı zamanda cebini de yakıyor” dedi.

Ocak-Nisan ayları arasında en çok satılan yerli araç 30 bin adet ile Renault olurken, en çok satılan ithal araç ise 20,7 bin adet ile Chery oldu. Türkiye’nin yerli otomobili Togg ise küresel rakibi Tesla’ya büyük fark attı. Togg, Ocak-Nisan ayları arasında 7 bin 142 adet araç satışına ulaşırken, Tesla ise 402 adet araç sattı.

Bu yıl Şubat ayında ortalama satılık otomobil cari fiyatı geçen yılın şubat ayına göre yüzde 39,3 oranında artış gösterdi. Otomobil reel fiyatında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16,6, bir önceki aya göre ise yüzde 5'lik bir düşüş yaşandı. Ocak ayında yüzde 50,9 olan yıllık artış oranı Şubat ayında yüzde 39,3'e, Ocak ayında 860 bin 443 TL olan ortalama otomobil fiyatı, Şubat ayında ise 855 bin 781 TL’ye geriledi.

Pazar 1 milyonun üzerine çıkar

Marka olarak sürece iyimser tarafından baktıklarını söyleyen Peugeot Türkiye Genel Müdürü Gülin Reyhanoğlu, otomobillere olan ilginin devam ettiğini söyledi. Geçtiğimiz sene yeni logo uygulaması ile yeni bir marka stratejisi dönemine giren Peugeot, bu dönemi de ‘göz alıcı’ vaadi ile açıkladı. Tasarım ve teknoloji anlamında göz alıcı marka vaadiyle hareket ettiklerini söyleyen Reyhanoğlu, pazardaki daralmanın aksine müşterilerin bitmemiş olan talebine inanarak, bu yıl otomobil pazarının 1 milyonun üzerinde bir rakama ulaşabileceğini söyledi.

Gerçek tüketici için iyi bir fırsat

Birçok ikinci el araç satıcısının otomobilini elden çıkarıp yatırım olarak mevduat hesaplarında değerlendirmeye başladığına dikkat çeken Aşin Otomobil Genel Müdürü Okan Erdem ise her geçen gün döviz artacak düşüncesiyle nakde geçen araç satıcılarının arttığını söyledi. Haliyle aracını satmak isteyenin çok, alıcının ise finansal sorunlar nedeniyle daha az olduğuna değindi. Erdem, “Bu durum ekonominin çarklarına zarar verirken, ticareti de tıkıyor. Aslında gerçekten otomobile ihtiyacı olan tüketici için iyi bir fırsat. Belirsizliklerin ortadan kalkmasını temenni ediyoruz” sözlerini ekledi.

Motor tipine göre otomobil piyasası

İkinci el piyasasının kısmi olarak bir daralma yaşamasına rağmen sıfır araç piyasasından daha hareketli günler geçirdiğini söyleyen OSS Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ali Özçete, ikinci el piyasasındaki bu durumun otomotiv satış sonrası sektörünü de hareketlendirdiğini söyledi.

• OSS Derneği’nin 2024 Yılı İlk Çeyrek Sektörel Değerlendirme Anketi’ne göre; otomotiv satış sonrası pazarı 2023 yılı genelinde yaşanan yükseliş trendini 2024’ün ilk çeyreğinde de devam ettirdi.

Ankete göre 2024’ün ilk çeyreğinde, 2023 yılının ilk çeyreğine göre yurt içi satışlar dolar bazında ortalama yüzde 1,27 artış gösterdi. Bu dönemde dağıtıcı üyelerin satışlarında yüzde 2,44 artış görülürken, üretici üyelerin satışlarında ise yüzde 0,5 düşüş gerçekleşti.

Elektrikli araçta neden kafalar karıştı?

2024 yılı başı itibarıyla özellikle Avrupa’daki otomotiv üreticilerinin Çin ile arasındaki elektrikli araç rekabetinde ciddi anlamda geriye düşmeleri ve tüketicilerin fiyat konusunda daha seçici davranışları, şarj süreleri, güvenilirlik ve yedek parça tedariki konusundaki endişeleri, tüketicilerin tercihlerini de etkiledi. Eski tip konvansiyonel araçları popülerleştirmek adına birtakım girişimlerde bulunulacağını ve bu sebeplerden dolayı tüketicilerin yeniden bu araçlara yönelebileceğine değinen Özçete, bu durumun da elektrikli araçlar ile ilgili yatırımları biraz aşağıya çektiğini söyledi. Özçete,

Ülkemizde yüksek seyreden akaryakıt fiyatları otomobil kullanıcılarını farklı alternatiflere yöneltmiş durumda ama elektrikli araç değişimi için tüketicilerin gözünde birçok parametre bulunuyor.

Uluslararası birtakım politik ve ekonomik gündemler dönemsel olarak elektrikli araçlar ile ilgili farklı yol haritaları ortaya çıkarsa da 2024 yılının tamamında ve önümüzdeki yıllarda otomotiv ve otomotiv satış sonrası sektörü adına elektrikli araç gündeminin pozitif yönde ilerleyeceğini ön görüyoruz” dedi.