59 yıllık hayal gerçek oldu

Türkiye’nin ilk yerli otomobili macerası Devrim için adımlar 16 Haziran 1961 günü atıldı. 20 kadar mühendis Ankara’ya çağırıldı. Yerli otomobil Eskişehir’de Demiryolu Fabrikaları’nda yaklaşık 4,5 ay süren çalışmalar ile Türkiye’nin ilk yerli otomobili Devrim ortaya çıktı. Devrim’in yapılış sürecinde yaklaşık 48 mühendis ve 200’e yakın işçi görev aldı. Sonrası malum. Lansmanda Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in kullandığı araç 100 metre gitti ve durdu. Benzin unutulmuştu ve proje rafa kalktı.

Yerli otomobil özlemi, bundan on yıllarca sonra tekrar gündeme taşındı. Türkiye’nin ekonomisinin bağımsızlaştığı ve yerli sanayiye önem verildiği bir dönemde, 2011 yılında dönemin başbakanı Recep Tayip Erdoğan tarafından TÜSİAD Genel Kurulu’nda ‘babayiğitler’in elini taşın altına konması istendi. TÜSİAD bu çağrılara ‘Yerli otomobil nasıl yapılamaz’ başlıklı bir raporla cevap verdi. Tüm bunlardan yılmayan Erdoğan, TÜSİAD’ın bu hamlesine karşılık yerli otomobil projesini dönemin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı vasıtasıyla TÜBİTAK üzerinden gerçekleşmesini istedi.

Bakanlık projede uzun yıllar gerektiğini belirterek hazır bir platform almayı önerdi. Bu yolla süreç hızlandırılarak kamuoyuna bir ürün gösterilmeye çalışıldı. TÜBİTAK’ın yaptığı çalışmalarla küçük bir jeneratöre sahip range extender motorlu bir araç ortaya çıkarılmaya çalışıldı. Bunun için SAAB’a 40 milyon Euro ödendi ve platformu satın alındı. Sonunda kamuflajlı bir sedan otomobil ortaya çıktı. Fakat SAAB’ın yerli otomobil özelliklerini karşılayamadığı ve sürecin çarpıklığı sebebiyle kamuoyu hayal kırıklığına uğradı. Erdoğan’ın da projeyi beğenmemesi üzerine bu araç da 2015 yılında rafa kalktı.

• Cari açığın kapatılmasına yıllık katkı: 7.5 milyar euro
• Tek şarj menzil: 500 Km
• Banttan iniş tarihi: 2022
• Yıllık üretim: 175 bin adet

Sanayi için kritik hamle

Yerli otomobili sadece Türkiye’nin milli duygularını tatmin etmek için istemediğini defalarca vurgulayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2016’da TOBB Genel Kurulu’nda ‘Yok mu bu işi yapacak babayiğitler?’ çıkışıyla günlerce konuşuldu. Bu çağrıya karşılık TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu anında ‘Sayın Cumhurbaşkanım siz yanımızda olduğunuz sürece biz bu işte varız’ açıklamasında bulundu. TOBB’a verilen vazifeyle konsorsiyum oluşturuldu ve BMC, Zorlu Grubu, KÖK Grubu, Turkcell ve Anadolu Grubu’nun yer aldığı ekip oluşturuldu. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde bir törenle Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu (TOGG) için imzalar atıldı. Daha sonra organizatör TOBB da projeye ortak oldu. TOGG’un CEO’luk görevine, Bosch’un başarılı Türk yöneticisi Mehmet Gürcan Karakaş getirildi. 15 yıllık planlama ile kendisine verilen desteği çok iyi şekilde kullanan Karakaş, dünyanın önde gelen isimleriyle projeye hayat verdi.

Türkiye zamanı yakaladı

Gelinen süreçte Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın esas yapmak istediği 31 milyar dolarlık iharacatla lokomotif olan otomotivi ve otomotiv tedarik sanayisini yerlileştirmek. Yerlileşme hamlesi aynı zamanda cari açığın azaltılması noktasında 7 milyar Euro etki edecek, toplam ekonomiye ise 50 milyar Euro katkıda bulunacak. Türkiye’de üretilen ve satılan otomobilllerin hepsi yabancı menşeili. Dolayısıyla burada fabrikası bulunan marka yaptığı kar marjını yurtdışına aktarıyor. Türkiye’de kalan ise sadece işçilerin maaşı oluyor.

Geçmiş dönemlerde 1 milyon adetlere kadar çıkan Türk otomotiv pazarı dünyanın da iştahını kabartan bir konumda yer alıyor. Türkiye’nin otomobiliyle yapılmak istenen, yerli sanayinin gelişmesinin yanında, dünya sahnesinde Türk sanayisinin ve teknolojilerinin yer almasının sağlanmasıdır. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın amacı, birçok ülkenin ve markanın ürettiği elektrikli otomobil arenasında yeni bir hikaye yazarak Türkiye’nin gücünü göstermek.

Türkiye’nin Otomobili Projesi’ne 22 milyarlık yatırım yapılacak. Fabrikada 5 bine yakın kişi istihdam edilecek. Dolaylı olarak yüzbinlere varan kişiyi etkileyecek. Türk otomotiv sanayisi tabiri caizse oyunun kurallarını Türkiye’nin Otomobili projesiyle yeniden yazacak. İstediği gibi oyun kurup, istediği gibi oyunu bozacak. Her türlü teknolojik gelişmeyi ve her türlü iyileştirmeyi anında yansıtarak dünyaya bu otomobil vitrini ile gösterecek.

Yerli otomobilde en kritik teknolojilerden birisi nesnelerin interneti ile tüm dijital cihazlara bağlantı kurabilmesi. Öte yandan kurulacak enerji dolum istasyonları ile birlikte yepyeni bir çehreye kavuşulacak. Yeni sektörler ortaya çıkacak. Otonom sürüşle birlikte bambaşka bir boyuta geçilecek. Bu ekosistemde yüzde 100 Türkiye kazanacak.