2024 beklentileri: İnşaat
2023 yılı faizlerin yeniden yükselmeye başlamasıyla gayrimenkulün bir yatırım aracı olmaktan çıkmaya başladığı bir yıl oldu. Küresel piyasalarda yaşanan gelişmeler, yüksek faiz oranları ve tüm Türkiye’yi derinden sarsan Kahramanmaraş merkezli 6 şubat depreminden oldukça etkilenen inşaat sektörü, 2023’ün üçüncü çeyreğinde yüzde 8,1 oranında büyüme gösterdi. Sektör, 2024 yılında geçmiş yıllardaki yükselişini yakalamayı hedefliyor.
İnşaat sektöründe 2023 yılı, yerli ve yabancı yatırımcıların ev almayı durduğu bir yıl olmasına rağmen büyüme son çeyrekte de devam etti. Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) verilerine göre inşaat malzemesi sanayi üretimi 2023 Eylül ayında bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 5,4 oranında yükselirken, inşaat harcamaları 2023 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 107,3 artarak 1 trilyon TL oldu. İnşaat sektörü güven endeksi ise seçimlerin yapıldığı mayıs ayından itibaren gerileme eğilimine girdikten sonra ilk kez kasım ayında artış gösterdi. Endeks 2023 Kasım ayında bir önceki aya göre 1,3 puan arttı. Tüm veriler ışığında 2023’ün yüzde 6’lık bir büyüme ile kapatılması beklenirken bu büyümeye sebep olarak ise seçim sonrası belirsizliklerin azalması ve deprem bölgesi inşaat faaliyetlerinin sektörü olumlu desteklemesi gösterildi.
Konut satışları yüzde 14,3 azaldı
Konut satışlarında ise gerileme yaşandı. Yılın ilk 10 ayında toplam konut satışları 993 bin 835 adet ile geçen yılın ilk 10 ayına göre yüzde 14,3 azaldı. 2023 Eylül ayında yavaşlayan konut satışları Ekim ayında gerilemeye başladı ve 93 bin 761 adet konut satışı gerçekleşti. Ekim ayındaki konut satışları bir önceki yılın Ekim ayına göre ise yüzde 8,7 azaldı. İkinci el konut satışları ise Eylül ayından sonra Ekim ayında da geriledi. Türkiye genelinde 2023 Ekim ayında geçen yılın Ekim ayına göre yüzde 7,8 azalışla 64 bin 531 adet ikinci el konut satışı gerçekleşti. Yılın ilk 10 ayında ise ikinci el konut satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 14,6 azaldı ve 696 bin adet oldu.
Beklentilerden uzak bir yılı geride bıraktık
2023 yılının gayrimenkul ve inşaat sektörü özelinde inişli çıkışlı bir yıl olduğunu söyleyen Artaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, bu duruma sebep olarak ise artan maliyetler, döviz kurundaki değişimler ve konut kredisine ulaşımın zorlaşmasını gösterdi. 260 alt sektöre büyük katkılar sunan inşaat ve gayrimenkul sektörü, Çetinsaya’ya göre, enflasyonist ortam ve ülkeler arası gerilimler gibi ortaya çıkan durumlardan da olumsuz etkilendi. Çetinsaya, “Tüm bu etkiler sebebiyle gayrimenkul sektörü beklentilerden uzak bir yılı geride bırakıyor. TÜİK’in açıkladığı konut satış istatistikleri de bu durumu gözler önüne seriyor. Artaş Holding olarak bu süreçte mevcut projelerimizde çalışmalarımıza tüm hızımızla devam ettik ve bu doğrultuda 2024 yılında birçok projemizde teslimleri başlatmayı planlıyoruz. Yine 2023 yılı içerisindeki planlarımız doğrultusunda yeni projeler inşa etmek için Türkiye’nin önemli kurumlarıyla arsa anlaşmalarımız oldu. Şirket olarak 2023 yılı içerisinde planlarımızı büyük ölçüde gerçekleştirdiğimizi görüyoruz” dedi.
6 Şubat depremi sektörü olumsuz etkiledi
Zorlu bir yılı geride bıraktıklarını, 2023 yılında en büyük önceliklerinin depremin yaralarını sarmak olduğunu söyleyen Kalyon Holding YK üyesi Murathan Kalyoncu, depremin ilk anından itibaren afet bölgesinde, barınmadan enkaz kaldırma teçhizatı ve makinelerine; gıda, giysi ve ilaç yardımlarından psikolojik desteğe kadar maddi manevi tüm imkânlarını seferber ettiklerine değindi. Kalyoncuoğlu, “Yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen Kalyon İnşaat olarak, Cumhuriyetimizin 100’üncü yılını kutladığımız 2023 yılında da ülkemize büyük ve başarılı projeler armağan etmenin gururunu yaşadık” dedi.
2023 yılında da gerek yurt içinde gerek yurt dışında çalışmalarını sürdürdüklerine değinen Kalyoncuoğlu, “Bugün birçok farklı sektör ve ülkede faaliyet gösteren Kalyon Holding'in kökenini oluşturan Kalyon İnşaat olarak, İstanbul Finans Merkezi’nde yüklenici firmalarından biri olduğumuz 40 ve 46 katlı iki yüksek kuleden oluşan ‘Ziraat Kuleleri’nin yapımını gerçekleştirdik. Öte yandan Kağıthane- İstanbul Havalimanı ile Bostancı-Dudullu metrolarının inşaatını tamamladık. 2023 yılında yurt dışında hayata geçirilen en önemli projelerimizden biri de Karadeniz kıyısı- Podişor Doğal Gaz Boru Hattı ihalesi oldu. Proje kapsamında, Avrupa Birliği’nin ve Romanya’nın artan gaz ihtiyacı, Kalyon Holding’in startını verdiği boru hattı ile karşılanacak” sözlerini ekledi.
Yabancı yatırımcı için güven ortamı şart
2023 yılını hem yerli hem de yabancı alıcının durduğu, ihtiyacı olanın konut aldığı bir sene olarak değerlendiren BOSS4 Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Akkuş ise bu süreci üretimi ve satışı hiç durdurmadan aksine yeni projeler açarak atlatmayı seçtiklerini söylüyor. Akkuş, “2023’te 700’ün üzerinde bağımsız bölümün inşaatına başladık, inşaatlarımız tüm hızıyla devam ediyor. Özellikle yabancı yatırımcı için güven ortamının devamlılığının sağlanması, yerli alıcı için de kredi imkânlarının açılması şart. Seçim öncesi ve sonrası olumlu hareketlenmeler bekliyoruz” dedi.