Bu iyileşmede gelirlerdeki artış önemli rol oynadı. Merkezi yönetim gelirleri 2022 yılında 2021’e oranla yaklaşık yüzde 100 büyüme kaydetti. Bunda şirketlerden toplanan kurumlar vergisi, tüketimden toplanan ÖTV ve ithalattan toplanan vergiler önemli rol oynadı. Bu iki gelir kalemi, 622 milyar TL’den iki katına (1,208 trilyon TL) çıktı. Bir başka deyişle gelirler büyük ölçüde ithalat ve lüks tüketimden (yakıtlar dahil) ve şirketlerden kaynaklandı.

Giderler tarafındaki artış yüzde 92 oldu; Merkezi Bütçe Giderleri 1,051 trilyon TL’den 2,02 trilyon TL’ye yükseldi. Bu artışın 404 milyar TL’si cari transferlerdeki yükselişten kaynaklandı. Faiz giderleri 142 milyar TL’den 207 milyar TL’ye yükseldi. Yüzde 45’lik bu artış enflasyonun altında kalmış görünüyor. Ancak Kur Korumalı Mevduat maliyetleri olan 83 milyar TL eklenirse faiz giderleri 290 milyar TL’ye yükseliyor ki bu da yüzde 104’lük artış manasına geliyor. Yatırım harcamaları ise toplamda 64 milyar TL yükseldi. Yani KKM’nin maliyeti yatırımlardaki artıştan daha yüksek oldu.

Sonuçta faiz dışı fazla 81 milyar TL’den 161 milyar TL’ye yani iki katına çıkarken bütçe açığı 45 milyar TL’de kaldı. Bu gelişmeler, alt kırılımlardaki bazı sıkıntılara rağmen başarılı bir bütçe performansına işaret ediyor. 2022 yılında, ithalattaki hızlı artışa rağmen yavaşlayan ihracat büyümesi dış ticaret açığını hızla artırdı. Ancak, cari dengedeki bozulma ithalattan alınan vergiler eliyle 2022 yılında bütçede işimize yaradı. Tüketim üzerinden alınan vergiler enflasyonu azdırırken enflasyon vergisi şeklinde nominal gelirleri artırdı.

2023 bütçe tasarısı

2023 yılı Merkez Yönetim Bütçe Kanunu teklifinde merkezi yönetim bütçe ödeneklerinin programlara göre dağılımı reel sektör, tarım sektörü, finans sistemi ve diğer sektörlerin desteklenme eğilimi hakkında önemli ipuçları vermektedir. 2022 yılın Merkezi Yönetim Bütçe Ödenek teklifi 1 trilyon 663 milyar TL’den 2023 yılında 4 trilyon 238 milyar TL’ye çıkartılarak yüzde 154,79’luk bir artış ön görülmüştür. 2023 yılı ödenek teklifinin en büyük kalemini yüzde 13,72 ile Hazine Varlıklarının ve Yükümlülüklerinin Yönetimi programı oluşturmuştur. Bu programın geçtiğimiz yılın teklifinde aldığı pay yüzde 14,82 idi. Bu programın geçtiğimiz yıl ayrılan ödenekten bu yıla artışı yüzde 135,85 olmuştur.

Araştırma, Geliştirme ve Yenilik programına ayrılan ödenek geçtiğimiz yıla göre yüzde 113,89 artırılmıştır.

Yazının devamı Z Raporu 42. Sayısında