Anadolu'daki ilk demir yolu neden imparatorluğun merkezi ve dünyanın en büyük şehirlerinden biri olan İstanbul'da değil de iki küçük nahiye olan İzmir ile Aydın arasında kuruldu?
Osmanlı'nın dış ticaretinin neredeyse tamamı denizden yapılıyordu. Kuşkusuz Anadolu'daki en yoğun liman da İstanbul'du. Ancak 19. yüzyılda Osmanlı'nın birincil ticaret ortağı Fransızların yerini İngilizler almaya başladı. En çok da İzmir ve Aydın çevresindeki tarım ürünlerini ithal ediyorlardı. Bunun da etkisiyle İzmir Limanı'nın Osmanlı ihracatındaki payı İstanbul'u geçerek yüzde 40'a ulaştı. İncir ve üzüm gibi meyveleri limana hayvan sırtında götüren tüccarların ürünleri yolda bozuluyordu. Karlılığı artırmak için malların limana daha hızlı götürülmesi gerekiyordu. Bu arada Akdeniz'den Hindistan'a kadar uzanmak isteyen İngilizler Sultan Abdülmecid'den İzmir-Aydın arasında demir yolu yapma izni aldı. Osmanlı sanayisi yeteri kadar gelişmediği için inşaatta kullanılacak malzemeleri de İngilizler getirecekti. İmparatorluk şirkete ayrıca bölgedeki orman, maden ve topraklardan da belli bir süre ücretsiz faydalanma imtiyazı verdi. Sonuç olarak İzmir ve çevresine birçok yatırım yapıldı. 1890 yılında İzmir Limanı'nın ihracattaki payı yüzde 61'e yükseldi. 1935'te ise TCDD, şirketi satın alarak demir yolunu millileştirdi. İzmir-Aydın, Anadolu'daki ilk demir yolu. Peki Osmanlı'daki ilk demir yolu hangisi?
